Μια εξαιρετική περιγραφή εντοπίστηκε για άλλη μια φορά για την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Αυτή τη φορά για την έκρηξη του 1925, Με προβληματισμό ιδιαίτερο όμως δεν σας κρύβω προσωπικό …Μία απλή διαδικτυακή ανάρτηση και τίποτα άλλο; ; ; ; Απίστευτο υλικό διάσπαρτο στο διαδίκτυο, είτε ελεύθερο είτε επί πληρωμή για την πραγματική ανεξερεύνητη ιστορία της Σαντορίνης. Θα μπορούσε άνετα και αυτό να εμπλουτιστεί στις «διαδρομές» για το Ηφαίστειο … Είναι μία περιγραφή που δεν δείχνει μόνο τα χαρακτηριστικά της έκρηξης αλλά και χαρακτηριστικά της κοινωνίας του νησιού . Αλλά ας πάμε να δούμε το απόσπασμα αυτό :
Εφ. Ελεύθερο Βήμα, Δευτέρα 17 Αυγούστου 1925 Ανταπόκριση Α. Τσαμόπουλος[…] Όταν η «Πελοπόννησος» αγκυροβόλησε στην Νάξο ο Καπετάνιος μας έδειξε στο βάθος του ολοκάθαρου ορίζοντα ένα σύννεφο
- Προς τα εκεί πέφτει η Σαντορίνη. Στοιχηματίζω ότι το σύννεφο αυτό είναι οι καπνοί του ηφαιστείου …
Κανείς δεν έφερε αντίρρηση σε αυτό . Τι ήθελε το σταχτόμαυρο εκείνο σύννεφο σ έναν αίθριο ουρανό που γελούσε ολόκληρος;
Πέντε έξι νέοι που συνταξιδεύαμε και οι οποίοι από την ιδιόρρυθμο προφορά τους μας έκαναν αμέσως να εννοήσουμε ότι ήταν σαντορινιοί, αντικρίζοντας το πένθιμο σημάδι στον ουρανό πάγωσαν:
- Κακομοίρα Σαντορίνη….είπε αναστενάζοντας ο ένας εξ αυτών… Θα σε βρούμε τάχα στη θέση σου;
Είχαν διαβάσει στις εφημερίδες τις πρώτες ανησυχητικές ειδήσεις δι α την έκρηξη του ηφαιστείου και μετέβαινον με το πρώτο βαπόρι στην πατρίδα τους για να πάρουν τους δικούς τους.
[…] Η Σαντορίνη την οποία το βλέμμα μας περιελάμβανε λόγω της αποστάσεως ολόκληρο, ενόμιζε κανείς ότι εφλέγετο. Μία τεράστια στήλη σταχτόμαυρου πυκνού καπνού υψούτο μεγαλοπρεπής στον ορίζονται καμπτόμενη από τον πνέοντα άνεμο εις ύψος εκατό και πλέον μέτρων. Τοιουτοτρόπως σχημάτιζε μία τεράστια ορθή γωνία της οποίας το ένα σκέλος λόγχιζε τον ουρανό, το άλλο απλωνότανε επάνω εις ολόκληρο το δυτικό μέρος του νησιού, ως ένας πένθιμος βαθύπυκνος πέπλος.- Πώς να αντέξει το κακόμοιρο το νησί μας! Ακούεται να λέει ένας εξ αυτών. Είναι γραφτό του χαθεί κάποτε!!
- Αμ δεν χάνονται έτσι τα νησιά παιδί μου …του απάντησε ο Καπετάνιος
- Eμείς οι Σαντορινιοί το ξέρουμε. Κάποτε κάποιο καράβι θα φύγει για τη Σαντορίνη και δεν θα την βρει ..
- Kουνήσου παιδί μου από τη θέση σου!
- Εγώ κουνιέμαι! !! Η Σαντορίνη να μη κουνηθεί!!...
[…] Οι χωρικοί της Οίας, δεν φαίνονται φοβισμένοι. Τους βλέπουμε να παρακολουθούν από τα ύψη τους τον κατάπλου του πλοίου μας, το οποίο εν τω μεταξύ περικύκλωσαν βάρκες δια να παραλάβουν τους επιβάτες …που δεν υπήρχαν.
- Πως περνάτε με το ηφαίστειο; Ρώτησα τον ένα
- Πώς να τα περνούμε! Τη πρώτη μέρα τα χρειασθήκαμε και το βάλαμε στα πόδια… Τώρα όμως το συνηθίσαμε…Ότι θέλει ο Θεος ας γίνει.. Αν θέλει να μας βουλιάξει …η ώρα η καλή….
