Έκθεση Θηραίων Πολεμιστών - Μητρώο Παλαιών Πολεμιστών Κυκλάδων

October 29, 2014, 2:30 pm

≫ Next: Οι «Μύγες» του Σαρτρ – και ο ρόλος των κατοίκων του Εμπορείου.

≪ Previous: Στυλιανός Σαρπάκης- Σπύρος Γρίβας: Δύο Θηραίοι Ευεργέτες της Αιγύπτου

$

0

0

Έκθεση Θηραίων Πολεμιστών- Μία πρώτη προσέγγιση

Μία από τις πιο σημαντικές εκδηλώσεις ανάδειξης και διατήρησης της τοπικής ιστορίας του νησιού, είναι και η έκθεση Θηραίων Πολεμιστών , που οργάνωσε και επιμελήθηκε ο Αρχαιολόγος και Φίλος Λευτέρης Ζώρζος στην Εστία του Πύργου.

Το Μητρώο Παλαιών Πολεμιστών Κυκλάδων δημιουργήθηκε το 1936-38 και ανευρέθηκε σε αποθήκη του Στρατοπέδου Πεζικού Ερμούπολης Σύρου. Σήμερα βρίσκεται στην μόνιμη «Έκθεση Ιστορικής Μνήμης» του στρατοπέδου που δημιουργήθηκε την άνοιξη 2014 με την συμβολή και υπό την καθοδήγηση του Διοικητή ΤΕΘ Ερμούπολης Αντισυνταγματάρχη κ. Δημήτρη Μπούνταλη.

Το Μητρώο περιλαμβάνει πολεμιστές από όλα τα νησιά των Κυκλάδων και παρουσιάζει φωτογραφίες και σημαντικά ιστορικά, δημογραφικά και κοινωνικά στοιχεία χρήσιμα όχι μόνο για τους απογόνους των πολεμιστών αλλά και για επιστημονική μελέτη. Περιλαμβάνει συνολικά 500 πολεμιστές από τα νησιά Τήνο, Μύκονο, Σύρο, Σίφνο, Κέα, Πάρο και Νάξο και 123 πολεμιστές από Θήρα και Θηρασία.

Οι πολεμιστές έλαβαν μέρος στους κάτωθι πολέμους:

• Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος 30/9/1912-30/5/1913
Ελλάδα, Μαυροβούνιο, Σερβία, Βουλγαρία (Βαλκανικός Συνασπισμός)
εναντίον Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και Αλβανικών Τμημάτων

• Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος 16/6/1913-18/7/1913
Ελλάδα, Μαυροβούνιο, Σερβία εναντίον Βουλγαρίας, 
Ρουμανίας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εναντίον Βουλγαρίας

• Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος 8/1914-11/11/1918
Βρετανική Αυτοκρατορία, Γαλλία, Ρωσία, Σερβία, Ρουμανία, Μαυροβούνιο, Βέλγιο, Ιταλία, Πορτογαλία, Ελλάδα, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Κίνα (ΑΝΤΑΝΤ) εναντίον
Γερμανίας, Αυστροουγγαρίας, Βουλγαρίας, Οθωμανικής Αυτοκρατορίας 
(Κεντρικές Δυνάμεις)

• Ελληνο -Τουρκικός Πόλεμος (Μικρασιατική Εκστρατεία)
Μάιος 1919 – Οκτώβριος 1922 .

Η έκθεση αποτελεί ένα «φόρο τιμής» στους πολεμιστές αυτούς που πέρασαν μέχρι και εννέα χρόνια της ζωής τους στο μέτωπο, τραυματίσθηκαν ή έχασαν τη ζωή τους. Η πλειοψηφία αυτών ήταν έγγαμοι με πολυμελείς οικογένειες που υπέστησαν επίσης τις επιπτώσεις του πολέμου.
Με την καταγραφή και αποτύπωση των προσώπων και γεγονότων θέλουμε όχι μόνο να αφυπνίσουμε την ιστορική μνήμη αλλά και να καταδείξουμε ότι τα ιστορικά γεγονότα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ζωή μας και επηρεάζουν τις οικογενειακές καταβολές όλων μας. 
Παράλληλα με το Μητρώο, παρουσιάζονται εδώ για πρώτη φορά, σημαντικά έγγραφα από το διασωθέν Αρχείο του παλαιού Δήμου Καλλίστης τα οποία σχετίζονται με την περίοδο. Από τα έγγραφα αυτά προκύπτει ότι εκτός των πολεμιστών που εκτίθενται υπήρχαν αρκετοί περισσότεροι οι οποίοι έχασαν την ζωή τους η τραυματίστηκαν και δεν κατεγράφησαν στο Μητρώο Παλαιών Πολεμιστών. Οι δύο ανεκτίμητες ομαδικές φωτογραφίες των πολεμιστών (παρέλαση 25ης Μαρτίου 1938), ευγενική προσφορά του κ. Μανώλη Λυγνού, είναι του εξαιρετικού φωτογράφου Γ. Ιωακειμίδη.

Στο βίντεο που ακολουθεί,  παρουσιάζονται όλες οι μορφές των Θηραίων αγωνιστών, που εντόπισε ο Λευτέρης στο Μητρώο, τον οποίο ευχαριστώ θερμά για την άδεια  αναδημοσίευσης του υλικού και επεξεργασίας του.

Από τα μέχρι στιγμής δεδομένα τα αποτελέσματα από την έρευνα αυτή είναι τα ακόλουθα:

Α) Χωροταξική Καταγραφή : στην καταγραφή αυτή αναφέρονται όσοι έχουν τόπο καταγωγής το νησί της Σαντορίνης:

Καρτεράδος                9

Οία:                             6

Ακρωτήρι                    7

Μεσσαριά                   3

Φηροστεφάνι              1

Μεγαλοχώρι               5

Φηρά                           12

Εμπορείο                     6

Κοντοχώρι                  21

Πύργος                        15

 Ημεροβίγλι                 9

             Βόθωνας                    9

            Θηρασιά                      6

             Γωνιά                        2

             Βουρβούλος               6

            Β)Καταγραφή Επαγγελμάτων:

            Παντοπώλης:              4

            Έμπορος                     4

            Εργάτης                      41

            Τελωνειοφύλακας       1

            Τραπεζ.Υπάλληλος     1

            Υποδηματοποιός         1

            Ασφαλιστής                1

            Αγωγιάτης                   4

            Εισπράκτωρ                1

            Άνεργος                      1

            Στρατιώτης                 1

            Ναύτης                        1

            Κρεοπώλης                 1

            Περιπτερούχος            1

            Ναυτικός                     1

            Αγροφύλακας             4

            Ορυχοεργάτης             5

            Αγρ.Διανομέας           2

            Ανάπηρος (!!)             1

            Λεμβούχος                  4

            Πλανόδιος                   1

            Καπνοπώλης               1

            Φανοποιός                  1

            Γεωργός                      15

            Καφεπόλης                 1

            Κτίστης                       1

            Λογιστής                     1

            Πλοίαρχος                   1

            Αρβιλοποιός                1

            Μυλωνάς                    1

            Κτηματίας                   5

            Χωροφύλακας                        1

            Βαρελοποιός               1

            Διαχειριστής Κυλινδρόμυλου    1

            Κουρέας                      1

            Ελαιοχρωματιστής      1

            Οπωροπώλης              1         

            Γ) Γραμματικές γνώσεις ( για όσους εντοπίστηκαν στοιχεία)

            Δημοτικό                     43

            Αγράμματοι:               19

            Ελληνικό Σχολείο       7

            Γυμνάσιο                    2

            Σχολαρχείο                 2

            Εμπορική Σχολή         1

Παράλληλα δε ένα από τα πιο συγκλονιστικά στοιχεία της μελέτης αυτής είναι και η αναφορά στην πολύτεκνη οικογένεια – εν γένει της Σαντορίνης που συνεχίζει μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Από τα υπάρχοντα δεδομένα οι παρακάτω οικογένειες είχαν από 3 και πάνω παιδιά:

3 παιδιά (3 οικογ.), 4 παιδιά ( 8 οικογ.), 5 παιδιά ( 10 οικογ.), 6 παιδιά ( 12 οικογ.), 7 παιδιά ( 10 οικογ.), 8 παιδιά ( 13 οικογ.), 9 παιδιά ( 2 οικογ.), 10 παιδιά ( 4 οικογ.), 11 παιδιά ( 3 οικογ.).

            Η προβολή των προσώπων αλλά και των ευρύτερων χαρακτηριστικών μπορεί να συμβάλλει στην ανάδειξη τόσο  της κοινωνίας της Σαντορίνης μέχρι και τη Μικρασιατική Καταστροφή όσο και στην πιθανή καταγραφή προσωπικών ιστοριών των συγκεκριμένων ηρώων. 

 

---

Οι «Μύγες» του Σαρτρ – και ο ρόλος των κατοίκων του Εμπορείου.

November 3, 2014, 11:21 pm

≫ Next: Προεργασίες για την Εκλογή Μητροπολίτη Θήρας το 1907

≪ Previous: Έκθεση Θηραίων Πολεμιστών - Μητρώο Παλαιών Πολεμιστών Κυκλάδων

$

0

0

Οι Μύγες (γαλλ. "Les Mouches") είναι το πρώτο θεατρικό έργο του Ζαν-Πωλ Σαρτρ που παρουσιάστηκε στο κοινό. Πρόκειται για δράμα σε τρεις πράξεις εμπνευσμένο από τον ελληνικό μύθο των Ατρειδών που αναπτύσσει μία φιλοσοφική αντίληψη της τραγωδίας με υπαρξιστικά στοιχεία.   Είχε την παρότρυνση του κύκλου του και ειδικότερα της πολύ κοντινής φίλης του ιδίου και της Σιμόν ντε Μπωβουάρ, Olga Kosakiewicz -με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Ogla Dominique. Αναφέρεται μάλιστα ότι καθώς η ανερχόμενη ηθοποιός παρακολουθούσε μαθήματα υποκριτικής με τον Γάλλο ηθοποιό Σαρλ Ντυλέν (Charles Dullin), εκείνος υπέδειξε στο φιλόσοφο πως ο καλύτερος τρόπος για να μάθει η νεαρά τη δουλειά της ηθοποιού θα ήταν να συμμετάσχει σε ένα έργο. Έτσι ο Σαρτρ έγραψε για αυτήν τις Μύγες. Στην περιγραφή του σκηνικούεμπνεύστηκε από τις διακοπές που πέρασε στην Ελλάδα μαζί με τη Σιμόν ντε Μπωβουάρ το καλοκαίρι του 1937στο Εμπορείο.  Ο ίδιος έχει δηλώσει για το έργο του "Θέλησα να ασχοληθώ με την τραγωδία της ελευθερίας σε αντίθεση με την τραγωδία της μοίρας".

Η κοινωνία του Εμπορείου της περιόδου εκείνης «μεταφέρεται» στο Αργοςτης υπόθεσης.  Ο Ορέστης επιστρέφει στο Άργος, τη γενέθλια πόλη του, που είναι πλέον κυριευμένη από τις μύγες. Παρουσιάζεται σαν ξένος, με το όνομα Φλέβιος, και συνοδεύεται από τον πιστό παιδαγωγό του. Εκεί βλέπει ένα λαό να υποφέρει από τις τύψεις για τα κρίματα του, που υλοποιούνται με τη μορφή των ενοχλητικών μυγών . Η Ηλέκτρα, αδερφή του Ορέστη είναι αναγκασμένη να ζει στο παλάτι ως δούλα, για να υπηρετεί τους άρχοντες. Αποτελεί όμως τη μοναδική φωνή αντίδρασης και προσπαθεί μάλιστα να ξεσηκώσει μία λαϊκή επανάσταση ενάντια σε αυτήν την αιώνια τιμωρία, αλλά ο Δίας, θεός των μυγών και του θανάτου την εμποδίζει. Ο Ορέστης αποκαλύπτει την πραγματική του ταυτότητα στην Ηλέκτρα και παρασύρεται άμεσα από το πάθος της, αποφασίζοντας να εκδικηθεί το φόνο του Αγαμέμνονα και να σκοτώσει τον Αίγισθο και την Κλυταιμνήστρα. Παρά τις αντίθετες προσπάθειες του Δία, ούτε ο Ορέστης παραιτείται από τα σχέδιά του αλλά ούτε και ο Αίγισθος αποφασίζει να προστατεύσει τον εαυτό του . Μετά τη δολοφονία, τα δύο αδέρφια βρίσκουν καταφύγιο στο ναό του Απόλλωνα, για να ξεφύγουν από τις απειλητικές μύγες που τους κυκλώνουν. Τέλος ο θεός του Ήλιου πετυχαίνει τη συγχώρεση της Ηλέκτρας -που έχει πια λυγίσει υπό το βάρος της πράξης τους- αλλά όχι και του Ορέστη. Εκείνος ως ελεύθερος άνθρωπος επιλέγει να αποχωρήσει από το Άργος παίρνοντας μαζί του όλες τις μύγες και απελευθερώνοντας έτσι τους Αργείους από τις τύψεις τους.[i]

Η σημερινή ανάρτηση όμως ξεκίνησε από ένα εκπληκτικό άρθρο του  «Οι μύγες, ο βάτραχος και η διαφθορά»[ii], μέρος του οποίου αναλύει τις «Μύγες» του Εμπορείου και με τη σημερινή ευρύτερα κοινωνική κατάσταση. [iii]

«… Στο χωριό αυτό τα πρόσωπα των ανθρώπων ήταν γεμάτα μύγες. Μάλιστα, η παρουσία των μυγών στα πρόσωπά τους αλλοίωνε, σε κάποιες περιπτώσεις, και τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά τους. Τα φορτωμένα με μύγες πρόσωπα στον ξένο επισκέπτη προκαλούσαν συναίσθημα έντονης απέχθειας, όμως, για τους κατοίκους του χωριού ήταν μέρος της πραγματικότητάς τους, ήταν «φυσιολογικό» ή «κανονικό» στοιχείο της καθημερινής τους ζωής. Το παράδειγμα είναι ενδεικτικό του πως μια κατάσταση ή συμπεριφορά (ανεξάρτητα από το αν είναι σωστή ή λανθασμένη) «κανονικοποιείται», παίρνοντας διαστάσεις κοινωνικής νόρμας, θεωρείται δηλαδή ως «φυσιολογική» συμπεριφορά στο πλαίσιο μιας κοινωνίας.Όπως οι μύγες στα πρόσωπα των συγκεκριμένων Σαντορινιών θεωρούνταν φαινόμενο «φυσιολογικό», έτσι και εδώ στο νησί μας η διαφθορά «κανονικοποιήθηκε» από κάποιους (δυστυχώς ανάμεσα σ’ αυτούς αξιωματούχοι και συνομοταξία φερέγγυων και ευυπόληπτων πολιτών) και θεωρήθηκε «φυσιολογική» πράξη, κατά τρόπο μάλιστα που την κατέστησαν εγγενές στοιχείο του συλλογικού μας βίου. Έτσι, το «δεν τρέχει τίποτα» και το «σιγά και τι έγινε» έγιναν κυρίαρχα μοντέλα συμπεριφοράς. Υπήρχαν και υπάρχουν, βεβαίως, και αυτοί που σιχαίνονταν τις μύγες. Το αποτέλεσμα όμως δείχνει πως τις ανέχτηκαν. Εξάλλου, η κοινωνική επιρροή όσων αρέσκονταν στις μύγες ήταν τόσο μεγάλη που δύσκολα μπορούσαν όσοι τις αποστρέφονταν να επιφέρουν ρωγμές στην κυρίαρχη «κανονικοποιημένη» διαφθορά.»…

Οι "Μύγες"δεν είναι παρά ένα σύμβολο. Έχουν χυθεί στην πόλη και συμβολίζουν τις Ερινύες, τις τύψεις. Σύμφωνα με τη φιλοσοφική θεωρία του Ζ-Π Σαρτρ , κατά την κακή πίστη, ο άνθρωπος προσπαθεί να ξεφύγει από την ελευθερία και την ευθύνη του. Οι "Μύγες", ακόμα συμβολίζουν αυτήν την κακή πίστη. Οι άνθρωποι για να λυτρωθούν από τις τύψεις του αποποιούνται την ελευθερία και την ευθύνη τους.[iv]

Δεν σας κρύβω ότι ο τρόπος διαχείρισης της συγκεκριμένης αναρτησης με προβλημάτισε πολύ. Ένας φιλόσοφος, ο οποίος κάνει τις διακοπές τους σε μια άλλη Σαντορίνη – τονίζω το προπολεμική,  μετουσιώνει τους ήρωές του μέσα από τις μύγες που συνάντησε στο Εμπορείο, οι οποίες θεωρούνταν φυσιολογικές για τους κατοίκους, σ’ ένα έργο καθαρά συμβολικό. Αν και το «Αργος» του Σάρτρ[v], έχει συσχετιστεί και με τη στάση της Γαλλίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και μέσα από τις μυγες, έγινε αναφορά στην πολιτική κατάσταση της Κύπρου, μήπως τελικά και εδώ, η Σαντορίνη του σήμερα, καλύπτεται από ένα απολύτως φυσιολογικό- για την Ιστορία της- …στρώμα «μυγών». Μήπως τελικά, θα πρέπει συνέχεια να φανταζόμαστε την εικόνα που αντίκρισε ο Σαρτρ των κατοίκων του νησιού που θεωρούσαν απόλυτα φυσιολογικό να έχουν μύγες, όχι ως μέσο σύγκρισης με τα σημερινά δεδομένα αλλά ως τελικο στόχο ανθρώπινης προσέγγισης στο και για το νησί;

---

[i]http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B9_%CE%9C%CF%8D%CE%B3%CE%B5%CF%82

[ii]http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/176221/oi-myges-o-vatraxos-kai-i-diafthora

[iii]Δεν θα εμπλακώ στο πολιτικό περιεχόμενο του άρθρου αλλά στο καθαρά ιστορικό- κοινωνικό, γι αυτό το απόσπασμα που επέλεξα άνετα μπορεί να εξειδικευτεί και για τα τοπικά δεδομένα.

