Φεύγουμε λοιπόν για τη Σίφνο, για να γνωρίσουμε μια ΘηραΪκή μορφή της τοπικής Ιστορίας του νησιού, έστω και πολύ συνοπτικά μιας και δεν έχουν εντοπιστεί παραπάνω πληροφορίες. Αναφέρομαι στον πρώτο Αρχιεπίσκοπο Σίφνου Αθανάσιο Μαρμαρά. (1646-1679). Η Αρχιεπισκοπή Σίφνου (1646- 1797)περιελάμβανε τα νησιά: Μύκονο, Σέριφο, Μήλο, Κίμωλο, Σίκινο, Φολέγανδρο, Ίο, Ηρακλειά, Αμοργό, Ανάφη και Αστυπάλαια. Ο Αθανάσιος ήταν από την Σαντορίνη ιερομόναχος της Μονής Χοζοβιωτίσσης . Η ίδρυση του πρώτου Σχολείου στη Σίφνου στα μέσα του 17ουαιώ σχετίστηκε με τη φροντίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Αρχιεπισκόπου Αθανασίου, ο οποίος προπάθησε να αντιμετωπίσει την καθολική προπαγάνδα στη Σίφνο και να διατηρήσει την ορθόδοξη πίστη ανέπαφη.
Παράλληλα δε, στο μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας υπάρχει και το παρακάτω παραχωρητήριο του Αθανασίου για ενοικίαση κάποιων αμπελιών: «…1659 απριλίου 26. Την σήμερο εις την Αμοργώ μέσα εις το μοναστήρι εις την υπεραγία Θεοτόκο την Χοζοβιώτισσα ήλθε ο πανιερώτατος ημών αυθέντης και δεσπότη αρχιεπίσκοπος Σίφνουκαι επροσκύνησε την υπεραγία Θεοτόκο κύριος Αθανάσιος και εζήτησέ μας να του δώσωμε τα περιβόλια του Βαρσαμίτη και τα δύο τα απάνω και το κάτω δια να τα πακτώση να τα έχη ζώντας του δια ρεάλια 100 ήγουν εκατό, και έστοντας να έχη την μετάνοιάν του από παιδιόθεν εδώ εις το άγιον μοναστήρι και να τον κάμωμεν και καλόγερον να είναι ένας αδελφός μετ'εμάς κατά το καλογερικό. Εθελήσαμε όλοι οι πατέρες κοινώς βουλή και γνώμη ο τε καθηγούμενος και οι γέροντες με όλη την σύναξι ιερομόναχοι και μοναχοί και εδώσαμέν του τα δια ρεάλια 100 ήγουν εκατό και το χωράφι των Καμινίω απάνω ως καθώς ελάβαμεν το πάκτος τα εκατό ρεγάλια, με τούτο να τα έχη έως την ζωήν του και αποθανόντας στο πάλι να στρέφου εις το άγιο μοναστήρι, κααι ό,τι κόποι ους ήθελε κάμει μέσα εις του μοναστηρίου τοις τόπους ει ..»..
Πηγές: Ν. Προμπονάς: Η Παιδεία στη Σίφνο, Αθήνα, 2009