Πλείστα όσα είναι εκείνα που έχουν γραφτεί για τις κοινωνικές συνέπειες της ένταξης των μικρασιατών προσφύγων στον τότε ελλαδικό χώρο. Από την άλλη πλευρά, έκπληκτος ανακάλυψα και άλλη μια διάσταση στην μακραίωνη ιστορία της Σαντορίνης. Την παρουσία προσφύγων στον νησί. Συγκεκριμένα, στην επίσημη κρατική απογραφή των προσφύγων του 1923, ( επί της ουσίας στα πρώτα στάδια της κοινωνικής ενσωμάτωσης σε διάφορες περιοχές), εντοπίζονται 548 πρόσφυγες στο νησί της Σαντορίνης, οι οποίοι διαμερίστηκαν σε διάφορα χωριά του νησιού, ως εξής: Χωριά | Α | Θ | Σ |
Βόθωνας | 13 | 24 | 37 |
Έξω Γωνια | 14 | 9 | 23 |
Ημεροβίγλι | 15 | 21 | 36 |
Θήρα | 100 | 171 | 271 |
Μεγαλοχώρι | 3 | 5 | 8 |
Μεσσαριά | 29 | 50 | 59 |
Οία | 18 | 17 | 35 |
Πύργος | 21 | 38 | 59 |
Σύνολο | 213 | 335 | 548 |
Είναι σαφές ότι αρχικά οι πρόσφυγες, παρέμειναν στην πρωτεύουσα του νησιού, αλλά και σε χωριά με ναυτική ιστορία ή σε εκείνα οι κάτοικοι των οποίων άνηκαν σε ανώτερη κοινωνική τάξη ( Οία, Πύργος κ.ά.), ενώ άξια λόγου είναι και η παρουσία εβδομήντα εννιά (79) προσφύγων στη Μεσσαριά. η οποία τότε είχε όλα τα εχέγγυα ενός πρότυπου βιομηχανικού κέντρου του νησιού: πλεκτήρια, οινοποιεία, ρακιδιά, γεγονός που θα έδινε μια νέα αναζωογόνηση της οικονομίας του νησιού.
Βέβαια, πρέπει να τονιστεί ότι αυτός ο πίνακας και μόνο οφείλει να αναλυθεί στην πάροδο του χρόνου, με βάση την ιστορική εξέλιξη του νησιού καθώς και τις καθαρά κοινωνικές επιπτώσεις των προσφύγων στην καθημερινή ή μη ζωή των κατοίκων..
Υγ. 1. Αφιερωμένο στον Φίλο – Αρχαιολόγο Λευτέρη Ζώρζο, για την συμβολή του στην διάχυση της ιστορίας των μικρασιατών προσφύγων στη Σύρο.
Υ.γ.2: O πίνακας εντοπίστηκε στο « Όψεις της Εκπαίδευσης στη Σαντορίνη 1880- 2000» στη Βιβλιοθήκη του Μπελλώνειου Πολιτιστικού Ιδρύματος.