[iv]http://travelling-through-books.blogspot.gr/2011/10/o.html

[v]http://lesmouchesdesartre.fr/resume-detaille-des-mouches/

Προεργασίες για την Εκλογή Μητροπολίτη Θήρας το 1907

November 11, 2014, 11:53 pm

≫ Next: Οφθαλμιατρείο Θήρας- Αντιτραχωματικό σχολείο

≪ Previous: Οι «Μύγες» του Σαρτρ – και ο ρόλος των κατοίκων του Εμπορείου.

$

0

0

Επειδή οι  συζητήσεις ή αλλιώς προεργασίες για την εκλογή ενός Μητροπολίτη δεν είναι ένα φαινόμενο που ξεκίνησε στις μέρες μας, ας ανατρέξουμε στις αρχές του 20^ουαιώ., για να δούμε τι γινόταν τότε.

Στις 7 Μαρτίου 1907, κηδεύεται στα Φηρά, ο τότε Μητροπολίτης Νικόδημος  και η ταφή του γίνεται στην Μονή του Προφήτη Ηλία. Η Ιερά Σύνοδος διορίζει «Επισκοπική Επιτροπή», αποτελούμενη από τον ιερομόναχο Ζαχαρία Νομικό, πρώην Ηγούμενο της Χοζοβιώτισσας στην Αμοργό, από τον αιδ. Μάρκο Δεναξά, οικονόμο από το Μεγαλοχώρι, και τον αιδ. Εμμανουήλ Ζώρζο, από το Κοντοχώρι. [1]

Για την χηρεύουσα Μητρόπολη, δύο ήταν οι βασικοί υποψήφιοι: ο αρχιμανδρίτης Αγαθάγγελος Γεωργιάδης, που ήταν επί 13 χρόνια προϊστάμενος της Ελληνικής Παροικίας στην Αγία Πετρούπολη, και ο αρχιμανδρίτης Γερμανός Μαυρομμάτης, ιεροκήρυκας της Μητρόπολης Δημητριάδος.[2]

Aρχιμ.Γερμανός

Λίγο πριν την επικείμενη πλήρωση της κενής επισκοπικής έδρας στο νησί, η εφημερίδα Πατρίς υποστηρίζοντας τον αρχιμανδρίτη Γερμανό, και συνδυάζοντας την άμεση ανάγκη της στήριξης της ορθόδοξης εκκλησίας σε σχέση με την καθολική επιρροή στο νησί γράφει τα παρακάτω[3] :    «Πληροφορούμεθα, ὅτι ὡς Ἐπίσκοπος Θήρας πρόκειται νά ἐκλεχθῆ ὁ ἐν Πετρουπόλει ἐφημέριος... ὅστις ἐπ’ οὐδενί λόγω εἶναι δυνατόν νά ἐπαρκέση εἰς τήν ἐπισκοπήν ἐκείνη, ὅπου, ὡς γνωστόν ἡ Ρώμη φροντίζει καί στέλλει πάντοτε διακεκριμένον Ἰταλόν Ἱεράρχην καί προεστώτας τῶν ἐκεῖ καθολικῶν Μονῶν, ἄνδρας μεγάλης ἐκκλησιαστικῆς μορφώσεως χάριν τοῦ προπαγανδισμοῦ, ὅστις τελεῖται ἐκεῖ κατά τόν ὁποῖον πολλάκις ὁ ἀοίδιμος Θήρας Νικόδημος, ἐν τῶν μᾶλλον ἐγκρίτων Ἱεραρχῶν, δριμύτατα ἐκαυτηρίασε. Καί δέν δύναται ὁ... νά χρησιμεύση ἐκεῖ ὡς ἐπίσκοπος, διότι εἶναι ἡλικίας 70 ἐτῶν... Εἰς τήν Θήραν χρειάζεται εἷς ἐκ τῶν ἀρίστων κληρικῶν, ὅπως καταλάβη τό Θρόνο, μετέχων καί παιδείας ἀμφιλαφοῦς καί φρονήματος ὑγιοῦς, ρώμης δέ καί σθένους καί ψυχικοῦ καί σωματικοῦ. Καί ὡς τοιοῦτος ὁ μόνος ἐνδεδειγμένος εἶναι ὁ ἕτερος τῶν συνυποψηφίων, ὁ κ. Γερμανός Μαυρομμάτης, περί οὗ ὁ ἀοίδιμος Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Σωφρόνιος ἀπεφαίνετο, διότι τόν εἶχε Ἱεροκήρυκα πάσης γῆς Λιβύης, ὅτι εἶναι τό χάρμα καί τό ἐγκαλλώπισμα τοῦ Ἀποστολικοῦ θρόνου Ἀλεξανδρείας».

Οι εκλογές στην Ιεραρχία έγιναν και νέος Μητροπολίτης εκλέγεται ο αρχιμανδρίτης Αγαθάγγελος, ο οποιος και παρέμεινε για 10 μόλις χρόνια στον επισκοπικό θρόνο.

---

[1]Αρχιμ. Δ.Δεναξά: Η Ιερά Μητρόπολις Θήρα, Εκδ. Θηραϊκή, Πειραιάς 1933. σ. 16.κ.εξ.

[2]http://www.ecclesiagoc.gr/index.php/istorika/494-demetriados-germanos

[3] Εφημ. Πατρίς: 12 Ιουλίου 1907 . Δυστυχώς με το πέρασμα των χρόνων, ένα από τα σημεία του άρθρου ως προς τον αρχιμ Αγαθάγγελο επιβεβαιώθηκαν.

Οφθαλμιατρείο Θήρας- Αντιτραχωματικό σχολείο

November 13, 2014, 10:40 pm

≫ Next: H Παναγία των Εισοδίων στο νησί της Σαντορίνης

≪ Previous: Προεργασίες για την Εκλογή Μητροπολίτη Θήρας το 1907

$

0

0

 .Μία από τις πιο σημαντικές δομές- ευεργεσίες του 20^ουαι., για την οποία ο Θηραϊκός λαός πρέπει να είναι ιδιαίτερα υπερήφανος- και να την αναδεικνύει σε κάθε περίπτωση, είναι και αυτή της δράσης του Οφθαλμιατρείου [1]Θήρας, και πολύ δε περισσότερο για την μαθητιώσα νεολαία, του αντιτραχωματικού σχολείου, ενός σχολείου που δεν εντάχθηκε στην τυπική εκπαίδευση λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών του, αλλά δεν παύει να θεωρείται πρότυπο δράσης- αλλά κυρίως αποτελεσμάτων στον ελλαδικό χώρο.  Βασικός πρωτεργάτης δεν είναι άλλος αρχικά από τον Μιχάλη Δανέζη, Ευεργέτη της Σαντορίνης, υπάλληλο της Ε.Η.Ε. (Ελληνική Ηλεκτρική Ενέργεια)  Μιχάλη Δανέζη, συνεπικουρούμενου από άλλους τοπικούς ευεργέτες. Το Οφθαλμιατρείο Θήρας ιδρύθηκε με το από 23-10-1928 νομοθετικό διάταγμα και ένα χρόνο αργότερα ξεκίνησε η λειτουργία του στη Μεσσαριά.  [2]. Η λειτουργία του έγινε πλήρως αποδεκτή από τη Θηραϊκή κοινωνία.  

Το τράχωμα, είναι μια μεταδοτική ασθένεια των βλεφάρων των ματιών. Έως τις αρχές του 20ού αι.[3], θεωρήθηκε μία από τις «κοινωνικές μάστιγές».  Προκαλείται κατά βάση σε περιοχές με χαμηλό ποσοστό υγιεινής, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Αρκετοί ήταν οι λόγοι παρουσίας της πάθησης αυτής: Έλλειψη γιατρών,   ελλιπής φροντίδα, προστασία και πρόληψη,  μη πόσιμο το νερό της Σαντορίνης, απουσία  καθημερινής υγιεινής.  Η ασθένεια αυτή εξαπλώθηκε  και στο νησί της Σαντορίνης[4]. Η πρώτη επίσημη αναφορά για την περιοχή της Σαντορίνης για την αναγκαία και επιτακτική ίδρυση του Οφθαλμιατρείου[5], προήλθε από άρθρο του Διευθυντή  της εφημερίδας «Σαντορίνη» Ι. Βαρβαρήγου.[6]Ο Βαρβαρρήγος τόνιζε ότι στο νησί υπήρχε  έλλειψη ενημέρωσης για το τράχωμα., έλλειψη ιατρών ειδικών,  άρνηση των κατοίκων να υποβληθούν σε θεραπεία λόγω φόβου. Για το λόγο αυτό,  το 60% περίπου του πληθυσμού είχε προσβληθεί από αυτό. [7].

Η αντιτραχωματική πολιτική του κράτους, όμως, είχε ήδη ξεκινήσει πριν από την υιοθέτηση του αντίστοιχου φορέα στη Σαντορίνη. Ήδη από το 1923, το Τμήμα Σχολικής Υγιεινής αποφάσιζε τρία    μέτρα για την καταπολέμηση του τραχώματος: «α)αποκλεισμό φοίτησης όλων όσων βρίσκονται στο τελικό στάδιο τραχώματος, β) τοποθέτηση σε ξεχωριστά θρανία στα κοινά σχολεία, γ) τοποθέτηση σε χωριστά σχολεία όπου είναι εφικτό».  Στον «Οδηγό του Υπουργείου Παιδείας», μπορούμε να εντοπίσουμε και τον τρόπο  προσέγγισης του τραχώματος καθώς και  τις μετέπειτα συνέπειες του[8]. Από το 1940 ξεκινάει και η νομοθετική κάλυψη – προστασία του Αντιτραχωματικού Αγώνα[9]. Από πλευράς  Κοινωνικής  Πολιτικής είναι πολύ ενδιαφέρον ιστορικά ο σκοπός των σχολείωντων αντιτραχωματικών: «…μέχρι της κλινικής ιάσεως της νόσου των προς τον σκοπόν της μη μολύνσεως των υγιών και, αφετέρου, η συστηματική υποβολή εις την ενδεικνυομένην θεραπείαν».[10]

Μέσα σε μία σύντομη περίοδο, ιδρύθηκαν πολλά παραρτήματα στα χωριά του νησιού (Μεσαριά, Εμπορείο, Οία- Φοινικιά, Φηρά, Μέσα Γωνιά), ώστε να εξυπηρετούνται  κατά τόπους ανάγκες. Η θετική αποτίμηση του έργου φάνηκε ήδη μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του Οφθαλμιατρείου,  όχι μόνον από το ειδικό βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών  αλλά και από διάφορες μελέτες,  σύμφωνα με τις οποίες, το ποσοστό των ασθενούντων κατοίκων είτε από το τράχωμα είτε από άλλες παθήσεις , είχε μειωθεί κατά πολύ .

Μία από τις πολιτικές του Οφθαλμιατρείου ήταν και η εκμάθηση υγιεινής, στους κατοίκους από τους αντίστοιχους γιατρούς στα σχολεία της Σαντορίνης[11]. Η γενικότερη εκμάθηση υγιεινής αναδεικνύεται και από σχετικό δημοσίευμα τοπικής εφημερίδας:  «…ενάντια του τόσο μολυσματικού και μακροχρονίου νοσήματος το οποίο αχρήστευσε τόσα εργατικά χέρια και τύφλωσε κιόλας πολλούς, αφ ετέτερου μας διδάσκει ότι η σημαντική ελάττωσις των τραχωματικών μαθητών του σχολείου οφείλεται στη μεγαλύτερη προσοχή που δίδουν οι μαθητές στην καθαριότητα….».[12]

Η δράση του Οφθαλμιατρείου σταμάτησε το 1954,  όταν παραχώρησε τη θέση του, σε Δημόσιο Οργανισμό καταπολέμησης του τραχώματος.   

Ο Σταθμός – Σχολείο,  ιδρύθηκε με το Ν.Δ. 2669/1953 με βασικό σκοπό την «.. εν αυτώ νοσηλευτική και χειρουργική θεραπεία των απόρων τραχωματικών παίδων, ηλικίας από 5-16 ετών..»και την κατά την διάρκειαν της θεραπείας εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση τους.[13] . Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία,  προκύπτει ότι η παρουσία του Οφθαλμιατρείου καθώς και του αντίστοιχου σχολείου βοήθησε συμπληρωματικά και παράλληλα στην  πορεία του αντιτραχωματικού αγώνα.

Από το σχολείο αυτό εντοπίστηκε ένα τετράδιο «επίδοσης» ελέγχου. Από εκεί προκύπτει ότι στο ειδικό αυτό σχολείο φοιτούσαν  παιδιά ηλικίας 14- 18 ετών που ασθένησαν με το τράχωμα και μέσω της ίδρυσης του σχολείου αυτού κατάφεραν να ολοκληρώσουν την πρωτοβάθμια εκπαίδευσή τους. Τα μαθήματα, που διδάσκονταν, ήταν: Θρησκευτικά Ελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά, Γεωγραφία, Φυσική Καλλιγραφία, Χειροτεχνία, Φυσική Ιστορία, Ωδική και Γυμναστική.  Η  πλειονότητα των μαθητών προερχόταν από χαμηλές κοινωνικές τάξεις, Ιδιαίτερα σημαντική είναι η αναφορά σε πολλά επαγγέλματα των γονέων των παιδιών η ένδειξη «τυφλός» με ό,τι αυτό συνεπάγεται από πλευράς κοινωνικού στιγματισμού.

Φυσικά, εαν κάποιος   γνωρίζει να μας μεταφέρει ιστορίες, η σελίδα θα το θεωρεί μεγάλη τιμή. Έστω ακόμα και να συζητηθεί και πάλι . Τέτοιες ευεργεσίες δενπρέπει να ξεχνιούνται …..Τιμάνε την ευρύτερη Ιστορία του Τόπου μας!!

Πηγή φωτογραφίας: Ι.Μ. Δανέζης:Σαντορίνη, Αθήνα 1941.  

---

[1]Απόσπασμα διασκευασμένο από : Ι. Πέρρος: « Όψεις της εκπαίδευσης στη Σαντορίνη 1880-2000», μεταπτυχιακή διατριβή. ΕΚΠΑ, Π.Τ.Δ.Ε., Αθήνα 2014

[2]Στα εγκαίνια του Αντιτραχωματικού Σχολείου, όσο και στα άλλα ιατρεία συμμετείχαν παράλληλα με τους τοπικούς επισήμους αρκετές εκπαιδευτικές προσωπικότητες θέλοντας να αναδείξουν τη σοβαρότητα της ίδρυσης και την άμεση σχέση με την μαθητιώσα νεολαία του νησιού.

[3]Λ.Βλαδίμηρος, Χ. Φραγκίδης: « Το Πανελλήνιον Ιατρικόν Συνέδριο του 1901» στο http://www.mednet.gr/archives/2002-6/pdf/700.pdf.

[4]Αφιερωματικό υλικό και πληροφορίες για το τράχωμα και το Οφθαλμιατρείο Θήρας, συγκεντρώθηκαν στο:  Μ.Ι.Δανέζης (επιμ.),  Σαντορίνη1940, 1970 κ.ά..

[5]Χαρακτηριστική είναι η ομιλία του Άγγ. Βαρβαρρήγου , Διευθυντή του Οφθαλμιατρείου κατά τα εγκαίνια της λειτουργίας του:«Η σημερινή τελετή είναι Πανθηραϊκή Εορτή, είναι Πανελλήνιος,  είναι γενικότερου ενδιαφέροντος, διότι εν τη Νήσω μας ιδρυόμενον σήμερον Οφθαλμιατρείον, έχει την αποστολήν να καταπολεμήσει νόσημα μεταδοτικόν, να προσφέρει τας υπηρεσίας του και εκτός των ορίων της Νήσου, να γίνει τούτο κατά το δυνατόν συνεργάτης πολύτιμος εις τον αντιτραχωματικόν πανελλήνιον αγώνα».