Την στιγμή εκείνη ένας κρότος σαν να έπιπταν δέκα κανόνια μαζί διέκοψε την ομιλία μας. Και κατόπιν δαιμονισμένος διαρκής κρότος, σαν να κτυπούσαν όλα αα βράχια των γύρω βουνών μας έκαναν να ρίξουμε φοβισμένο το βλέμμα προς το ηφαίστειο . Είχε γίνει μία μεγάλη έκρηξη. Από τον κρατήρα έβγαινε ένας πυκνός κατάμαυρος καπνός ανάμεσα στον οποίο διέκρινε κανείς φλογισμένους μύδρους να εκπέμπονται σε τεράστια ύψη και να πέφτουν κατόπιν με διαβολικό θόρυβο.
[…] Ο Ήλιος έγερνε στη δύση του όταν το πλοίο άφηνε την Οία για να καταπλεύσει στα Φηρά, την πρωτεύουσα της Νήσου. Αναγκαστικώς η «Πελοπόννησος» έπρεπε να περάσει όχι περισσότερο από πεντακόσια μέτρα κοντά από το ηφαίστειο. Όλοι ήμασταν στ γέφυρα. Δεν χρειάζονται πλέον γυαλιά για να βλέπει κανείς και να παρακολουθεί το ηφαίστειο με όλη του την άγρια μεγαλοπρέπεια. Η απόσταση που μας χωρίζει είναι πολύ μικρή. Ο πλοίαρχος μάλιστα για να ικανοποιήσει τόσο τη δική του όσο και τη δική μας περιέργεια παραπλέει προς το ηφαίστειο περισσότερο απ ότι έπρεπε.
Οι εκρήξεις ακολουθούν η μία την άλλη. Βλέπουμε καθαρότατα τους εκσφενδονισμένους μύδρους, διακρίνουμε την κοκκινισμένη λάβα να χύνεται σε ορμητικούς χείμαρρους και το νερό της θάλασσας γύρω στο νησί- ηφαίστειο να βράζει και οι υδρατμοί που προκαλούνται από το διαρκές αυτό βράσιμο να καλύπτουν μέχρι τη μέση το νεοεμφανισθέν νησί.
[…] οι μύδροι εκσφενδονισμένοι στο μέγιστο ύψος πέφτουν στη θάλασσα, ή επάνω στα ηφαιστειώδη νησιά και κάνουν και αυτοί ανυπόφορο κρότο, αμυδρά ιδέα του οποίου μπορεί να δώσει ο θόρυβος που κάνει το απότομο άδειασμα ενός κάρου γεμάτου με σκύρα.
Η «Πελοπόννησος» μετά από ένα τέταρτο της ώρας έδενε τους κάβους στο απύθμενο λιμάνι των Φηρών, ενώ οι ολίγοι εναπομείναντες επιβάτες αποβιβάζονται και καβαλίκευαν γαϊδουράκια για να ανέβουν την κρεμαστή και ιδιόρρυθμη πρωτεύουσα.
Το ηφαίστειο την νύκτα: Οιαδήποτε απόπειρα περιγραφής του ηφαιστείου την νύκτα είναι προορισμένη να μείνει απόπειρα και ατυχής μάλιστα. Οι διαρκείς κρότοι των εκρήξεων ή υποχθόνιος βοή, το κατρακύλισμα των μύδρων που εκτοξεύονται και κάνουν τον πιο παράξενο και εκνευριστικότερο θόρυβο όλα αυτά , συνταράσσουν την νυκτερινή γαλήνη.
Οι Σαντορινιοί φαίνεται ότι αρχίζουν να συνηθίζουν στο μακάβριο αυτό θόρυβο. Υπάρχει όμως κάτι που τους τρομάζει φοβερά. Ο σεισμός. Αν κινδυνεύει η νήσος των, θα προέρχεται από σεισμόν. Οι σεισμοί στη Σαντορίνη δεν είναι βέβαια κάτι ασυνηθιστο. Όχι όμως μαζί με το ηφαίστειο ή το ένα ή το άλλο. Και τα δύο μαζί, υποσκάπτουν τα όχι και σίγουρα θεμέλια του νησιού των. Ευτυχώς και πριν εκραγεί το ηφαίστειο και μέχρι στιγμής δεν σημειώθηκαν σεισμοί. Ίσως γιατί η οργή των εγκάτων της θηραϊκής γης να βρήκε εύκολη διέξοδο και δεν δόνησε το νησί για να ξεσπάσει. […] Τόσο οι βεβαιώσεις του κ. Λιάτσικα - ότι η έκρηξη είναι ήπιας μορφής, όσο και ο κατάπλουν, κατόπιν διαταγής της κυβερνήσεως των αντιτορπιλλικών «Δάφνη» και «Ιεράκος» ανακούφισαν τους κατοίκους οι οποίοι παρα τις εκρήξεις και τους μύδρους του ηφαιστείου συνεχίζουν σχεδόν ήρεμοι τις εργασίες τους μόνο τις πρώτες πρωινές ώρες.