πηγή : Στ. Κουράκου : Ο Σαντορίνη της Σαντορίνης, εκδ. Ίδρυμα Μπουτάρη σ. 115
![]()
Πρίν από λίγες ημέρες, πέτυχα σε ένα αμπέλι στην καλντέρα του Μεγαλοχωρίου μία σκηνή από τη δικιά μου Σαντορίνη. Τον Αργύρη Αρβανίτη να πλέκει τις παραδοσιακές κουλούρες. Δεν κρατήθηκα κατι το οτι με φώναζε και εκείνος κάτι το οτι ήθελα και εγώ πήγα πιο κοντά για φωτογράφιση .Το υλικό που ακολουθεί είναι από την προαναφερόμενη εξαιρετική πηγή . ![]()
![]()
![]()
![]()
Για να εφαρμοστούν όμως τα συστήματα κλαδέματος τα τόσο καλά προσαρμοσμένα στο οικολογικό περιβάλλον της Σαντορίνης χάρη στις παρατηρήσεις έμπειρων αμπελουργών, που η τέχνη τους περνούσε από γενιά σε γενιά. Χρειάζεται μεγάλη υπομονή και μεγάλη πείρα. Γι αυτό άργησαν να εγκαταλείπονται κατά το δεύτερο μισό του αιώνα μας ( 20ου). Δεν εφαρμόζονται πια παρά μόνον από μερικούς έμπειρους κλαδευτάδες. Σήμερα κυρίως στις υπήνεμες τοποθεσίες εφαρμόζεται το κυπελλοειδές σύστημα με 3- 5 βραχίονες και τις κληματίδες ελεύθερες χωρίς να στηρίζονται. Απλώς τις κουλουριάζουν και τις τυλίγουν ελικοειδώς γύρω από τον εαυτό τους, ώστε οι βλαστοί του φυτού να παραμένουν χαμηλά. Αλλά την ποικιλία «ασύρτικο» οι αμπελουργοί εξακολουθούν να την κλαδεύουν και σήμερα με το γυριστό ή στεφανωτό σύστημα, σχηματίζοντας μικρά καλάθια.
Πρίν από λίγες ημέρες, πέτυχα σε ένα αμπέλι στην καλντέρα του Μεγαλοχωρίου μία σκηνή από τη δικιά μου Σαντορίνη. Τον Αργύρη Αρβανίτη να πλέκει τις παραδοσιακές κουλούρες. Δεν κρατήθηκα κατι το οτι με φώναζε και εκείνος κάτι το οτι ήθελα και εγώ πήγα πιο κοντά για φωτογράφιση .Το υλικό που ακολουθεί είναι από την προαναφερόμενη εξαιρετική πηγή . 
« ... Πολλές από τις ετήσιες επεμβάσεις στα φυτά, που το σύνολό τους αποτελεί την αμπελοκοσμική τεχνική, έχουν πολύ βαθιές ρίζες, χάνονται στα βάθη του χρόνου. Στη Σαντορίνη εκτός από την υψηλή θερμοκρασία και την περίοδο θερινής μεγάλης ξηρασίας όπου τα φυτά μορφώνονται σε χαμηλά σχήματα πολύ κοντά στο έδαφος ώστε να περιορίζονται οι ανάγκες τους σε νερό, αλλά και λόγω των ανέμων ένας άλλος λόγος είναι και η λεπτή άμμος που καθώς σαρώνεται από τα εαρινά και θερινά μελτέμια χτυπάει τους νεκρούς οφθαλμούς « τα μάτια των αμπελιών. Στην παραδοσιακή αμπελουργία της Σαντορίνης δύο ήταν τα γενικευμένα συστήματα χειμερινού κλαδέματος»
Α) το γυριστό κυπελλλοειδές ή στεφανωτό αυτό το σύστημα ήταν γενικευμένο στη Σαντορίνη για όλες τις ποικιλίες. Αφού κλάδευαν το νέο κλήμα επί 3 – 4 χρόνια ώστε να του δώσουν κυπελλοειδές σχήμα με 3-4 δυνατούς βραχίωνες, αφαιρούσαν κατά το χειμερινό κλάδεμα όλες τις άλλες, και άφηναν μία ανα κάθε βραχίονα, την καλύτερη που την έκοβαν σε μήκος 60 – 80 εκ. Τις κληματίδες αυτές, τις «αμολυτές», τις πλάγιαζαν οριζόντια και σχημάτιζαν ένα στεφάνι γύρω από τους βραχίωνες περιτυλίγοντας ελικοειδώς την πρώτη γύρω από εκείνη του δεύτερου και αυτή γύρω από την Τρίτη κ.α. [...] επειτα από είκοσι περίπου χρόνια το καλάθι κοβόταν στη βάση του, εκεί απ όπου πρωτάρχιασε να σχηματίζεται. [...] το σύστημα αυτό εφαρμόζεται σήμερα απλοποιημένο από μερακλήδες αμπελουργούς, πιστούς στην τέχνη των πατεράδων τους . τα μυστικά της τέχνης τους δεν περιγράφονται, βιώνονται.
Β) το κυπελλοειδές με κουλούρια ή πόστες: σε ανεπτυγμένα φυτά διαμορφωμένα σε κυπελλοειδές σχήμα όταν ο αμπελουργός έκανε το καθάρισμα κατά τον Οκτώβριο – Νοέμβριο, άφηνε σε κάθε βραχίονα δύο μόνο κληματίδες. Τη μία αυτή που βρισκόταν χαμηλότερα την κλάδευε στα δύο μάτια και την άλλη στα 10- 15 μάτια. Τη μακριά κληματίδα « την αμόλυτη» που είχε μήκος περί τα 60 – 80 εκ. Τη λύγιζε αργότερα ώστε να σχηματιστεί ένα κουλούρι, κάθετο προς την επιφάνεια του εδάφους και έδενε την άκρη της πάνω στο βραχίονα. Έτσι, σχηματίζονταν 3-5 «κουλούρια» που την άνοιξη βλάσταιναν και κάρπιζαν. [...] το σύστημα αυτό εφαρμοζόταν κυρίως στην ποικιλία ασύρτικο, της οποίας οι κληματίδες έχουν μεγάλη ελαστικότητα και το «γύρισμά» τους μπορεί να γίνει με οποιοδήποτε καιρό νωρίς το χειμώνα, κατά το καθάρισμα των κληματίδων.