[6]Ι Βαρβαρήγγος: « Τράχωμα και Τραχωματικοί», Σαντορίνη-1940,   παράρτημα τόμου.

[7]Ν.Μηνδρινός: «Δανέζειον Οφθαλμιατρείον Θήρας» Σαντορίνη – 1971, ...ό.π.,         σ .333. 

[8]Εμμ.Λαμπαδιάρη, Σχολική Υγιεινή, Αθήνα 1928, αλλά και Ε.τ.Κ. φ.124 (23-3-1929): Περί διδασκαλίας της υγιεινής στα σχολεία του κράτους. Πολλές φορές η υγειονομική προστασία των μαθητών αντιμετωπίστηκε με οδηγίες που απευθύνονταν στους εκπαιδευτικούς, ειδικότερα αμέσως μετά την άφιξη των προσφύγων όπου  παρουσιάστηκε έξαρση του τραχώματος στους μαθητές «Για την αντιμετώπιση του ιδρύθηκαν ειδικά αντιτραχωματικά σχολεία όπου απομονώνονταν οι ύποπτοι».  Βλ. Β. Θεοδώρου, Δ. Καρακατσάνη, «Υγιεινής παραγγέλματα: το ενδιαφέρον για την υγεία των μαθητών και η υπηρεσία σχολικής υγιεινής τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αι.», Πρακτικά  2ου Διεθνούς Συνεδρίου Η παιδεία στην αυγή του 21ου αι. Ιστορικο-Συγκριτικές προσεγγίσεις, 4-6 Οκτωβρίου 2002, Πανεπιστήμιο Πατρών, Π.Τ.Δ.Ε., σσ.1-27. http://www.elemedu.upatras.gr/eriande/index.htm.(ενημέρωση Μάρτιος 2014).

[9]Ε.τ.Κ. φ.89 (13-3-1940) σσ. 581-584: Περί ιδρύσεως και λειτουργίας τραχωματικών σχολείων. Από το σχολικό έτος  1938 - 1939 ήδη το φαινόμενο του τραχώματος είχε εξαπλωθεί και στους μαθητές. Από τους 979.000 μαθητές οι 11.826 σε όλη την επικράτεια έπασχαν από το τράχωμα . Τη σχολική χρονιά 1939-1940 ξεκίνησαν τη λειτουργία τους δεκατρία  (13) Αντιτραχωματικά Σχολεία σε όλη την Ελλάδα, «παρέχοντα ιατρική βοήθειαν και στοιχειώδη μόρφωσιν με 43 διδάξαντας διδασκάλους και 2974 εγγραφέντες τραχωματικούς μαθητάς» βλ.Κ.Καλαντζής: Η παιδεία εν Ελλάδι, Αθήνα 2002, σσ. 68 και 85.

[10]Εμμ.Λαμπαδιάρη, Σχολική….ό.π.,σ.45.

[11]Ε.τ.Κ. φ.124(23-3-1929) : Περί διδασκαλίας της υγιεινής στα σχολεία του κράτους.

[12]Εφημ.Θήρα φ.83 (1-9-1935).

[13]Ε.τ.Κ., φ.304 (4-11-1953)   σσ. 2195- 2196: Περί ιδρύσεως Τραχωματικών Παίδων.

H Παναγία των Εισοδίων στο νησί της Σαντορίνης

November 21, 2014, 1:08 am

≫ Next: Η σχέση της Σαντορίνης με την Πάτμο ( σε συνέχειες)

≪ Previous: Οφθαλμιατρείο Θήρας- Αντιτραχωματικό σχολείο

$

0

0

 Ιστορικά και Αρχιτεκτονικά στοιχεία (ενημερωμένο)

Πύργος:

Η Παναγία των Εισοδίων

Ο επιβλητικός ναός της Παναγίας ξεχωρίζει μέσα στο Καστέλι του Πύργου. Χτισμένο το 1660- 61, με αποτέλεσμα προσθηκών. Ιδιαίτερο ξυλόγλυπτο τέμπλο, ενώ μέσα εκεί και ο Επιτάφιος της Κοίμησης ( η συγκεκριμένη εκκλησία γιορτάζει δύο φορές το χρόνο, Εισόδια και Κοίμηση).[1]

Ημεροβίγλι

Παναγιά η Φράγκισσα : Ανήκει στους Καθολικούς δισυπόστατο ναός τιμάει την Κοίμηση και τ α Εισόδια της Παναγιάς

Παναγιά η Μαλτέζα Η ονομασία προέρχεται από την ομώνυμη εικόνα , επειδή κατά την παράδοση, η εικόνα βρέθηκε να πλέει ανοικτά της Μάλτας από τον Θηραίο πλοίαρχο  Ν. Αβάζο ή τον Θ. Μπορλή. Εντυπωσιακές εικόνες από τον Θηραίο αγιογράφο Γουλιελμο Σιγάλα.[2].Η εκκλησία καταστράφηκε με το σεισμό του 1956 και ανοικοδομήθηκε νέος ναός.

Βόθωνας

Παναγιά η Σέργαινα: πριν από το 1700 όπως μαρτυρεί ο Δανιήλ Δεναξάς, μόνοκλιτη καμαρόσκεπη Βασιλική η οποία έχει οικοδομηθεί κατά βάση στην μορφή της υπόσκαφης εκκλησιάς

Αγριλιά- Θηρασιάς

Παναγιά του Λαγκαδιού – Αγριλιά Θηρασιάς Χτισμένη το 1887 μ.Χ., ξεχωρίζει για τον ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό και διακοσμητικό της πλούτο. Είναι πολύ ψηλή, σε αντίθεση με τις εκκλησιές των Κυκλάδων. Έχει τρεις εισόδους και στην κεντρική, σε μαρμάρινη πλάκα αναγράφεται το όνομα της εκκλησίας. Ο τρούλος στηρίζεται σε τέσσερις κολώνες, στις βάσεις των οποίων βρίσκονται γελαστοί άγγελοι. Ψηλά, κοντά στον τρούλο, τέσσερις δικέφαλοι αετοί βρίσκονται ανάμεσα στα παράθυρα. Στο κέντρο του ναού κρέμεται ένας ρώσικος πολυέλαιος, τάμα ενός ναυτικού που η Παναγία τον έσωσε.[3]

Ακρωτήρι

Παναγιά του (Μ)Πάλου- Ακρωτήρι: Στην περιοχή του Μπάλου υπάρχει και το υπόσκαφο παρεκκλήσι τωνΕισοδίων της Θεοτόκου, που είναι γνωστό και ως Παναγιά του (Μ)Πάλου, στο οποίο η πρόσβαση είναι πολύ πιο εύκολη μέσω ενός τσιμεντοστρωμένου μονοπατιού

Καρτεράδο

Παναγιά η Γλυκογαλούσα, ή Λυκογαλούσα: Ο ναός τιμά και τον Άγιο Γεώργιο και σύμφωνα με τον Δανιήλ Δεναξά χρονολογείται από το 1711.[4]Αξιοθαύμαστο ξυλόγλυπτο τέμπλο με αγιογραφίες του Μερκούριου Σιγάλα.

Μεγαλοχώρι:

Παναγιά η Τρανή:

Η βασική ενορία πια του Μεγαλοχωρίου. Ο Ναός κτίστηκε γύρω στα 1600[5], από εικόνα που βρέθηκε έξω από την περιοχή Αλμυρά. Η εικόνα Της αρχικά μεταφερόταν στη σημερινή θέση των Αγίων Αναργύρων, αλλά Εκείνη την επομένη  ερχόταν στην μέση του χωριού. Ο ναός αρχικά είχε ξεχωριστό καμπαναριό, και ήταν μέρος «κοινοτικής διένεξης» μεταξύ πρώην Δήμου Εμπορείου και πρώην Κοινότητας Μεγαλοχωρίου. Ο Δημήτριος Καρράς , που γεννήθηκε το 1852 στο Μεγαλοχώρι ,από ναυτική οικογένεια και καταγωγή από την Οία ήταν καπετάνιος του τριίστιου πλοίου: «Παναγία Μεγάλου Χωριού», το οποίο αφορούσε τη Τράνη. Στον ναό, ο οποίος ανακαινίζεται κατά τη διάρκεια των χρόνων, ξεχωρίζουν η ιδιαίτερη εικόνα Της Παναγιάς, αλλά και τα ρωσικά κειμήλια (Επιτάφιος, Ρωσικό Αγιολόγιο κ.α.) που προήλθαν από δώρα από τους παλαιούς ναυτικούς του χωριού.[6]

Παναγιά η Πλάκα: Ένα ιδιαίτερο ξωκλήσι στην περιοχή Πλάκα του Μεγαλοχωρίου, άνετα δεμένο με την γύρω περιοχή. 

Οία

Παναγία το Μετόχι: Ανήκει στην  εορτάζουσα Ιερά Μονή Χοζοβιώτισσας Αμοργού για αυτό κι αποκαλείται Μετόχι.

---

[1]Καραμολέγκος Αντ.: Οι Εκκλησίες του Χωριού μου, Θήρα 2005

[2]Κουμανούδη Ι. Η λαική εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της νήσου Θήρας. Αθήνα 1960.

[3]http://www.saint.gr/3444/saint.aspx

[4]Κουμανούδη Ι.: ο.π.

[5]Γ. Συρίγου: Η Σαντορίνη, Αθήνα 2005

[6]Ν.Σιγάλα: Ιερός Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου Μεγαλοχωρίου Θήρας, Θήρα 2004

Η σχέση της Σαντορίνης με την Πάτμο ( σε συνέχειες)

November 27, 2014, 10:12 am

≫ Next: H Ιερά Μονή Δομηνικανίδων Σαντορίνης – Το καθολικό μοναστήρι στο Εμπορείο.

≪ Previous: H Παναγία των Εισοδίων στο νησί της Σαντορίνης

$

0

0

  «… Από τα μέσα του 17^ουαιώνα, μέλη της οικογένειας Μαθά εμφανίζονται στη Σαντορίνη. Συγκεκριμένα κατά το έτος 1656 η Ειρήνη Μαθά συνάπτει το προικοσύμφωνο του γιού της Νικολάου με την Μαργαρίτα Σιγάλα στη Σαντορίνη. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειας βασίζεται σε ακίνητη περιουσία (κηπάρια, αμπέλια, χωράφια, σπίτια, τόσο στην Πάτμο όσο και στη Σαντορίνη), όπως και σε κεφάλαια στην Βενετία. Εκείνο που εντυπωσιάζει, είναι η ποικιλία των δραστηριοτήτων της οικογένειας: εμφανίζονται ως καραβοκύρηδες, έχουν οικονομικές συναλλαγές με την Μονή και δανείζουν χρήματα σε ιδιώτες. [1]

Η σχέση της Μονής της Πάτμου με τη Σαντορίνη βασίζεται σε τρία μετόχια που κατέχει το μοναστήρι στο συγκεκριμένο νησί και τα οποία βρίσκονται στο Μεγάλο Χωριό, στο Εμπορείο και στο Ακρωτήρι.[2]

Στο Μετόχι του Εμπορείου, ανήκει ο γουλάς του ομώνυμου χωριού που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 400 μ. από τον οχυρωμένο οικιστικό πυρήνα. Η μορφή του γουλά αποτελεί μοναδικό φαινόμενο στο νησί ίσως και σε ολόκληρη την περιοχή του Αιγαίου. Η χρονολογία της αρχικής κατασκευής του είναι άγνωστη.  Η παρουσία μοναχών πιστοποιείται από μία επιγραφή ενσωματωμένη στο βόρειο τείχος του γουλάς. Σύμφωνα με αυτήν υπεύθυνος για τα έργα είναι ιερομόναχος χωρίς να αναφέρεται το όνομά του. Μια άλλη επιγραφή αναφέρει τα εξής: 1744 ΠΑ ΑΘΝ ΣΓΛ, σαν «υπογραφή» του ιερομόναχου Αθανασίου Σιγάλα. Στο ίδιο μετόχι ανήκει η γειτονική στον γουλά εκκλησία της Αγίας Κυριακής με τα παρεκκλήσια της . Τα μέλη της οικογένειας Μαθά εμφανίζονται σαν κτήτορες εκκλησιών στην Πάτμο και στη Σαντορίνη και ως ανακαινιστές της Μονής Θεολόγου. Κατά το έτος 1636, ο Νικόλαος Μαθάς, μεταβιβάζει στην κόρη του Μαρία, την εκκλησία της Παναγίας της Υπακοής με τον όρο να γίνει ο γαμπρός του ιερέας. […]Το 1686 η Μαρία Μαθά φροντίζει να προικίσει την κόρη της Ανέζα με μια άλλη εκκλησία, του Αγίου Νικολάου στη Σαντορίνη. Στο έγγραφο αυτό όμως δεν προσδιορίζεται η τοποθεσία του ναού. Επίσης το πλήθος των ναών της Σαντορίνης αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο και η έλλειψη κτητορικών επιγραφών δυσχεραίνουν τον εντοπισμό.  Ωστόσο, επειδή η ακίνητη περιουσία της οικογένειας Μαθά στη Σαντορίνη, τοποθετείται εκείνη την περίοδο σε τοποθεσία έξω από το χωριό Πύργος, θεωρείται πιθανόν ότι πρόκειται για την εκκλησία του Αγίου Νικολάου του Κίσσηρα, και συγκεκριμένα για τον παλαιό υπόσκαφο ναό. [3][…]Για τα μέλη της οικογένειας που ζουν στη Σαντορίνη πληροφορούμαστε από τα κείμενα ότι κληρονομούν μέσα από σύναψη γάμων, εκκλησίες που ανήκουν σε άλλες γνωστές οικογένειες του νησιού. Συγκεκριμένα, κατά το έτος 1693 ο Νικολάκης Μαθάς λαμβάνει από την πλευρά της συζύγου του Μαργαρίτας Σιγάλα την εκκλησία της Αγίας Σοφίας στα Φηρά (αναφέρεται στην διπλή Αγία Σοφία ορθοδόξων και καθολικών που βρίσκεται στο ύψος του Γουλά των Φηρών. Συγκεκριμένα, ο Μαθάς γίνεται ιδιοκτήτης της καθολικής εκκλησίας). […]Στο τέλος του 17^ουαιώνα,  ο Νικόλαος Μαθάς που ζει πλέον στη Σαντορίνη, λαμβάνει την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην Πάτμο με την υποχρέωση να στέλνει ένα χρυσό τζεκίνι κάθε δύο χρόνια στους ιερείς της.»

Με την παρούσα συνοπτική αναφορά γίνεται άλλη μία προσπάθεια κατανόησης της συσχέτισης της ιστορίας των οικογενειών στην Σαντορίνη με την ιστορία του τόπου μας. Αν μπορούμε να  μάθουμε και να αναδείξουμε τα σημεία αυτά, γνωρίζουμε τη Σαντορίνη.

---

[1]Στεφανίδου Αλ: Η οικογένεια των δωρητών Μαθά και η σχέση της με την Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Πάτμου κατά τον 17^οαιώνα., Δελτίον XAE 19 (1996-1997), Περίοδος Δ'Σελ. 395-410[1]

[2]Για  το συγκεκριμένο θέμα είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι δεν είναι μόνο τρία τα μετόχια της Μονής Πάτμου στο νησί, και εκτός των άλλων υπήρχε η ειδική εντολή η Μονή της Πάτμου να διατηρεί ιερέα σε δύο χωριά ( Φηρά- Πύργο). Βλ. Κουμανούδη : Η Λαική εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της νήσου Θήρας κ.α.

[3]Σύμφωνα με Καραμολέγκος Αντ.: Οι εκκλησίες του Χωριού μου, Θήρα 2005, στη σελίδα 62 γίνεται αναφορά για τον νάρθηκα του ναού στον οποίο υπάρχει επιγραφή σύμφωα με την οποία ο ναός κτίστηκε το 1764.

H Ιερά Μονή Δομηνικανίδων Σαντορίνης – Το καθολικό μοναστήρι στο Εμπορείο.

December 5, 2014, 2:20 am

≫ Next: Όταν ο Χίλλερ ανακαλύπτει ...και η Αρχαιολογική εταιρία ...αγνοεί ...!

