Γιάννη Κηπουρού, Δεσμοί Αίματος και Εξ Αγχιστείας συγγένειες στο Αιγαίο 14ος- 20οςαιώνας- Τα γενεαλογικά δέντρα από το Αρχείο της Καθολικής Επισκοπής Σαντορίνης, Αρχείο Θηραϊκών Μελετών Συλλογή Δημήτρη Τσίτοουρα, Αθήνα 2016
Ένα εξαιρετικά σημαντικό βιβλίο για την ανάδειξη και διαχείριση της τοπικής ιστορίας του νησιού εκδόθηκε πριν από λίγες μέρες. Αναφέρομαι στο βιβλίο του νέου παθιασμένου μη Σαντορινιού ερευνητή Γιάννη Κηπουρού ο οποίος μέσα από το βιβλίο του «Δεσμοί Αίματος και Εξ Αγχιστείας συγγένειες στο Αιγαίο 14ος- 20οςαιώνας- Τα γενεαλογικά δέντρα από το Αρχείο της Καθολικής Επισκοπής Σαντορίνης,»τονίζει όψεις της ιστορίας του νησιού.
Το βιβλίο αυτό ουσιαστικά αφορά την βελτιωμένη έκδοση του μεταπτυχιακού του Γιάννη του τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, το οποίο αφορούσε τα 176 εντοπισμένα γενεαλογικά δέντρα του Αρχείου της Καθολικής Επισκοπής Σαντορίνης.
Στο α μέρος του βιβλίου, γίνεται αρχικά μια πρώτη προσέγγιση της γενεαλογικής και εραλδικής επιστήμης ως βασική μέθοδος αναλυσης. Εντασσόμενος στο θέμα του, αναφέρεται στην Καθολική Εκκλησία στην Ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας στο Αιγαίο και στο ρόλο που διαδραμάτισε στη Σαντορίνη,παρουσιάζοντας τα καθολικά μοναστήρια της Σαντορίνης, αλλά και το ρόλο που ένα αρχείο μιας Καθολικής Επισκοπής και δη της Καθολικής Επισκοπής Σαντορίνης παίζει στην προάσπιση της τοπικής ιστορίας του νησιού.
Στο κεφάλαιο του με τίτλο: « Οι Γενεαλογικές πρακτικές στον Ελλαδικό Χώρο – Η περίπτωση των Γενεαλογικών δέντρων του Αρχείου της Καθολικής Επισκοπής Θήρας», αναφέρεται σε παραδείγματα μέσα από τα γενεαλογικά δέντρα του αρχείου της Κ.Ε.Θ., ώστε να μπορεί ο αναγνώστης – ερευνητής ναερμηνεύσει καλλίτερα τα υπο εξέταση γενεαλογικά δέντρα. Ένα άλλο ιδιαίτερο ενδιαφέρον κεφάλαιο του πονήματος αυτού είναι η αναφορά του στον «...ονοματολογικό θησαυρό της ιστορικής προέλευσης των οικογενειών της Σαντορίνης», συγκεκρικμένα όσων έχουν κυρίως σχέση με την καθολική επισκοπή : Alafuso, Albi , Brest, Dacutru, Jubert, Murat, Ruben, Baldini, Barbarigo, Baseggio, Bozzi, Cacace, Cigala, Danezi, Fasciotto, Fumelli, GisiGlandevase , Lombrano, Medicis, Santantonio, Sirigo, Dacorogna, Delenda, Dunadich, Pinto, Gavala, Gavra, Prasacachi, Patriciano, Giuris , Aleftranghis, Brusseti, Dargenta, Matta, Mitilinio, Monavassoti, Vales.
Η κοινωνική και οικονομική κατάσταση των καθολικών της Σαντορίνης αλλά και η ευρύτερη σχέση της καθολικής κοινότητας με την αντίστοιχη των ορθοδόξων ( επιγαμίες κ.α.), στην υπο εξέταση περίοδο είναι τα επιλογικά κεφάλαια του α΄μέρους ώστε να δοθεί η βάση ανάλυσης και ερμηνείας των γενεαλογικών δέντρων.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένη στην καθεαυτό έρευνα του Γιάννη πάνω στα γενεαλογικά δέντρα από το Αρχείο της Καθολικής Επισκοπής Θήρας. Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται μια λεπτομερής περιγραφή με επιστημονική προσέγγιση των δέντρων αυτών ενώ επιπλέον σημείο άκρως εντυπωσιακό είναι και η έκδοση των γενεαλογικών δέντρων σε ψηφιακή μορφή ( cd) η οποία συνοδεύει το βιβλίο για μια ευχερέστερη αφηγηματική προσέγγιση, αλλά και η φωτογραφική απεικόνιση μέρους των γενεαλογικών δέντρων ώστε ο αναγνώστης να γίνει κοινωνός αλλά και «συμμέτοχος» μιας άλλης κοινωνίας του νησιού τόσο μακρινής αλλά και τόσο κοντινής ταυτόχρονα.
Είμαι πραγματικά εντυπωσιασμένος με την έκδοση του βιβλίου αυτού. Ο Γιάννης Κηπουρός κατάφερε με εξαιρετικά εκλαιμένο λόγο να μας εντάξει όχι μόνο στο καθεαυτό δύσκολο θέμα του όπως είναι η ερμηνεία γενεαλογικών δέντρων, αλλά και να μπορέσει να αποτυπώσει εκείνο το χρονικό – κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διαμορφώθηκαν τα γενεαλογικά δέντρα του Καθολικού Αρχείου της Επισκοπής Θήρας και φυσικά να δώσει τα κίνητρα προσέγγισης του ρόλου των γενεαλογικών δέντρων όχι κατανάγκη της καθολικής επισκοπής αλλά οποιούδήποτε φορέα δημόσιου, ή ιδιωτών. Ο Γιάννης, με άλλα λόγια, κατάφερε να αναδείξει άλλο ένα κρυφό αλλά και άγνωστο σημείο ανάδειξης της τοπικής ιστορίας της Σαντορίνης: Τα γενεαλογικά της δέντρα.
Ξεχωριστά Σημεία αναφοράς του βιβλίου:
- - Το φωτογραφικό ένθετο της οικογένειας Σπάρταλη, με μια άκρως σημαντική εικονογραφία της Σαντορίνης 15ος– 20οςαιώνας από τη Συλλογή του Δ. Τσίτουρα. Είναι ένα απόλυτα χρήσιμο ένθετο, μιας και συνδυάζει το αρχείο μιας οικογένειας και την απεικόνιση της περιόδου μέσα από χάρτες, σχέδια, φωτογραφίες
- - Η περίληψη του βιβλίου στα Ιταλικά και στα Αγγλικά
- - Η εξαιρετικά σημαντική εικονογράφηση των κειμένων με γενεαλογικά δέντρα από το αρχείο της Κ.Ε.Θ.