Μάριος Πλωρίτης: αυτός ο άγνωστος Θηραίος!

Ο Μάριος Πλωρίτης γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου του 1919 στον Πειραιά. Το πραγματικό του όνομα ήταν Μάριος Βασιλείου Παπαδόπουλος και οι γονείς του είχαν καταγωγή από τη Σαντορίνη. Η οικογένεια του είχε συγγενικούς δεσμούς με τον αξιόλογο πολιτικό αρχηγό της μεταπολεμικής περιόδου και σπουδαίο ιστορικό, Β. Μαρκεζίνη. Ο Πλωρίτης θα περάσει την παιδική του ηλικία στην Σύρο, όπου θα μείνει οχτώ χρόνια με τους γονείς του. Αργότερα, θα σπουδάσει Nομική και Πολιτικές Eπιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έπειτα, θα θα συνεχίσει τις σπουδές του στον τομέα του θεάτρου στις ΗΠΑ, στην Αγγλία και την Γαλλία. Ζούσε μόνιμα στην Αθήνα, ενώ γνώριζε γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά και αγγλικά. [1] έφυγε το 2006.

Λογοτέχνης, κριτικός, σκηνοθέτης, δημοσιογράφος. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α. Συνεργάτης πολλών λογοτεχνικών περιοδικών, Μεταφραστής θεατρικών έργων. Κριτικός θεάτρου και κινηματογράφου εφημερίδας «Ελευθερία». Διευθυντής του θεατρικού τμήματος Ε.Ι.Ρ. Θεατρικές και κινηματογραφικές σπουδές σε Αγγλία, ΗΠΑ και Γαλλία. Σκηνοθέτης ΑΘηναικών θιάσων. Καθηγητής Δραματολογίας και Ιστορίας του Θεάτρου εις την Δραματική σχολή του Θεάτρου Τέχνης. Διευθυντής σύνταξης της μεγάλης ετήσιας επιθεώρησης Θέατρο κ.α. [2]

Στις επιφυλλίδες, που δημοσίευσε στην εφημερίδα «Το Βήμα» από το 1989 ως το 2004, η εμπνευσμένη δοκιμιακή γραφή του ισορροπεί ανάμεσα στη διαχρονία και την επικαιρότητα, ανατέμνοντας με ευθύβολο κριτικό λόγο την κοινωνικοπολιτική, πνευματική, καλλιτεχνική, εθνική αλλά και διεθνή πραγματικότητα.  Μια εκτενής επιλογή από τις επιφυλλίδες αυτές εκδόθηκε σε δύο τόμους από το Ίδρυμα της Βουλής, με την επιμέλεια του Θανάση Θ. Νιάρχου και του Αντώνη Φωστιέρη, και είναι διαθέσιμη σε ψηφιακή μορφή. Ο πρώτος τόμος καλύπτει την περίοδο 1989 – 1992 ενώ ο δεύτερος την περίοδο 1993 – 2004. [3]

Κατεβάστε ελεύθερα τους δύο τόμους της πολύτιμης αυτής έκδοσης από την ιστοσελίδα μας πατώντας στους συνδέσμους:

https://tinyurl.com/yxerukre

https://tinyurl.com/y5o8ljl2

ενώ ακολουθεί το προλογικό του σημείωμα στον τόμο του Δανέζη ( 2001)

 «ΚΑΛΛΙΣΤΗ»

Νομιμοποιείται άραγε να προλογίσει το βιβλίο τούτο για τη Σαντορίνη, ένας «αποστάτη» - ένας που έχει τριάντα τόσα χρόνια να πατήσει τα χώματά της ;

Όμως ,  «αποστασία»  δεν σημαίνει απάρνηση – κάθε άλλο. Η απουσία από τη Σαντορίνη, όχι μόνο δεν έχει ατροφήσει την αγάπη μου για αυτή, αλλά αντίθετα, την έχει πληθύνει και βαθύνει, καθώς την ποτίζει με νοσταλγία ακοίμητη. Κι ακριβώς, η νοσταλγία αυτή είναι που με κρατάει μακριά της. Επειδή θέλω, πεισματικά να κρατήσω στη μνήμη την εικόνα και τη γεύση της Σαντορίνης, όπως τη γνώρισα στα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια, πριν οι καιροί και οι εισβολείς αλλάζουν την όψη και την ουσία της. Η αποστάση διαφυλάει τα ωραία και γνήσια, και σβήνει τις σκιές από τα άσχημα και πλαστά….

Χάρες αρίφνητες έχουν όλα τα χιλιοτραγουδισμένα νησιά μας. Αλλά  - ποιος μπορεί να το αρνηθεί; - της Σαντορίνης οι χάρες είναι απαρομοιάστες: αυτό το μοναδικό ζευγάρωμα κάλλους και δέους φωτός και ζόφου, ήλιου και λάβας – φωτιάς απ’ τον ουρανό, φωτιάς απ’ τα έγκατα – πολύχρωμης πέτρας και ασημογάλανης θάλασσας…

Αντικρύζοντας τον αμφίβιο γίγαντα του ηφαισείου της, αγναντεύοντας την πελώρια στέφη της καλδέρας της , ψηλαφώντας την μαύρη άμμο και τις υπόλευκες άσπες, έχεις την αίσθηση πως ζεις την γένεση του κόσμου, πως ο χρόνος σταμάτησε στη γιγαντομαχία Εγκέλαδου και Αθηνάς, για το έπαθλο της «Καλλίστης». Αυτό το πέτρινο μισοφέγγαρο  στις εσχατιές των Κυκλάδων, λες και συνοψίζει  την ιστορία του ανθρώπου, απ’ τα αρχέγονα βήματά του ως τη δημιουργία των πρώτων οργανισμένων οικισμών, απ’ τη διασταύρωση αρχαίων και νεότερων  πολιτισμών ως την άλωσή του απ’ τους σημερινούς «-ισμούς».

Και, μεμιάς, η αντίθεση, δραματική όσο και μαγνητική: οι απαλές αμμουδιές και τα ήμερα αμπελοχώραφα…. Η αργόσυρτη  ( τότε!) καθημερινότητα, κάτω απ’ την ασάλευτη μολυβένια ζέστη που την ακύρωναν κάθε τόσο τα σαρωτικά μελτέμια… οι καλοσυνάτοι άνθρωποι που σου κέρναγαν απλόχερα την «καλημέρα» τους και τη φιλοξενία τους.

Δίμορφη και πανέμορφη, άγρια και οικεία, η Σαντορίνη είναι και μένει μαγική – νεραϊδα, που σε θαμπώνει και σε τρυφερεύει, και σε κρατάει αιχμάλωτο για πάντα με τα γητέματά της.

Χρωστάμε, λοιπόν, χάρες πολλές στον φίλο καθηγητή Γιάννη Δανέζη, που, συνεχίζοντας την μεσοπολεμική πρωτοβουλία του πατέρα του Μιχάλη Δανέζη, αποφάσισε να εκδώσει αυτόν τον τόμο, όπου επιστήμονες, λογοτέχνες, καλλιτέχνες, καταγράφφουν τηνιστορία, την κοινωνική ζωή, την πρωτεϊκή όψη αυτού του νησιού που, από κοντά κι από μακριά φυλάει στην πυρόξανθη αγκαλιά του τις μνήμες μα και τις καρδιές μας.          

                                                       Μάριος Πλωρίτης

Πρόλογος στο Ι.Μ. Δανέζης ( συλλογικός τόμος) : Σαντορίνη, Θήρα Θηρασιά, Ασπρονήσι, Ηφαίστεια, Αθήνα 2001