≪ Previous: Η σχέση της Σαντορίνης με την Πάτμο ( σε συνέχειες)

$

0

0

ΕκλαϊκευμένοΑπόσπασμαΔιπλωματικήςΘέσηςτουΔ. Κασαπίδη: History of the Dominican Monasteries of Santorini (16-19 centuries), University of Johannesburg, January 2014[1]

HΣαντορίνη αποτέλεσε για το τάγμα των Δομηνικανών, από πολύ νωρίς, τόπο ιεραποστολής, καθώς ήδη στα τέλη του 15^ουαιώνα συναντούμε έναν εκπρόσωπο του Τάγματος να διαπραγματεύεται με τους ντόπιους την ίδρυση μίας μονής του τάγματος εκεί. Θα περάσει σχεδόν ένας αιώνας ως την πρώτη εγκατάσταση του τάγματος στο νησί με τη μορφή μιας γυναικείας μονής που ιδρύεται στα 1595 από την ευγενή οικογένεια Δαρζέντα σε συνεργασία με τον δομηνικανό επίσκοπο AntonioDeMarchis. Tα πρώτα χρόνια του 17^ουαιώνα, 1602-1603, ιδρύεται μία ακόμη γυναικεία μονή στο Εμπορείο, που θα λειτουργήσει μέχρι τα τέλη του 17^ουόπότε και θα κλείσει λόγω πειρατικής επιδρομής το 1676. Ενώ κατά τη διάρκεια του 19^ουαιώνα (1856) θα εγκατασταθούν στο νησί Δομηνικανοί πατέρες από την Κωνσταντινούπολη και θα ιδρύσουν ένα μικρό κοινόβιο ανδρικό του τάγματος, το οποίο θα λειτουργήσει μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20^ουαι.

[…] στην άκρη του χωριού , σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση το καστέλι του Εμπορείου,. Το καστέλι άνηκε ως φέουδο στην οικογένεια Δαργέντα, μαζί με τον παρακείμενο Γουλά, Σύμφωνα με τον Φιλιππίδη, ο Γουλάς αναγέρθηκε πρώτα, πιθανόν τον 14^οαιώνα και αργότερα ακολούθησε η ανέγερση του καστελιού τον 15^ο . Στα μισά του 16^ουαι.  ο Καθολικός Επίσκοπος Θήρας BerardodiTropeaμνημονεύει στο Εμπορείο 10 οικογένειες καθολικών  με 40 άτομα.  Καθώς ο κίνδυνος των πειρατικών επιδρομών μειώνεται σταδιακά, ο οικισμός του Εμπορείου αρχίζει να αναπτύσσεται και εκτός του οχυρωματικού περιβόλου.

To1923, το εμπορείο θα αποτελέσει την τρίτη από τις 14 κοινότητες της Σαντορίνης με πληθυσμό 1119 άτομα, ενώ στις αρχές του β παγκοσμίου πολέμου, το Εμπορείο απαριθμεί 1200 άτομα.

Το Εμπορείο ήταν μαζί με το πατρογονικό καστέλι του Αγίου Νικολάου – σημερινή Οία, φέουδο της οικογένειας Δαργέντα. Toμοναστήρι στο Εμπορείο ιδρύεται τα πρώτα χρόνια του 17^ουαι. , με  βασικό ναο αυτό της Αγίας Αικατερίνης. Η μονή φαίνεται πως λειτούργησε ομαλά τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής της και αποτέλεσε μάλιστα και το λατρευτικό κέντρο του καστελιού για τους καθολικούς που διέμεναν σε αυτό, αλλά και στις γύρω περιοχές.

Η οικογένεια που διαδραμάτισε ρόλο στην ίδρυση του μοναστηριού στο Εμπορείο, ήταν η οικογένεια DePalma.  

Η λειτουργία της Μονής κρίνεται ιστορικά προσωπαγής  μιας και ήδη στα τέλη του 1624 σε επιστολή του επιχώριου Καθολικού Μητροπολίτη AntoniouDeMarchis, φαίνεται ότι εκτός από τους είκοσι καθολικούς που ζουν στο Εμπορείο, «ζουν και κάποιες μοναχές του Αγίου Δομήνικου σαν σε μοναστήρι». Αν και ο μικρός αριθμός των καθολικών που βρίσκεται στο Καστέλι, δεν πρέπει να συνεισφέρει ιδιαίτερα μεγάλα ποσά στο μοναστήρι, οι καλόγριες φαίνεται πως έχουν οι ίδιες οικονομική ευρωστία την περίοδο αυτή. Τα χρήματα τα διαχειρίζονται μόνες τους χωρίς την ανάμειξη του ενοριακού ιερέα, τουλάχιστον μέχρι και το 1629/1634, όπου τότε σταματάνε οι αναφορές για καλογριές στο Εμπορείο, γεγονός που επιτρέπει να υποθέσουμε πως είτε οι μοναχές αποβίωσαν, είτε αποσύρθηκαν στη μονή Σκάρου. Την ίδια περίοδο κλείνει η πρώτη φάση της λειτουργίας του ναού της Αγίας Αικατερίνης ως ιδιότυπης και προσωποπαγούς μονής και αρχίζει η δεύτερη περίοδος της λειτουργίας της ως ενοριακού ναού.

Από το 1634 – έως και το 1678 – έτος καταστροφής του ναού στο Εμπορείο, δεν υπάρχουν παρά ελάχιστες αναφορές για τον καθολικό πια ενοριακό ναό της Αγίας Αικατερίνης. Γύρω στα 1660, ο καθολικός επίσκοπος εκποιεί και τα τελευταία καθολικά ακίνητα, μιας και έχει ήδη μειωθεί αισθητά και ο αριθμός των Καθολικών πιστών στο Καστέλι.  Γύρω στα 1678 πειρατική επιδρομή οδηγεί στην  λεηλασία του καστελιού και την καταστροφή του ναού της Αγίας Αικατερίνας.

Η τρίτη περίοδος ξεκινά από το 1678, μέχρι και το 1842 οπότε έχουμε και την τελευταία μνεία για τον ναό της Αγίας Αικατερίνης στο Εμπορείο. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, θα υπάρξουν ορισμένες στιγμές αναλαμπης , αλλά οριστικής και παρατεταμένης παρακμής. Μεταξύ 1700- 1710, λίγοι Καθολικοί ενορίτες υπάρχουν στο Καστέλι του Εμπορείου της τάξεως των 12-13 ατόμων. Ενώ το 1757 εμφανίζεται μόνο ένας καθολικός στο Εμπορείο. Γύρω στα 1842 σε αναφορά του AbbaPegues, τα χαλάσματα του ναού φαίνεται ότι επρόκειτο να κατεδαφιστουν. Πάντως το ακίνητο στο οποίο στεγαζόταν άλλοτε ο καθολικός ναός των Δομηνικανίδων στο Εμπορείο, ταυτίστηκε από τον Μάρκο Αβέρκιο Ρούσσο το 1975 με ακίνητο που υπήρχε στο καστέλι . (επί της ουσίας ένα από τα ισόγεια κτήρια δεξιά από την είσοδο του καστελιου) . Με βάση όμως ιστορικές αναφορές δεν πρέπει να συσχετίζεται με το παρεκκλήσι της Αγίας Αικατερίνης αλλά με το κοινόβιο της μονής το συγκεκριμένο κτήριο.

Ο βασικός λόγος καταγραφής αυτής της ανάρτησης είναι όχι μόνο να συμβάλλει στην άγνωστη ιστορία των Δομηνικανίδων μοναχών εκτός των Φηρών, αλλά και να αποδείξει ευρύτερα, ότι ένα σύγχρονο για παράδειγμα κτήριο θα μπορούσε να έχει τη δική του ιστορική ‘σφραγίδα» στην ιστορία του νησιού της Σαντορίνης.

---

[1] Για περισσότερα βλ.: https://ujdigispace.uj.ac.za/bitstream/handle/10210/12508/Kasapides%20DN%20PhD.%CE%B4%CE%B9%CE%B4%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C%20%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%202014.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Όταν ο Χίλλερ ανακαλύπτει ...και η Αρχαιολογική εταιρία ...αγνοεί ...!

October 17, 2014, 10:04 am

≫ Next: Η Οικογένεια Γεωργίου Σεγρέδου – Ιστορία Μνήμης …Φωτογραφικής.

≪ Previous: H Ιερά Μονή Δομηνικανίδων Σαντορίνης – Το καθολικό μοναστήρι στο Εμπορείο.

$

0

0

Ὁ διακεκριμένος ἐρασιτέχνης ἀρχαιολόγος κ. F. Hiller von Gartringen σπουδαίας ὑπηρεσίας παρέσχεν ἐσχάτως διὰ τῆς ἀνακαλύψεως τῆς ἀρχαίας Θήρας.Αἱἀνασκαφαί, ἀρξάμεναιτὴν 15ηνΜαΐουἐ. ἔ. ἰδίαιςδαπάναιςτοῦεἰρημένουκλεινοῦ ἀρχαιολόγουἐπὶτοποθεσίαςὄντωςμαγευτικῆς, παρουσίασανἀρκετὰμέρητῆςπόλεωςτῆςἀρχαίαςΘήρας. Ἐπὶτῆςκορυφῆςτοῦτελευταίουπρὸςνότονἄκρουτῆςνήσου,  καλουμένουἘξωμύτου, εἰςὕψος 360 μέτρωνἀπὸτῆςθαλάσσηςμὲπερίλαμπρονθέανδεσπόζουσαντῆςὅληςνήσουκαὶτῶνπέριξνησυδρίων, ἔναντιἔχουσαντὴνθαυμασίανσιλουέτταντῆςΚρήτηςκαὶἀριστερᾷτὴνΣέριφονκαὶΦολέγανδρον, ἡἀρχαίαΘήραπαρουσιάζειθεσπέσιονθέαμα.

Ἐκεῖἀνεκαλύφθησωρείαἐπιγραφῶνκαὶτύμβων,  ἄφθονοςσυλλογὴἀγγείωνδιαφόρωνμεγεθῶνμέχριςἑνὸςμέτρου, τέχνηςτελειοτάτης,  ἀνάγλυφαρωμαϊκῆςἐποχῆς, πολλὰἀγαλμάτιαβυζαντινῆςτέχνης, μίαμικρὰἈφροδίτηἄνευκεφαλῆς, πολλοὶκίονεςκαὶπλεῖσταἄλλα. Ἐντοῖςἀγγείοιςμάλισταεὑρέθησανκαὶπολλὰὀστᾶκεκαυμένα.  ἩἈρχαιολογικήμαςἙταιρία, οὔτεἕναἄνθρωπονδὲνἔστειλενἀκόμηἐκπεριεργείαςὅπωςἴδῃτὰεὑρεθέντα, ἐνῷἐξἐναντίαςσωρείαξένωνἀρχαιοφίλωνκαθ’ ἑκάστηνἐπισκέπτονταιτοὺςτόπουςτῶνἀνασκαφῶνκαὶφωτογραφοῦσιτὰδιάφοραεὑρήματα.

ἘξὅλωντῶνἐνἈθήναιςἀνθρώπωντῶνγραμμάτωνμόνηἡλογίαδεσποινὶςΣεβαστὴΚαλλισπέρηἐπεσκέφθηπρότινωνἡμερῶντὰςγενομέναςἀνασκαφάς.  

Ἐκ δὲ τῶν ἐν Θήρᾳ διαμενόντων, ὁ προοδευτικὸς σχολάρχης Φηρῶν κ. Βασιλείου μετὰ

ἀξιεπαίνου καὶ ζηλευτῆς προθυμίας παρακολουθήσας τὰς γενομένας ἀνασκαφὰς καταγίνεται ἤδη εἰς τὴν περισυλλογὴν τῶν ἀνακαλυφθέντων. Τοποθετήσας τὰ πλεῖστα  τούτων καὶ μᾶλλον εὐμετακόμιστα ἐν δυσὶν αὐθούσαις πᾶσαν καταβάλλει ἐπιμέλειαν περὶ τὴν ταξινόμησιν, καταγραφὴν καὶ ἀριθμολόγησιν αὐτῶν.  Ἀτυχῶς τὰ ὑπὸ τοῦ ὑπουργείου τῆς Παιδείας παρασχεθέντα αὐτῷ μέσα πρὸς μεταφορὰν αὐτῶν ἐν τῇ πρωτευούσῃ τῆς Θήρας ἦσαν ἐλάχιστα, τὰ δὲ μέχρι τοῦδε γενόμενα ὑπερέβησαν τὰς προσδοκίας πάντων.  Ἀσύγγνωστος ἡ ὀλιγωρία τῶν περὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴν Ἑταιρίαν. Εἴχομεν τοὐλάχιστον τὴν ἐλπίδα ὅτι κατ’ ἰδίαν τινὲς τῶν περὶ τὰ ἀρχαιολογικὰ καταγινομένων καὶ δυναμένων θὰ ἐπωφελοῦντο τῶν ἀνασκαφῶν τοῦ Hillerκαὶ θὰ ἔσπευδον τὰς πολὺ ἀξίας λόγου ἀνακαλυφθείσας ἀρχαιότητας τῆς πάλαι Θήρας.  Βέβαιον εἶνε ὅτι πολλὰ ἀκόμη μᾶς ἐπιφυλάσσουσιν αἱ προσεχῶς ἐπαναληφθησόμεναι ἀνασκαφαὶ δαπάναις τοῦ αὐτοῦ λογίου ξένου, ἐξ ὧν δὲν ἀμφιβάλλομεν ὅτι μεγάλως θέλει πλουτισθῆ ἡ ἐπιστήμη τῆς ἀρχαιολογίας.

 Σπόρτσμαν.

 Πηγή :To Άστυ, αρ. φύλ. 2437, 29.08.1897: 4

Bibliothèque nationale de France, département Monnaies, médailles et antiques, 1966.453.2460

---

Η Οικογένεια Γεωργίου Σεγρέδου – Ιστορία Μνήμης …Φωτογραφικής.

December 16, 2014, 10:00 am

≫ Next: Το Ηφαίστειο, το Διεθνές και το της Σαντορίνης, Δημητρίου Ψαθά.

≪ Previous: Όταν ο Χίλλερ ανακαλύπτει ...και η Αρχαιολογική εταιρία ...αγνοεί ...!

$

0

0

Βρισκόμαστε στα 1955, η οικογένεια Σεγρέδου από το Εμπορείο,  μαζεύεται στη Βλυχάδα, για να χαιρετήσει τον Γιώργη Σεγρέδο του Μιχαήλ και της Ελένης Μαυρομμάτη, ο οποίος ήταν ο έμπιστος μηχανικός του βιομήχανου Γεωργίου Νομικού και θα έφευγε για την Κω ώστε να ανοίξει και να λειτουργήσει το εκεί εργοστάσιο ντομάτας Νομικος. Λίγο πριν φύγει, η ομαδική φωτογραφία αυτή είναι ο προπομπός μιας εκπληκτικής ιστορίας Σαντορινιάς οικογένειας που χάνεται μέσα στο χρόνο, μεταξύ Σαντορίνης, και Κώου, και όχι μόνο. Η φωτογραφία αυτή είναι από το αρχείου το Μιχάλη Γεωργίου Σεγρέδου –εγγονού του πρωταγωνιστή της συγκεκριμένης φωτογραφίας.

Στη φωτογραφία αυτή, διακρίνονται : ο μαστο-Γιώργης Σεγρέδος, κρατάει το κουτί από το εργοστάσιο του Νομικού, και δίπλα του από αριστερά η Μαρία Καραμολέγκου, πεθερά του, και από την άλλη πλευρά ο Γεώργιος Σιγάλας ή Βωβογιάννης από τα δεξιά. Μπροστά του τα παιδιά του Ευθύμιος και Μιχάλης ενώ επάνω  ο γιος του Βασίλης, η Θεοδοσία Σιγάλα, κόρη του Βωβογιάννη, η Φλώρα Σιγάλα , γυναίκα του Μαστρο-Γιώργη, δίπλα της ο γιός της Ματθαίος και είναι έγκυος στον Γεώργιο Σεγραίδο- πατέρα το Μιχάλη που μας παραχώρησε τη φωτογραφία. Στο τέλος δίπλα στη Φλώρα , η άλλη της η αδερφή η Γρηγορία.

Ο Μαστρο Γιώργης φεύγει για την Κω…λίγους μήνες αργότερα σύμφωνα με την εξαιρετική δουλειά που έχει κάνει ο Μιχάλης,  ακούει στο ραδιόφωνο ότι «η Σαντορίνη βυθίστηκε», είναι οι πρώτες ώρες μετά το σεισμό κλονίζεται και προσπαθεί να δει τι θα κάνει….Καταφέρνει και φέρνει την ευρύτερη οικογένεια  του   στην Κω για να τους σώσει .  … Μαζί με την Φλώρα ζουν πια στην Κω και δεν ξεχνούν ποτέ- μέχρι και σήμερα, τη Σαντορίνη. Ο Μαστρογιώργης φεύγει από τη ζωή το 1983, ενώ η Φλώρα το 2007. ….  

 Η Οικογένεια αυτή,  νοιώθει oτι είναι Σαντορινιά Οικογένεια και δεν ξεχνάει το νησί της… Οι μεγαλύτεροι, ξεκινώντας από τον Μαστρο-Γιώργη και τη Φλώρα προσπάθησαν να μεταλαμπαδεύσουν στα παιδιά και τα εγγόνια τους την αγάπη για το νησί….Η φράση του Ευθύμιου Σεγραιδου- γιού του Μαστρογιώργη το καλοκαίρι που στην αποστροφή του λόγου του μου εξηγεί ότι είναι : « Σαντορινιός μετανάστης στην Κω», και το πάθος μα και η ιδιαίτερη ενασχόληση του Μιχάλη Σεγρέδου  με την  καταγραφή της ιστορίας της οικογένειας του και την ανάγκη ώστε να  μην «ξεχαστούν οι πεθαμένοι», με φέρνει αντιμέτωπο μ άλλο ένα ποτάμι της Ιστορίας… Άλλη μία οικογένεια που μέσα από την ιστορία της θα βγουν ίχνη της τοπικής Ιστορίας της Σαντορίνης… Της Σαντορίνης της Βλυχάδας, της Σαντορίνης της ξεγνοιασιάς, της Σαντορίνης πριν το σεισμό του 56 αλλά και μετά….μιας άλλης Σαντορίνης.

Το Ηφαίστειο, το Διεθνές και το της Σαντορίνης, Δημητρίου Ψαθά.

January 8, 2015, 9:31 am

≫ Next: Στο φωτεινό αρχιπέλαγος- Το άγριο μεγαλείο της Σαντορίνης

≪ Previous: Η Οικογένεια Γεωργίου Σεγρέδου – Ιστορία Μνήμης …Φωτογραφικής.

$

0

0

Τα εύθυμα του δικαστηρίου

Εφημερίδα Αθηναϊκά Νέα, Πέμπτη 31 Αυγούστου 1939.

Τρεις άνθρωποι οδηγήθηκαν στο αυτόφωρο. Και πάλι δια τα διεθνή, διότι οι Έλληνες, ως λαός αψίκαρος τα παίρνουν κατάκαρδα τα διεθνή ζητήματα και τα μεταβάλουν αυστοστιγμής σε υποθέσεις καθαρώς προσωπικές.

Το περίεργο σε αυτή την ιστορία, είναι ότι οι τρεις άνθρωποι είναι εντελώς άγνωστοι μεταξύ τους. Απορεί ο πταισματοδίκης:

-    Τον ξέρεις τον κύριο;

-    Όχι.

-    Εσύ τον ξέρεις;

-    Όχι.

-    Δεν γνωρίζεστε;

-    Ποσώς.

-    Που συναντηθήκατε;

-    Στο τραμ

Στο τραμ συνέβη η ιστορία. Ο ένας κύριος ήταν καθιστός. Είχε μπροστά του ανοιχτή την εφημερίδα κι μελετούσε εμβριθώς. Από πάνω του ήταν άλλοι δύο όρθιοι. Σκυμμένοι όμως και αυτοί στην ίδια εφημερίδα. Και δεν αρκούνται στην ανάγνωση παρά σχολιάζουν καθένας χωριστά.

-    τς…..τς….τς…..τς….

-    Ύφεσις….

-    Μπαρδόν;

-    Δεν βλέπεις;

-    Που την βλέπεις εσύ ;

-    Εγώ;

-    Δεν βλέπεις τι γίνεται κύριος; Εδώ σου λέει ο κ. Χίτλερ Δαντσιγνκ. Σου λέει η Πολωνία μπρακ λακιρντί. Σου λέει ο κ. Χίτλερ διάδρομο. Σου λέει η Πολωνία δεν περνάς. Άσπρο ο ένας μαύρο ο άλλος.

Σκύβει επάνω από το κεφάλι του καθισμένου ο δεύτερος και δείχνει με το δάχτυλό κάτι επάνω στην εφημερίδα του.

-    Βλέπεις εδώ;

-    Βλέπω.

-    Το λεπόν;

-    Η θύρα είναι ανοικτή

Δημήτριος Ψαθάς

-    Ποια θύρα κύριος; Την βαράει ο ένας στα μούτρα του άλλου. Κάνει να την ανοίξει η Αγγλία γκαπ! …την κλείνει η Γερμανία. Κάνει να την ανοίξει η Γαλλία γκουπ! Την κλείνει η Πολωνία.

-    Ναι αλλά;…

-    Τι αλλά;

-    Διάβασε εκεί….

-    Τι να διαβάσω;

-    Λέει διαπραγματεύσεις.

-    Στον τίτλο το λέει μόνο.

-    Τα άλλα είναι από μέσα… Άσε να γυρίσει το φύλλο ο κύριος και βλέπουμε.

Αλλά ο κύριος δεν είχε καμία διάθεση να γυρίσει τη σελίδα. Βυθισμένος στην ανάγνωση έδειχνε μεγάλη δυσφορία για την κουβέντα που γινόταν από πάνω του και πότε – πότε στραβοκοίταζε. Οι δύο συζητητές όμως δεν μπορούσαν να κάνουν περισσότερη υπομονή. Όπου ο ένας πήρε το θάρρος και του απηύθυνε το λόγο.

-    Με το μπαρδον.

 Γύρισε εκείνος:

-    Τι συμβαίνει ;

-    Γυρίζετε παρακαλώ τη σελίδα;

-    Πως είπατε;

-    Λέω για τη σελίδα.

-    Να τη γυρίσω;

-    Αν δεν ενοχλείσθε δηλαδη.

-    Διαβάζω, κύριε.

-    Μπαρδον. Τι συμπέρασμα βγάζετε εσείς;

-    Ύφεσις.

-    Μπα;…..

-    Σταμάτησαν οι εκρήξεις;

-    Πώς;

-    Για το ηφαίστειο δεν λέτε;

-    Ποιο ηφαίστειο ;

-    Της Σαντορίνης.

Ο άλλος εξαγριώθηκε:

-    Μωρέ μπράβο! Εδώ χαλάει ο κόσμος του λόγου του διαβάζει ηφαίστειο.

Ο κάτοχος της εφημερίδας έγινε μπαρούτι.

-    Πως είπατε κύριε;

-    Είπα!

-    Εσείς θα μου κανονίσετε τι θα διαβάσω; Ωραίο είναι και τούτο. Την πλήρωσα την εφημερίδα μου κύριε και διαβάζω ότι μου αρέσει . Δώσε κι εσύ ένα δίφραγκο και διάβασε για το Δάτντσιγκ. Εμένα μ ενδιαφέρει το ηφαίστειο!

-    Σαντορινιός είσαι ;

-    Δεν σ ενδιαφέρει!

-    Είπα….

Μπήκε ο τρίτος στη συζήτηση:

-    Δεν μπορώ να καταλάβω τι θέλει μέσα σε όλα και τούτο το ηφαίστειο . Που στο διάολο ξεφύτρωσε κι αυτό μέσα στην ώρα !

Έγινε μικρή παύση. Κι ύστερα επαναλήφθηκε η συζήτηση μεταξύ των δύο, ενώ ο τρίτος βυθίστηκε με περισσότερο πείσμα στην ανάγνωση της δράσης του ηφαιστείου.

-    Εάν ήμουν Αγγλία…

-    Εσύ;

-    Εγώ. Θα έλεγα. Έλα εδώ κυρία Γερμανία. Τι επιθυμείς. Διάδρομο. Εντάξει. Θα σου δώσω διάδρομο. Αλλά θα μου δώσεις και εσύ κάτι . Όχι τα δικά μου δικά μου και τα δικά σου δικά μου! Να σου λείπουν αυτά κυρία Γερμανία και με το μπαρδον. Κόψε και από εδώ ένα κομμάτι και φέρε να το δώσουμε στην Πολωνία.

-    Από πού;

-    Από δω.

-    Το Μέμελ, δηλαδή;

-    Όχι την Πρωσσία. Να βγάλεις μία φέτα από εκεί…

Και συγχρόνως έσκυψε επάνω στο χάρτη και έδειξε με το δάκτυλο. …μια φέτα επάνω στην Ανατολική Πρωσσία. Όπου ο αναγνώστης της εφημερίδας έγινε πάλι κατακόκκινος από οργή:

-    Σας παρακαλώ κύριε!!!

-    Ακόμα τη Σαντορίνη διαβάζεις;

-    Σου είπα να μην σε νοιάζει. Αλλά που να μ ακούσει κύριε πταισματοδίκα.!! Όχι μόνο επέμενε να διαβάσει από την εφημερίδα τη δική μου ότι ήθελε αυτός. Αλλά στο τέλος μου είπε κι ότι είμαι Βλάκας!

Τον καλεί ο πταισματοδίκης.

-    Τον είπες βλάκα;

-    Μα είναι δουλειά αυτή;

-    Ποια;

-    Εδώ κύριε πταισματοδίκα, ηφαίστειο είναι όλος ο κόσμος , αυτός με τη Σαντορίνη. Γίνεσαι θηρίο; Τέλοσπάντων αν δεν είχαμε τίποτα άλλο κομμάτια να γίνει . Διάβαζε και ηφαίστειο και ότι σου γουστάρει. Εδώ όμως καίγεται ο κόσμος, τη Σαντορίνη θα κοιτούμε;

-    Γιατί τον έβρισες;

-    Δεν τον έβρισα.

-    Του είπα: αμ φαίνεσαι φουκαρά μου πως είσαι Σαντορινιός.

Κι αυτός θίχτηκε και μου λέει : Σαντορινιός είσαι και φαίνεσαι! Του λέω εγώ είμαι Πειραιώτης! Αλλά για να έχεις πέσει με τα μούτρα στο ηφαίστειο  πάει να πει πως είσαι Σαντορινιός.

Πετάγεται ο πρώτος:

-    Και μου προσέθεσε: τι περιμένεις από ένα νησί που βγάζει ελαφρόπετρα και φάβα!

-    Έτσι σου πε; Λέει ο δικαστής.

-    Έτσι!!

Ανα εικοσιτέσσερις ώρες κράτηση επιβλήθηκε στους τρεις. Και μερικοί ψιθύρισαν  ότι ο μόνος Σαντορινιός από τους τρεις …ήταν ο πταισματοδίκης!

Στο φωτεινό αρχιπέλαγος- Το άγριο μεγαλείο της Σαντορίνης

January 15, 2015, 7:29 am

≫ Next: Από το Βουλευτήριο της Αρχαίας Θήρας, στους σύγχρονους Θηραίους Βουλευτές

≪ Previous: Το Ηφαίστειο, το Διεθνές και το της Σαντορίνης, Δημητρίου Ψαθά.

$

0

0

  Eκτενές απόσπασμα από μια εξαιρετική περιγραφή του Κώστα Ουράνη, 14 Ιουλίου 1930, Εφ.Ελεύθερο Βήμα [1]

«Η Σαντορίνη είναι ένα μεγάλο και ψηλό αμφιθέατρο, στο προσκήνιο του οποίου παίζεται από καιρού εις καιρόν η πιο μεγαλειώδης τραγωδία που μπορεί κανείς να φανταστεί: Οι μυστηριώδεις δυνάμεις της φύσεως, προαγγελλόμενες με τρομερούς υποχθόνιους κρότους, εκτινάξουν από τα βάθη της θάλασσας, πανύψηλους πίδακες φλογών, καπνούς που σκεπάζουν τον ουρανό, τεράστιες πέτρες, νησίδρια κάποτε ολόκληρα. Όταν η τραγωδία τελειώσει, το δέος που προκάλεσε παραμένει. Είναι σαν διάχυτο στον αέρα. Αποτελεί την ατμόσφαιρα της Σαντορίνης. Όταν βρεθείτε μπροστά της νοιώθετε ότι είσαστε εμπρός σε κάτι απόκοσμο, και εξαιρετικό. Η σιγή που την περιβάλλει δεν είναι όπως στα άλλα νησιά, σιγή ειρήνης. 

Είναι η βαριά και δραματική  σιγή κάποιας μεγάλης αναμονής, μια σιγή παρόμοια μ εκείνη στην οποία ακινητεί η φύση τις στιγμές που μαυρίζουν οι ουρανοί και προετοιμάζεται το ξέσπασμα της μπόρας. Τα νερά της θάλασσας έχουν ένα χρώμα βαθύ και μοιάζουν απύθμενα. Άπατα νερά τα λένε οι κάτοικοι. Μεταξύ αυτών και του γαλάζιου ουρανού υψώνονται σε ημικυκλικό σχήμα, ψηλές παρυφές απότομων και δραματικών βράχων, γυμνών και άγριων όμοιων με τα τείχη των τιτάνων. Πράγματι δε όλη η Σαντορίνη δεν είναι παρα ένα τείχος ; Το μήκος της είναι τριάντα πέντε χιλιόμετρα και το βάθος της τέσσερα μόνο.

Οι βράχοι αυτοί δεν μοιάζουν σε τίποτα με άλλους βράχους. Καμωμένοι από τη λάβα , τις σκουριές και τη στάχτη μιας έκρηξης ηφαιστείου που έλαβε χώρα πριν 3400 χρόνια έχουν το χρώμα της πυρκαγιάς και της καταστροφής. Είναι κατάμαυροι, κοκκινωποί  σε μέρη και το χώμα τους δεν είναι παρά στάχτες. Μικρές, εδώ κι εκεί πολιτείες, ονειρωδώς λευκές, τοποθετημένες στα χείλη ακριβώς των θεόρατων αυτών κάθετων βράχων, γεμίζουν τη ψυχή του ανθρώπου μ ένα αίσθημα ιλίγγου. Απρόσιτες και ανάερες, είναι σαν οπτασίες πολιτειών σαν τις υπέρτατες εκείνες πατρίδες για τις οποίες μιλάει ο Λοτί και οι οποίες προβάλλουν φαντασμαγορικές στα ύψη των οριζόντων.

Κανείς δρόμος δεν φαίνεται να ανεβάζει σε αυτές, κι έχει κανείς την εντύπωση ότι αν φυσούσε ένας δυνατός άνεμος θα τις ξερίζωνε και θα της κατρακυλούσε στην άβυσσο των απύθμενων νερών. Έτσι αποξενωμένες από τον κόσμο και σχεδόν αβέβαιες μεταξύ του αχανούς της θάλασσας, οι λευκες αυτές πολιτείες της Σαντορίνης έχουν μια ομορφιά υπερκόσμια με κάτι μαζί, το δραματικό. Συλλογίζεται κανείς ότι δεν στέκονται μόνο στο χείλος της αβύσσου αλλά και πάνω σε κοιμισμένα ηφαίστεια που μπορούν, ξυπνώντας μια μέρα να τις τραντάξουν και να τις σωριάσουν κάτω σαν χάρτινα καστέλια ή να τις σκεπάσουν μ ένα σάβανο στάχτης- όπως την πανάρχαια Θήρα που ξέθαψε ο φον Χίλλερ  …

Ενώ το πλοίο μπαίνει στο ημικύκλιο των θεόρατων βράχων της νήσου, βλέπουμε δεξιά μας κι απάνω στα βαθυγάλανα νερά της θάλασσας χαοτικούς σωρούς χαμηλών γηλόφων, των οποίων τα σχήματα και η σύσταση θυμίζουν τα απορρίμματα εκείνα που βλέπει κανείς κοντά σε μεγάλα εργοστάσια και που προέρχονται από τους φούρνους των. Θα λεγε κανείς ότι από χρόνια και χρόνια έρχονται μεγάλα πλοία και αδειάζουν στο σημείο αυτό της θάλασσας φορτία τέτοιων απορριμμάτων, καμένων κάρβουνων και σκουριών, προερχομένων από όλα τα εργοστάσια της γης, σχηματίζοντας έτσι σιγά σιγά, τους λοφίσκους αυτών των οποίων το απαίσιο και πένθιμο μαύρο χρώμα λεκιάζει την θάλασσα. Είναι μας λένε το ηφαιστειογενή νησίδρια της Σαντορίνης, οι διάφορες Καϋμένες που το ηφαίστειο στις εποχές της δράσεως του, διασκεδάζει να εμφανίζει, να συνενώνει να διασκεδάζει να εμφανίζει και κάποτε να εξαφανίζει  πάλι από την επιφάνεια της θάλασσας. Ανάμεσά τους διακρίνεται ένας λοφίσκος, βαθουλωμένος στην κορυφή του σε σχήμα κρατήρας, και του οποίου το κοίλωμα έχει επιστρώσεις θειαφιού. Είναι το τελευταίο ηφαίστειο του 1925, σήμερα χωρίς ίχνος καπνού ή φλόγας.

Η θέα των νησιδρίων αυτών, που μοιάζουν απανθρακωμένα κάνει μια ζοφερή εντύπωση . Σωστά νησίδρια του Διαβόλου – είναι η αιώνια απειλή που βαραίνει επί της Σαντορίνης. Υπό τη γαλήνια επιφάνειά τους, μυστηριώδεις τρομερές δυνάμεις εργάζονται αδιάκοπα. Σ ένα σημείο της ακτής των, τα νερά της θάλασσας είναι ζεστά. Αυτού, μας λένε θα λάβει χώρα η νέα έκρηξη όταν οι δυνάμεις αυτές των εγκάτων της θάλασσας θα ζητήσουν μία διέξοδο για τη λάβα που βράζει υπό το φλοιό της γης.

Πλέουμε πάνω στα ακύμαντα λουλάκια νερά, υπό τους   ίσκιους των πανύψηλων μαύρων και κάπου κάπου κοκκινωπών βράχων της Σαντορίνης. Πλησιάζουμε στα Φηρά, την πρωτεύουσα που λευκάζει πάνω στο χείλος των βράχων σε ύψος τριακοσίων πενήντα μέτρων. Το βλέμμα αγκαλιάζει τώρα όλο σχεδόν το ημικύκλιο της νήσου. Πουθενά μια μικρή αμμουδιά ένα μικρό ίσιωμα εδάφους πουθενά η παραμικρή βλάστηση! Αλλά επί χιλιόμετρα και χιλιόμετρα, θεόρατα κάθετα τείχη ηφαιστειογενούς γης, ραβδωμένης από διαφορετικά στρώματα λάβας και πετρωμάτων και γδαρμένης τυραννισμένης κομμένης σαν με το μαχαίρι καθ όλο το  μήκος του νησιού…

Έχω την αίσθηση ότι πλέω σε μία μαγική και παραμυθένια εσχατιά της γης, σε μία από τις εσχατιές εκείνες του εφιάλτη και του δέους που περιγράφουν οι Χίλιες και Μία Νύκτες… Μακριά στο εσωτερικό του νησιού, διαγράφεται στον ουρανό η κορυφή ενός βουνού, του Προφήτη Ηλία, που αποτελείται από τη μόνη φυσιολογική και προηφαιστειακή γη την οποία βρίσκει κανείς στη Σαντορίνη. Το βουνό αυτό υπήρξε ο ακίνητος θεατής των πιο τρομερών γεωλογικών αναστατώσεων της γης. Σε μία εποχή απείρως μακρινή ήταν μία από τις κορυφές της ηπείρου […]

Έχουμε φθάσει στα Φηρά. Το επίνειο της αποτελείται από μερικά λευκά σπιτάκια και τρωγλοδυτικές κατοικίες ανοιγμένες σε βιολεττιά ηφαιστειογενή βράχια. Η λέξη επίνειο είναι ευφημισμός. Ούτε όρμος υπάρχει ούτε αμμουδιά. Τα λίγα σπίτια είναι σφηνωμένα στα πόδια του θεόρατου βράχου κι ΄ένας κτιστός βραχίονας μόλου είναι τόσο μικροσκοπικός ώστε μόλις χωρούν για να αράξουν πέντε δέκα βάρκες. Υψώνοντας κανείς τα μάτια του βλέπει τον μαύρο βράχο της λάβας και της σκουριάς να ανεβαίνει ως ένα ιλιγγιώδες ύψος στην κορυφή του οποίου λευκάζουν τα σπίτια των Φηρών. Διερωτάσθε πως ανεβαίνουν πάνω εκεί;

Στην ακτή όμως μας περιμένουν μερικά μουλάρια με τα σαμάρια τους σκεπασμένα με μαλακά μαξιλάρια. Τα καβαλικεύουμε ξεπερνάμε τα λίγα σπιτάκια και τις τρωγλοδυτικές κατοικίες των βράχων και παίρνουμε ένα ελικοειδή δρόμο, ανοιγμένο στο βράχο κι όλο σκαλοπάτια ο οποίος είναι προφυλαγμένος από την πλευρά του βαράθρου μ ένα ασβεστοχρισμένο τοίχο. Η ανάβαση του διαρκεί πιότερο από μισή ώρα  γιατί ο δρόμος κάνει τόσες κορδέλες ώστε βλέποντας επι ώρα κανείς πάνω από το κεφάλι του την κωμόπολη των Φηρών στο ίδιο σχεδόν πάντα ύψος θεωρεί ότι προχωρεί επί τόπου  .[…]

Σ όλη την κωμόπολη δεν είδα παρά μία ροδοδάφνη, κοντά στην μητρόπολη, μια ωραία ροδοδάφνη εξαίσια ανθισμένη. Η μοναδική της παρουσία στη γη αυτής της λάβας και της στάχτης όπου τα δέντρα και τα λουλούδια δεν φυτρώνουν είχε κάτι το εκτάκτως συγκινητικό….

[…] το βαπόρι μου μας είχε φέρει φαινότανε σαν ένα ασήμαντο ακάτιο από το κάθετο ύψος των τριακοσίων πενήντα μέτρων που το αγναντεύαμε …[..]

Μία απέραντη γαλήνη είναι επικαθισμένη σαν άλλη στάχτη ηφαιστείου πάνω στην παράδοξο αυτή νήσο, της οποίας βάθρο είναι μία αδιάκοπη και τρομερή απειλή. Η ζωή του λοιπού κόσμου μοιάζει σαν κάτι απείρως μακρινό, το μυθικό σχεδόν. Ένα αίσθημα απομονώσεως και εξορίας πλημμυρίζει την ψυχή του ανθρώπου που θεάται από την απόκοσμη αυτή σκοπιά το προαιώνιο, και σιωπηλό θέατρο ενός των μεγαλύτερων δραμάτων της φύσεως. Αισθάνεται κανείς ότι εδώ που βρίσκεται δεν μπορεί να συμβεί τίποτα άλλο εκτός από μία φρικτή καταστροφή ….!»

---

[1]Αφιερώνεται στον Νίκο Γ. Κανακάρη, …..για τα όνειρά του! 

Από το Βουλευτήριο της Αρχαίας Θήρας, στους σύγχρονους Θηραίους Βουλευτές

January 28, 2015, 12:54 am

≫ Next: Η Σαντορίνη στο "L Illustration"το 1912

≪ Previous: Στο φωτεινό αρχιπέλαγος- Το άγριο μεγαλείο της Σαντορίνης

$

0

0

Μιας και βρισκόμαστε σε άλλη μια περίοδο πολιτικής…αναζήτησης, δεν θα μπορούσε να λείπει μία ανάρτηση για όσους  Πολιτικούς από τη Σαντορίνη, εκλέχτηκαν  σαν βουλευτές, στο νέο Ελληνικό Κράτος. Η ανάρτηση αυτή αφορά μία ενδεικτική παρουσίαση των ονομάτων γιατί από ότι φαίνεται  και αυτό το θέμα έχει πολύ ζουμί….

Ιστορικά όμως  η πρώτη στάση αφορά το Θέατρο που έχει εντοπιστεί στην Αρχαία Θήρα.              

H πόλη της Αρχαίας Θήρας, κτισμένη επάνω στο λόφο Μέσα Βουνό που δεσπόζει στη νοτιοανατολική ακτή του νησιού της Θήρας, ιδρύθηκε από Δωριείς αποίκους τον 8ο αι. π.Χ. και αποτελούσε από την εποχή της ίδρυσής της έως και το τέλος της αρχαιότητας το αστικό, διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο της πόλης-κράτους της Θήρας. Το Θέατρο κτισμένο κοντά στην αγορά, στο πυκνά δομημένο κέντρο της πόλης,   χρησίμευε, σύμφωνα με επιγραφικές μαρτυρίες, και ως βουλευτήριο. Παρά το μικρό μέγεθος και τη λιτή αρχιτεκτονική μορφή του, ανήκε στα επιβλητικότερα οικοδομήματα της ελληνιστικής και  ρωμαϊκής πόλης .Το αρχαίο θέατρο της Θήρας, με την καταπληκτική προς το Αιγαίο Πέλαγος θέα του, βρίσκεται στα νοτιανατολικά της Αρχαίας Αγοράς και κατασκευάστηκε τον 3ο αι. π.Χ.[1]

Ας ξεκινήσουμε με την Β’ Εθνοσυνέλευση του Άργους και τον Μπαρμπαρήγο Αντώνιο, ο οποίος ήταν από τους προύχοντες του νησιού υπηρέτησε ως Πληρεξούσιος και Βουλευτής  (1823)

Το 1845, ο  Νικόλαος Βαρότζη σε επιστολή του προς τον Ι. Κωλέττη   τον πληροφορεί ότι ο ο Βουλευτής Θήρας Θωμάς διαδίδει ότι ο Κωλέττης επιβουλεύεται τη θρησκεία  ότι δόθηκε διαταγή στον οικονομικό έφορο Νάξου να μην διορίσει κανέναν κωλεττικό και ότι φάνηκαν γύρω από τη Σαντορίνη πειρατές. http://psifiakaarxeia.academyofathens.gr/rec.asp?id=70456

Εκλογές 1847 : Μ.Βαλέτας,  Χ. Δεμάθας.Πέτρος Ζάνος.

Πέτρος Ζάννος: [2]γεννήθηκε το 1818 στην Αμοργό  απ όπου καταγοταν η μητέρα του . Αναχωρεί το 1841 για Παρίσι, όπου  σπουδάζει Φιλοσοφία και Πολιτικές Επιστήμες,  ενώ μετά διορίζεται  στο Υπουργείο των Εσωτερικών της Γαλλίας. Το 1847 επανέρχεται στη γενέτειρά του και εκλέγεται πρώτος Βουλευτής Σαντορίνης με το κόμμα του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου.  Παρέμεινε Βουλευτής μέχρι και το 1853 όπου  αναχωρεί για γραμματέας  και σύμβουλος στο Προξενείο της Κων/λης., απ όπου παραιτήθηκε το 1864 υστερα από μία έντονη διπλωματική παρουσία. Το 1867 ύστερα  από πρόταση του τότε Υπουργου Εξωτερικών υπογράφει την πρώτη μεταξύ Ελλάδας και Σερβίας συνθήκη. Ενώ το 1868 γίνεται πρώτος Διπλωματικός Πράκτορας στην Αίγυπτο, κατά τη διάρκεια της εξόρυξης της  διόρυγας του Σουεζ. Ενώ το 1872 εκλέγεται και πάλι Βουλευτής Θήρας. Το 1881 απεστάλη ως Νομάρχης Κέρκυρας και ανεκλήθη από τον Τρικούπη μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας ώστε να οριστεί ως Επίτροπος  επι των Βακουφίων στην Ελληνοτουρκική Επιτροπή στη Λάρισσα . Πεθαίνει ξαφνικά στη Λάρισσα, όπου σύμφωνα με εντολή του Τρικούπ η- ως Πρωθυπουργού, το σώμα του ταρριχεύεται και μεταφέρεται στη Σαντορίνη για ενταφιασμο. Τον επικήδειο του εκφώνησε ο έτερος Βουλευτής Θήρας Νικόλαος Νομικός.

Νίκος Νομικός: Είναι χαρακτηριστική η περιγραφή στο τόμο του Δανέζη ( 1941): « Εν πρώτοις είχε την εξωτερική εμφάνιση, …. Εξ ετέρου είχε το όνομά του- Ο Γιατρός ο Νομικός λέγανε και ο λαός τον εννοούσε σαν κάποιο ημίθεο, σαν κάποια αυθεντία της επιστήμης.». Εκλέγεται Αντιπρόεδρος της Βουλής το 1882 όντας μέλος του κόμματος του Τρικούπη, και είναι Χαρακτηριστική η φράση του τότε  Προέδρου της Βουλής Σπύρου Βαλαωρίτη: « Έλα Νικολάκη μου να ηρεμεύσεις τα θηριά»
, όταν έπρεπε ο Νομικός να Προεδρεύσει του Σώματος.

Παρα-ιστορικά…Βουλευτικά και Αρχαιολογικά.

«Το 1896 ο νεαρός φοιτητής της Νομικής και μετέπειτα πολιτευτής Πέτρος Μαρμαράς, με άρθρο του στην εφημερίδα «Σαντορίνη», μιλούσε για την ανάγκη δημιουργίας ενός Μουσείου. Τον ακολούθησε ο τότε Βουλευτής Βασίλειος Μαρκεζίνης, με άρθρο του στην εφημερίδα «Εστία» και η πρώτη ανταπόκριση ήρθε από το Βαρώνο που δήλωσε (στην ίδια εφημερίδα) πως ο ίδιος προσφέρει Χίλιες δραχμές για το έργο αυτό, καλώντας παράλληλα τους εύπορους Θηραίους να βοηθήσουν «τοιούτον φιλόπατρι και φιλόμουσον σχέδιον». Τότε- σύμφωνα πάντα με τον Κατσίπη- ξέσπασε έριδα μεταξύ των Δήμων Καλλίστης και Φηρών, για το που θα χτιζόταν το Μουσείο. Οι κάτοικοι του Πύργου μάλιστα, προθυμοποιήθηκαν να δώσουν και 500 δραχμές για να χτιστεί στο χωριό τους, καθώς θεωρούσαν ότι το Μέσα Βουνό, βρισκόταν στα γεωγραφικά όρια του δήμου τους. Ο Χίλλερ, έδρασε και πάλι ενωτικά και έτσι επήλθε συμφωνία, αλλά πάλι το οικονομικό ήταν βραχνάς. Μπορεί ο ίδιος να προσέφερε ακόμα 2.000 δραχμές, το κράτος άλλες 3.000 για την αγορά του οικοπέδου και ο Δήμος Θήρας άλλες 500 δραχμές, όμως το κόστος ήταν μεγάλο. Και τότε, όπως αναφέρει ο ανασκαφέας, βρέθηκε ο από μηχανής θεός. Ήταν ο Ήφαιστος. Όχι όμως ο χωλός σιδηρουργός του Ολύμπου, αλλά μια ανενεργή μεταλλευτική κοινοπραξία, με το ίδιο όνομα, που ωστόσο διέθετε καταθέσεις 9.000 δραχμές στην Εθνική Τράπεζα. Ο τότε Βουλευτής Γάσπαρης Δελένδας, παρακίνησε τους μετόχους να αποδεσμεύουν τα – άτοκα, έτσι κι αλλιώς- κεφάλαια κι έτσι στις 9 Ιουνίου του 1902, οι Μεσαρίτες εργολάβοι Γεώργιος και Σπυρίδων Βαζαίος, παρέδωσαν το Μουσείο που είχε χτιστεί με σχέδια του εργοδηγού Φιοράκη. «Θηραίοι εξώρυξαν τας αρχαιότητας των προγόνων αυτών εκ της διατηρησάσης αυτάς πατρίδας γης, Θηραίοι δε ωκοδόμησαν το Μουσείον και ο διευθύνας τας ανασκαφάς χάριν της υμετέρας καλοσύνης μετά πλείστης ευχαριστήσεως θεωρεί εαυτόν ως Θηραίον», είπε μεταξύ άλλων στην εκπληκτική του ομιλία, ο Φρειδερίκος Χίλλερ Φον Γκέρτρινγκεν. Αξίζει μάλιστα να τονιστεί, πως εκτός από την πλήρη χρηματοδότηση της ανασκαφής, είχε φροντίσει να αγοράσει και κάποια προϊστορικά αγγεία, προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια ξένων «συλλεκτών». Εκτός από αυτά οι προθήκες εμπλουτίσθηκαν από δωρεές επιφανών Θηραίων , ενώ οι τότε κάτοικοι έδωσαν χαρακτήρ[3]α μεγάλης γιορτής στα εγκαίνια του Μουσείου που βρισκόταν δίπλα στη σημερινή Μητρόπολη Θήρας.»

Βρισκόμαστε το έτος 1900, και μέσα από την «Εφημερίς» - 21/03/1900 διαβάζουμε για τον Βουλευτή Θήρας Βασίλειο Μαρκεζίνη (1862-1942) :

«Άρχεται η συζήτησις επί του προϋπολογισμού του υπουργείου της Παιδείας. Μαρκεζίνης. Η επί του προϋπολογισμού επιτροπή εκφράζει την ευχήν όπως αναγραφή πίστωσις δια την ανέγερσιν Αρχαιολογικού Μουσείου εν Θήρα. Παρακαλεί την Βουλήν να πραγματοποιήση την ευχήν ταύτην. Θεοτόκης. Μα δεν δυνάμεθα να κάμνωμεν τόσας δαπάνας; Μαρκεζίνης. Φρονώ κύριε Πρόεδρε ότι επιβάλλεται εις την Κυβέρνησιν να ιδρύση εν Θήρα Μουσείον. Παρακαλώ να ερωτηθή η Βουλή εάν αποδέχεται την πρότασίν μου. Τίθεται αύτη εις ψηφοφορίαν και η Βουλή την απορρίπτει δι’ ανατάσεως.»

Και σήμερα τι γίνεται; Μήπως πάλι δι ανατάσεως απορρίπτεται η χρηματοδότηση της επιβίωσης του Αρχαιολογικού Μουσείου;

Στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Βενιζέλος», το οποίο βρίσκεται στη σελίδα: http://www.venizelosarchives.gr/ , εντοπίστηκαν αναφορές σχετικές με τη Σαντορίνη. Σε μία από αυτές γίνεται και η εξής αναφορά για Θηραίους Βουλευτές της περιόδου 1928 κ.εξ. :

Επιστολή του Νομάρχη Κυκλάδων Αρώνη προς τον Βενιζέλο ( 24 Μαρτίου 1932) όπου αναφέρει την πολιτική κατάσταση των επαρχιών, η οποία χρήζει ευρύτερης (πολιτικής) έρευνας. Για την επαρχία Θήρας αναφέρονται τα παρακάτω: στις εκλογές της 19^ης Αυγούστου 1928 ψήφισαν 26.753 κάτοικοι στο Νομό Κυκλάδων, από τους οποίους 3.418 στην Επαρχία Θήρας. Ενώ στις εκλογές της Γερουσίας της 21^ης Απριλίου 1929,από τους 22.609 εκλογείς του Νομού Κυκλάδων, στην Επαρχία Θήρας ψήφισαν 3.013 κάτοικοι. Βουλευτής (Επαρχίας) Θήρας εκλέχτηκε ο κ. Α. Πρέκας με επιτυχία 34,39%. «Εις την Επαρχία ταύτην, η πλειοψηφία των φιλελευθέρων κατά τας τελευταίας Βουλευτικάς εκλογάς, υπήρξε μικρά, του κ. Α. Πρέκα υπερψηφίσαντος του ανεξαρτήτου βασιλόφρονος κ. Ασιμή κατά 36 ψήφους. Σημειωτέον δε ότι, ο δεύτερος Λαικός Υποψήφιος κ. Μαρκεζίνης, αφήρεσεν 925 ψήφους από τον κ. Ασιμή με τας οποίος ούτος θα συνεκέντρου ίσως τα 60% των ψηφισάντων εκλογέων, έναντι 34, 39% του φιλελεύθερου κ. Πρέκα. Αι γερουσιαστικαί και αυταί απέβησαν υπερ των φιλελευθέρων εις τα τμήματα της Επαρχίας ταύτης, των γερουσιαστών Βογιατζίδη και Παπαβασιλείου συγκεντρωσάντων τα 37, 66% έναντι 31 81% των δύο Λαικων υποψηφίων, και 22, 55% των ανεξάρτητων φιλελευθέρων. Το φρόνημα δηλώνω ότι, του πληθυσμού της επαρχίας ταύτης εξεδηλώθη φιλελεύθερος, κατά τε τας Βουλευτικάς και Γερουσιαστικάς εκλογάς, περσσότερον μεν κατά ταύτας ολιγώτερον δε κατ εκείνους. Έκτοτε ο κ. Α. Πρέκας δεν έπαυσεν εργαζόμενος δια την Επαρχίαν του, επιτυχών εκτάκτους επιχορηγήσεως του Δημοσίου προς ανέγερσιν ή επισκευήν πέντε σχολικών κτιρίων εις Ακρωτήριον Θήρας, Κατάπολα, Ποταμόν Αιγιάλης, Κουφονήσια και Ανάφην. Η μεταφορά του συνοικισμού Έξω Γωνιά, εκ της σημερινής κατακλιζομένης θέσεως του, εις ετέραν αναπεπταμένην τοποθεσίαν, ευρίσκεται εις τον δρόμο της εκτελέσεως, συντελούμενης δε μετ ου πολύ της αναγκαίας απαλλοτριώσεως.  Το Επαρχιακόν Ταμείον οδοποιίας Νομού Κυκλάδων, εις το πρόγραμμα των εκτελεστέων έργων του κατά την χρήσιν 1932- 1933 περιέλαβε και την οδό Όρμου Ίου- Ίος.  Δια των συνεχών προσπαθειών του κ. Πρέκα, επετεύχθη οσαυτός η κατασκευή της Εθνικής οδού Φηρών- Εμπορείου εν Θήρα, ήτις μη πω αποπερατωθείσα, προαπασχολεί τον πληθυσμόν της νήσου, ως το ζωτικότερον εν αυτή πρόβλημα. Προέχει, όθεν η ταχυτέρα επανάληψιν των εργασιών επί της εν λόγω οδου  ως και η τελείωσις αυτής δι επεκτάσεως μέχρις Οίας, προς εξυπηρέτησιν της Κοινότητος  ταύτης, ήτις είναι μία των σπουδαιοτέρων και παραγωγωτέρων της νήσου, ως και των λοιπών Κοινοτήτων αίτινες ευρίσκονται κατά μήκος της υπαρχούσης βατής οδού.  Θα έπρεπε επίσης να ληφθή αρμοδίως απόφασις από το οικείον Υπουργείον ίνα διορισθή εν τη επαρχία Θήρας επιμελητής γεωπόνος, ως τούτο εγένετο δια την Παροναξίας, Τήνον, Μήλον και Ανδρον καθοδόν και η Σαντορίνη, μετά της Αμοργού και των λοιπών νήσων της Επαρχίας έχουν αξιόλογον παραγωγή/ντομάτας, φάβας, μπιζελίων, κ.ά. Στην βελτίωσιν του είδους των ζώων εν Θήρα, άτινα, λογω κακής εν γένει διαίτης εξ αγνοιας των κατοίκων, εξυπηρετούσιν ελλιπέστατα τον πληθυσμόν. Τέλος προς διευθέτησιν των ύπερθεν της ανηφορικής οδού Ορμού Φηρών, κρεμαμένων ετοιμορρόπων βράχων και πρόληψιν δυστυχημάτων, πρέπει συμφώνως προς την γνωμάτευσιν του Υπουργείου Συγκοινωνίας να εγκρίνει το Υπουργείον Προνοίας την διάθεσιν πιστώσεως 80.000 δραχμών προς ενίσχυσιν του Λιμενικού Ταμείου Θήρας και του Επαρχιακού Ταμείου Οδοποίας Νομού Κυκλάδων, άτινα ανέλαβον την διάθεσιν της υπολοίπου εκ 55.000 πιστώσεως, προς ταχείαν εκτέλεσιν των απαραίτητων έργων. Αι ενέργεια αυταί θα απετέλουν την καλύτεραν εκδήλωσιν του κυβερνητικού ενδιαφέροντος υπέρ της Επαρχίας Θήρας.  Πρέπει δε, δια παντός τρόπου να αποσοβηθή τυχόν διαίρεσις των φιλελεύθερων ψήφων κατά τας προσεχείς εκλογάς, δι’ αμοιβαίων, προ της Εθνικής ανάγκης, υποχωρήσεων των τριων ετ τη Επαρχία ταύτη ενδιαφερομένων παραχόντων ήτοι του κ. Μαρκεζίνη, του κ. Μαλασπίνα και του βουλευτού του κ. Πρέκα.

Aπό την άλλη και από τα βιβλία: Γενεαλογικά Σαντορίνης (Α και Β) , των Αλιμπράντη Νικου και Λιγνού Μανώλη, εντοπίστηκαν  και οι

1.    Δημήτριος Ιωαν. Ασιμής Εκλογές 1933 – 1935  και 1935- 1936, ιατρός Καθηγητής της Ιατρικής και Βουλευτής Κυκλάδων.

2.    Χριστόφρος Ιωάννου Ασιμής: Βουλευτής Θήρας και Κυκλάδων, Εκλεγεί το 1899, 1902,1905,1906, 1910, 1920

3.    Δημήτριος Γαβαλάς: Έμπορος Εξελέγη Βουλευτής Θήρας κατά τις περιόδους 1875-1879,1881 1885 1890-1892 . Είχε γεννηθεί το 1836

4.    Αντώνης Δεκιγάλλας: Βουλευτής Θήρας κατά την περίοδο 1856-1859

5.    Νικόλαος Δελένδας:  βουλευτής Θήρας κατά την Α’ περίοδο 1844 και τη Δ περίοδο 1853-1856

6.    Γάσπαρης Δελένδας:  βουλευτής κατά τις Στ και Ζ βουλευτικές περιόδους ( 1859-1860, 1860-1862) και κατά τα έτη 1868-1869 κ;ι 1872 και 1873

7.    Πέτρος Δελένδας: Βουλευτής κατά τα έτη 1895-1899 και 1902-1905

8.    Αντώνης Λαγκαδάς: Βουλευτής 1868 -11873

9.    Αλέξανδρος Μαλασπίνας: Βουλευτής Κυκλάδων 1905 – 1910- 1912

10.                        Αντώνης Μπαρμπαρήγος, Σπύρος Μανωλέσσος: Πληρεξούσιοι Βουλευτές στη Β Εθνοσυνέλευση το 1823

Ενώ σημαντικό ρόλο σε αυτή την ιστορία  παίζει και η πολύκλαδη και γεμάτη βουλευτές και όχι μόνο Oικογένεια Μαρκεζίνη, από τους οποίους θα αρκεστώ σε έναν ενδεικτικά:  [4]Ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης ήταν Έλληνας πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας.Γεννήθηκε στην Θήρα από την σημαντική οικογένεια των Μαρκεζίνηδων. Πατέρας του ήταν ο Θωμάς Μαρκεζίνης, πληρεξούσιος της επαρχίας Θήρας στην Εθνική Συνέλευση του 1843 στην Αθήνα. Ο Σπυρίδων μετά τα πρώτα του γράμματα επιδόθηκε στην εμπορική ναυτιλία και αναδείχτηκε γρήγορα από τους πιο πετυχημένους εμπόρους. Συνδέθηκε δια γάμου με την οικογένεια Νομικού και εγκαταστάθηκε στην Θήρα. Εκλέχτηκε Βουλευτής Θήρας το 1860 και 1861, πληρεξούσιος της Εθνικής Συνέλευσης το 1862 και βουλευτής το 1882. Απεβίωσε στην Θήρα στις 17 Ιανουαρίου 1882.  Μια άλλη μορφή είναι και αυτή του Σπύρου Μαλασπίνα: Ο Σπυρίδων Μαλασπίνας (1820 - 1897) ήταν Έλληνας πολιτικός, βουλευτής Θήρας από το 1860 έως το 1874. Καταγόταν από παλιά αριστοκρατική οικογένεια της Κεφαλονιάς και ήταν γιος του Αλέξανδρου Μαλασπίνα. Μεγάλωσε στο Μεσολόγγι και διορίστηκε τελώνης Θήρας. Εν συνεχεία διορίστηκε νομάρχης αυτής και τέλος εξελέγη βουλευτής Θήρας για πρώτη φορά το 1860. Επανεξελέγη το 1865, το 1869, το 1872 και το 1874. Είχε διατελέσει γραμματέας της Βουλής και είχε τιμηθεί με τον Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος.Απεβίωσε το 1897. Ήταν παντρεμένος με την Νικολέττα Βαλλιάνου και είχε αποκτήσει παιδιά μεταξύ των οποίων και τον Αλέξανδρο Μαλασπίνα.

Τελευταίος εκλεγεμένος βουλευτής Κυκλάδων από τη Σαντορίνη είναι ο Μάρκος Νομικός (1964) ενώ μέχρι και τις τελευταίες εκλογές ( Ιανουάριος 2015) υπήρχε υποψήφιος από τη Σαντορίνη.

Για μένα προσωπικά μία από τις αιτίες καταγραφής των ονομάτων αλλά και κάποιων σύντομων βιογραφικών των Πολιτικών της Σαντορίνης, γίνεται για να αναδείξω για άλλη μια φορά την τόσο άγνωστη ιστορία μας… Το γεγονός ότι ένα μικρό νησί χωροταξικά, παίζει έναν εξίσου σημαντικό ρόλο και στην Πολιτική Ιστορία του τόπου ( είχαμε μέχρι και «Πρωθυπουργό»από τη Σαντορίνη – φυσικά αναφέρομαι στον Μαρκεζίνη), οφείλει να διαμορφώσει  όλη εκείνη την προσπάθεια αναγκαίας καταγραφής και ανάδειξης της τοπικής ιστορίας του νησιού.

  

---

[1]http://odysseus.culture.gr/h/3/gh352.jsp?obj_id=2454

[2]Μ.ι.Δανέζης, (επιμ). Σαντορίνη συλλογικός τόμος 1940

[3]Δ.Πράσσου, Ο Χίλλερ και η Σαντορίνη http://www.santonews.com/chiller-fon-gkertringken-ke-santorini.santonews(ενημέρωση Ιανουάριος 2015

[4]http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%80%CF%85%CF%81%CE%AF%CE%B4%CF%89%CE%BD_%CE%98._%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%B5%CE%B6%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%82

Η Σαντορίνη στο "L Illustration"το 1912

February 23, 2015, 12:37 am

≫ Next: Όταν οι Τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου, συναντούνε τον Ελύτη…. Ή πως η Ποίηση τιμά την Ιστορία

≪ Previous: Από το Βουλευτήριο της Αρχαίας Θήρας, στους σύγχρονους Θηραίους Βουλευτές

$

0

0

Από το αρχείο της Αρτεμίας Αργυρού, tην οποία και ευχαριστώ, εντοπίστηκε απόσπασμα μικρής μεν αλλά ιδιαίτερης αναφοράς για τη Σαντορίνη  του A.Adossides , ο οποίος μαζί με τον περίφημο F. Boissonas του οποίου τη φωτογραφία της Σαντορίνης συνοδεύει το άρθρο, αποτυπώσανε σημεία της Μεσογείου.

Ένα από τα μεγάλα παράδοξα των Κυκλάδων είναι η ομάδα αυτών των ηφαιστειακών νησιών: Σαντορίνη, Θηρασία, Καυμένη, Ασπρονήσι, τακτοποιημένα σ ένα κύκλο γύρω από ένα τεράστιο κρατήρα, που σε μεγάλο βαθμό είχε βυθιστεί.  Μπαίνοντας στη Σαντορίνη, το πιο μεγάλο καμπυλοειδές νησί, είναι σαν να  νοιώθεις ότι μπαίνεις στην άβυσσο. Tίποτα δεν είναι πιο εντυπωσιακό από την καταχθόνια όψη αυτού του νησιού δίπλα στο βαθύ γαλάζιο του πελάγους. Aπό τη μία η σκοτεινή μάζα των βράχων λάβας  και από την άλλη τα λευκά χωριά που πιάνονται θαραλλέα στις λιγότερο επικίνδυνες μεριές των βράχων .

Το νησί ήταν κάποτε ένα θρυλικό νησί γονιμότητας και εφορίας και ακόμη και σήμερα η ανατολική του πλευρά καλύπτεται από αμπέλια  που παράγουν κρασί αντάξιο της φήμης του νησιού.

Σε όλο το αρχιπέλαγος της Σαντορίνης, ο ενεργός και ιδιαίτερα εργατικός πληθυσμός, δουλεύει το χώμα της γης πεισματικά. Αλλά το έδαφος πολλές φορές είναι αχάριστο. !! ! Οι κάτοικοι αυτών των νησιών είναι εκτός των άλλων ακούραστοι έμποροι που έχουν  φθάσει σε όλα τα πλάτη της  Μεσογείου και μέχρι την μακρινή Ασία.

Αλλά πέρα απ όλα οι κάτοικοι της Σαντορίνης είναι σκληραγωγημένοι ναύτες και ναυτικοί που έχουν δημιουργήσει ένα σημαντικό εμπορικό στόλο , πιστό στην αρχαία ιστοπολοια και έχουν περιηγηθεί μέσα στους αιώνες με αλάθητο καθοδηγητή τον ήλιο και τα αστέρια…..

 page original de "L´Illustration", bon papier - old original page from "L´Illustration"

Όταν οι Τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου, συναντούνε τον Ελύτη…. Ή πως η Ποίηση τιμά την Ιστορία

February 28, 2015, 1:09 pm

≫ Next: Ο Καρκαβίτσας και ένας Σαντορινιός του Χθες...

≪ Previous: Η Σαντορίνη στο "L Illustration"το 1912

$

0

0

Όταν οι Τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου, συναντούνε τον Ελύτη….

            Ή πως η Ποίηση τιμά την Ιστορία

Διαβάζοντας αρχειακό υλικο αυτές τις ημέρες για τη Σαντορίνη, εντόπισα και πάλι δύο από τα ποιήματα του Ελύτη, τα οποία συνδυάζονται άμεσα και έμμεσα με τις ιδιαίτερα αφηγηματικές Τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου, αλλά και την πιθανή πολύπλευρη αξιοποίηση τους για πλείστα όσα εκπαιδευτικά-τουριστικά προγράμματα.

Από τη μία η «Τοιχογραφία» του Ελύτη ,  από τη συλλογή Tο Φωτόδεντρο και η Δέκατη Tέταρτη Oμορφιά, Ίκαρος 1971, η οποία σου πλέκει και σε βοηθάει να ταξιδέψεις μέσω και της Τοιχογραφίας της Άνοιξης. Τοιχογραφία της Άνοιξης (16ος αιώνας π.Χ.)  

Από τις περίφημες τοιχογραφίες που αποκαλύφθηκαν στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου της Θήρας, αυτή της Άνοιξης είναι η μοναδική που κοσμούσε ισόγειο χώρο, το δωμάτιο Δ2, και βρέθηκε ολόκληρη κατά χώραν σε τρεις τοίχους του.

Εικονίζεται το βραχώδες τοπίο της Στρογγύλης (Σαντορίνη), πριν την Μινωική έκρηξη. Τα βράχια έχουν απροσδόκητα σχήματα και παρουσιάζονται σε τρία χρώματα: κίτρινα, κόκκινα και μπλε, το οποίο θεωρείται ότι δηλώνει την ηφαιστειακή τους προέλευση. Στις κορυφές και στις πλαγιές των βουνών έχουν ζωγραφιστεί ερυθροί ανθισμένοι ή μισοανοιγμένοι κρίνοι με χρυσοκίτρινους μίσχους και στήμονες. Οι κρίνοι φύονται ανά τρεις από τα κόκκινα ή γκρίζα ηφαιστειογενή βράχια. Παιχνιδιάρικα, γεμάτα ζωή χελιδόνια μόνα ή σε ζεύγη που ερωτοτροπούν στον αέρα, δίνουν κίνηση στο τοπίο και απεικονίζουν συμβολικά την αναγέννηση της φύσης.

Αποδίδεται στο λεγόμενο ζωγράφο των Κροκοσυλλεκτριών, που είναι γνωστός από άλλη τοιχογραφία του οικισμού και διακρίνεται για την πρωτοτυπία και τον πλούτο των συνθέσεών του, καθώς και για τη φωτογραφική, σχεδόν, απόδοση των στιγμιαίων κινήσεων

Και ο Ελύτης συμπληρώνει: «

Έχοντας ερωτευθεί και κατοικήσει αιώνες μεσ'στη θάλασσα έμαθα γραφή και ανάγνωση

Ώστε τώρα να μπορώ σε μεγάλο βάθος πίσω τις γενιές απανωτές όπως αρχίζει ένα βουνό προτού τελειώσει το άλλο

Να κοιτάζω. Και μπροστά πάλι το ίδιο:

Το βαθύ σκούρο μπουκάλι και η νέα στο μπράτσο Ελένη με το πλάι επάνω στον ασβέστη

Να γεμίζει κρασί της Παναγίας το μισό το σώμα της φευγάτο κιόλας στην Ασία την αντικρινή

Και το κέντημα όλο μετατοπισμένο μεσ'στον ουρανό με τα διχαλωτά πουλιά τα κιτρινάκια και τους ήλιους….»

Και από την άλλη, σε απόσπασμα από την Μελαγχολία του Αιγαίου, ο Ελύτης, είναι σαν να μας παρουσιάζει την τοιχογραφία της Νηοπομπής:

 

« Με το καΐκι και με τα πανιά της Παναγίας

Έφυγαν κατευόδιο των ανέμων

Οι εραστές της ξενιτιάς των κρίνων

Αλλά η νύχτα πώς εδώ κελάρυσε τον ύπνο

Με γάργαρα μαλλιά στους φεγγερούς λαιμούς

Ή στις μεγάλες άσπρες παραλίες

Και πώς με το χρυσό σπαθί του Ωρίωνα

Σκόρπισε και ξεχύθηκε ψηλά

Η σκόνη από τα όνειρα των κοριτσιών

Που ευωδίασαν βασιλικό και δυόσμο!

Ας αναλογιστούμε για άλλη μια φορά την Ιστορία του Νησιού… Ας προσπαθήσουμε να την αναδείξουμε σωστά …μεταφέροντας την…Δεν είναι δικιά μας!

Ο Καρκαβίτσας και ένας Σαντορινιός του Χθες...

March 8, 2015, 1:08 am

≫ Next: Ορυχεία στο Αιγαίο- Ορυχεία της Σαντορίνης

≪ Previous: Όταν οι Τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου, συναντούνε τον Ελύτη…. Ή πως η Ποίηση τιμά την Ιστορία

$

0

0

Α.Καρκαβίτσας: Το διήγημα

Περιοδικό Νέα  Εστία τεύχος 595 σελ. 517 κ.εξ.

-    

      Eίδες τόνε, είδες τόνε;

-          Είδα τόνε!

-          Κι ίντα φορούσε; -

-          Άσπρη βράκα, άσπρη βράκα!

-          Κι ακόμα δεν την έβαψε; ; ;

Ο Πέτρος ο Σαντορινιός θερμαστής περνώντας καταϊδρωμένος  από τη μηχανή στην πλώρη, έριξε αδιάφορά τάχα τα λόγια του σε μερικούς ναύτες που έραπταν καθισμένοι κατάχαμα σ ένα πανί. Με τούτα θέλουν να ειπούν οι ναυτικοί πως οι Καστελορριζίτες, αφήνοντας το νησί τους για να ζητήσουν στα ξένα τύχη, φορούν άσπρη φουφουλόβρακα και τη βάφουν μόλις καλυτερέψουν τα οικονομικά τους.  Γι αυτό κάποιου ξενιτέμένου η γυναίκα, συγχνορωτά όσους γυρίζουν στην πατρίδα, όχι τόσο για την υγεία του άντρός της, αλλά για την προκοπή του και κράζει μελαγχολικά, που δεν αναγνωρίζει το ποθητό χρώμα στο φόρεμά του. Οι ναύτες τώρα στη δουλειά τους προσηλωμένοι καθόλου δεν επρόσεξαν τον θερμαστή και τα λόγια του. Ο Στελογιώργας όμως που γνώριζε πατρίδα του αυτό το ξερονήσι, αν και είχε γεννηθεί στη Νάξο, πήδηξε άξαφνα σαν να τον κέντησαν στον πισινό. Αυτόν ηθέλησε να πειράξει ο Σαντορινιός με τα λόγια του! Μα αυτός είχε συνήθεια να μη χαρίζεται σε κανένα. Ζεστό ήξερε να χτυπά το σίδερο. Και λυγίζοντας τη φωνή του σύμφωνα με την προφορά των γυναικών της Σαντορίνης ανταπέδωσε αμέσως το πείραγμα.

-          Κα μπρε το πουλι μου…. Τσ’ αν πας στο Ταιγάνι, τσ’ ερθείς με το καλό, να μου φέρεις ένα φλακί ταμπάκι…να σε γλυφκοφιλώ!

Ο θερμαστής είχε το ένα πόδι στη σκάλα κι ετοιμαζόταν να βάλει και το άλλο .  Πήγαινε να αλλάξει τα βρεμένα ρούχα του. Ακούοντας όμως του ναύτη τα λόγια πισωπάτησε αλαφιασμένος σαν να είδε το φίδι εμπρός του: Α! μα αυτό ήταν πάρα πολύ…!! Τι ήθελε να ανακατέψει τις γυναίκες μας στα πειράγματά του ο Στελόγιωργας;

Ναι αληθινά και η μάνα του έβαζε ταμπάκο και η αδερφή του, συνήθεια του τόπου. Με τούτο όμως δεν θα πει πως η γυναίκα εκεί άλλαξε όλως διόλου. Πως από τα στολίδια και του ρούχα και τα συγύρια του σπιτιού της προτιμά ένα φλασκί ταμπάκο.

Ο Θερμαστής κοίταζε κατάματα τον ναύτη, να γνωρίσει, αν τα είπε με κακό σκοπό τα λόγια του, να τον προσβάλει στα αληθινά. Ξέρουν όλοι μέσα στο καράβι πως αυτός δεν τις δέχεται εύκολα  τις προσβολές. Είδε όμως το πρόσωπό του να λάμπει από ειλικρίνεια, γνώρισε στα μάτια του άδολη τη χαρά που κατόρθωσε να τον θυμώσει τόσο εύκολα. Έφτυσε δυο – τρεις φορές στα πόδια του, έσκασε τα γέλια και άρχιζε να αναζητά στη μνήμη του τόσο άλλα ανέκδοτα που έχουν για τους Καστελορριζίτες οι ναυτικοί. Αθέλητα όμως πειράχτηκαν τα νεύρα του και το μυαλό σταμάτησε απότομα, όπως σταματά η μηχανή το βαπόρι μ ένα κατέβασμα της λάμας. Δεν δούλευε καθόλου π ανάθεμά το. Διάβαιναν εμπρός του πλήθος τα πειράγματα, όμως κουλουριασμένα σαν αρμαθιά χελιών που δεν γνωρίζεις που η ουρά τελειώνει και που αρχίζει το κεφάλι. Θυμήθηκε τη χαρά του πεθερού, όταν είδε το γαμπρό του ξεβράκωτο:

-          Γεια σου καλέ γαμπρέ, που θα χορτάσεις το καημένο το κορίτσι μου !  Ξεχώρισε τη μονάκριβη συκια που έχει το νησί και μνημόνευέτε την σε όλα τα προικοσύμφωα. Μα δεν είχε πρόχειρα τα λόγια τους: - Γράψε, γράψε, ! – Γράψε …. – Και τι να γράψω; - Γράψε ένα κλωνί  συκιά περ πονέντε!

Μα εκεί που έμενε έτσι αφαιρεμένος και φουρκισμένος που δεν τον βοηθούσε η γλώσσα, είδε άλλο ναύτη, έναν γέροντα χοντροκαμωμένο και καοτράχαλο να γελά πονηρά και κάτι να ψυθιρίζει στον Καστελορριζίτη. Βέβαια, του θύμιζε κάποιο πείραγμα της Σαντορίνης  αυτό το καβοντόγιο. Μα τι θέλουν οι άλλοι και ανακατώνονται στις κουβέντες τους! …σκέφτηκε!

Και παίρνοντας την προφορά που έχουν οι Βαρνιώτες της Θράκης με την περιφρόνηση που τρέφουν οι Ασπροθαλασσίτες ναυτικοί για τους Μαυροθαλασσίτες συναδέλφους των. :

-          Μ αφείς που μ αφείς, είπε αλλάζοντας κατά τη φράση και τη φωνή από τον τρυφερό γυναικείο στο βάναυσο αντρίκιο τόνο ….

-          Να φύω θω!

-          Και που απάγεις και που απάγεις! ?

-          Στο Μπαλτζίκι

-          Αχ στα χαμένα νερά !

-          Και πότε θα ακούσω τις χαλκαδένιες σου να κάνουν γράντα γράντα ; ;

[…] Πηγή : http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=81019&code=1404&zoom=800

Υ.γ. καλλιστορώντας:  Μέσα σε δυο αράδες, ο Καρκαβίτσας στο απόσπασμα από το Διήγημά , προσδιορίζει ηθογραφικα΄στοιχεία μιας άλλης εποχής των Σαντορινιών: την γλώσσα, το λακριντί, το δίστιχο πειραχτικό, τη σχέση του ναύτη Θηραίου με τον τόπο του, τη σχέση αντρών γυναικών, την ανάπτυξη της Σαντορίνης εξ αιτίας και της ναυτικής της ιστορίας …

---

Ορυχεία στο Αιγαίο- Ορυχεία της Σαντορίνης

March 15, 2015, 12:12 pm

≫ Next: Η τοιχογραφία της Άνοιξης και τα μελιτίνια, ή Πως θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε και πάλι την Ιστορία μας

≪ Previous: Ο Καρκαβίτσας και ένας Σαντορινιός του Χθες...

$

0

0

«Σαντορίνη»[1]

Hθηραϊκή γη, ηφαιστειογενές προιόν με αμμώδη σύσταση που προήλθε από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας, καλύπτει ολόκληρη σχεδόν την επιφάνεια των νησιών Θήρα, Θηρασία και Ασπρονήσι. Η χρήση της ηφαιστειακής τέφρας στην κατασκευή υδραυλικών κονιαμάτων σε υδραυλικά έργα ήταν γνωστή από παλιά. Οι ιδιαίτερες χημικές ιδιότητες της ηφαιστειογενούς τέφρας έγιναν γνωστές το 1853 με την ευκαιρία των έργων στην Τεργέστη. Από τότε, στην Ανατολική μεσόγειο, για όλα τα υδραυλικά έργα χρησιμοποιείται η θηραϊκή γη, η οποία προτιμάται από τους άλλους υδραυλικούς ασβέστες στην κατασκευή  χυτής λιθοδομής για προκυμαίες, μώλους και τεχνητούς λίθους.  Λιμενικά έργα με θηραϊκή γη πραγματοποιήθηκαν στη διώρυγα του Σουεζ, στην Κωνστάντσα, στη Χιο και αλλού.

[..] Η μεταφορά και εμπορία της θηραϊκής γης συνδέεταιαπό τον 19^οαιώνα και με την εφοπλιστική δραστηριότητα στο νησί. […] Αλλά και στον 20^οαιώνα συνδέθηκε με την ανάπτυξη του εφοπλισμού. Δύο εφοπλιστές ο σαντορινιός Πέτρος Νομικός και ο Μιχάλης Καραγιώργας απέκτησαν τη δεκαετία του 1930 δικά τους ορυχεία στο νησί ( στα Φηρά και στον Αθηνιό αντίστοιχα).

Με Β.Δ. άρχισε να ελέγχεται η εξόρυξη της θηραϊκής γης από το κράτος το 1836: ορίστηκε ο φόρος  τον οποίο εισέπραττε το Δημόσιο κατά την εξαγωγή και μεταφορά του προϊόντος, ενώ το εργατικό δικαίωμα για την εξόρυξη πληρωνόταν κατ’ αποκοπή. Κάθε εργάτης, ο οποίος εξόρυσσε πάνω από 30 κιλά ημερησιως ελάμβανε ημερομίσθιο 1.5 δρχ.

Η μέθοδος που χρησιμοποιούσαν στη Σαντορίνη είναι η μέθοδος της «κοψιάς». Ως προς τα τεχνικά στοιχεία της εκμετάλλευσης, η μέθοδος βασιζόταν στην υπονόμευση μεγάλου όγκου πετρώματος σχήματος ορθογωνίου  παραλληλεπίπεδου με τη συνεχή διερεύνηση παράλληλων στοών. […] Στο πέρας των στοών αυτών ορυσσετο εγκαρσια στοά που τις συνέδεε όλες μαζί . Όταν η υπονόμευση του όγκου συντελείτο, [..] εδίδετο η εντολή για έξοδο όλων των εργαζομένων από τις στοές αυτές. Από τη στιγμή εκείνη και από χρονικό διάστημα μίας εβδομάδας περίπου , ο όγκος κατέρρεε. Για την εξόρυξη και περαιτέρω διερεύνηση της στοάς, οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούσαν το πελέκι . Ενώ κάθε στοά ασχολείτο από μία ομάδα 14 συνήθως εργατών. Απ έξω από τη στοά ήταν και τα κοφίνια τα οποία γέμιζαν με ελαφρόπετρα και τα άδειαζαν σε βαγόνια. Τα βαγόνια κινούμενα επι σιδηροτροχιών, ωθούντο από δύο εργάτες μέχρι και την άκρη της καλντέρας όπου και εκκενούντο δι ανατροπής. Στη συνέχεια η Θηραϊκή γη μεταφέροταν στις αποθήκες της πλαγιάς. Από εκεί από σκάλα φόρτωσης στα πλοία.  [..]

Η Α.Ε. Οικοδομικών Υλικών Άτλας – ιδρ.1911, διέθετε ορυχεία στα Φηρά. Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου η επιχείρηση πραγματοποίησε εξαγωγές θηραϊκής γης και στη Βρετανία. Το 1979, μεταβιβάζεται στην ΑΤΛΑΝΤΙΣ Α.Ε. μέχρι και την παύση της εκμετάλλευσης το 1984.

Η ΑΓΕΤ «Ηρακλής» ενδιαφέρθηκε να αποκτήσει ορυχείο θηραϊκής γης αγοράζοντας το 1970 το ορυχείο «Λάβα» ιδιοκτησίας Πέτρου Νομικού στα Φηρά. Το 1977 η «Λάβα ΑΕ» πέρασε στην ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ.

Η «Ανώνυμος Μεταλλευτική και Βιομηχανική Εταιρεία Ήφαιστος» που ιδρύθηκε το 1904 με κύριο μέτοχο τον Γ. Γκρώμαν  εκμίσθωσε ορυχεία θηραϊκής γης στη νήσο Θηρασία και στα Φηρά. Στη Θηρασίακατασκευάστηκε μικρό σιδηροδρομικό δίκτυο . Στα δε Φηρά, ακόμα υπάρχει το εργοστάσιο το οποίο άρχισε να λειτουργεί 1919 με  «άλευρο θηραϊκής γης», ,  δλδ εξαιρετικά αλεσμένο λεπτό προιόν, κατάλληλο για την κατασκευή υδραυλικών κονιαμάτων. το εργοστάσιο κατασκευάστηκε σε επίπεδο επιφανειας 35.000 τ.μ. το οποίο προέκυψε από την εκσκαφή του στρώματος της Θηραϊκής γης σε ύψος 162 μέτρων από επιφάνεια της γης και λειτούργησε μέχρι το 1936 οπότε αναγκάστηκε να διακόψει τη λειτουργία του .

Ορυχεία Θηραϊκής Γ Μ. Καραγιώργη. Στο ορυχείο Καραγιώργη στο Μεγαλοχώρι υπήρξε οργανωμένη μηχανολογική εγκατάσταση κοσκίνισης και κοκκομετρικής διαβάθμισης στο επίπεδο της βάσης  της εκμετάλλευσης.

Ενώ και τον 19^οαιώνα επιχειρήθηκε εξόρυξη μολυβδούχων και αρχυρούχων μεταλλευμάτων στη Σαντορίνη.

 Υ.γ. Καλλιστορώντας  Στο χώρο των παλιών ορυχείων στα Φηρά θα μπορούσε να γίνει κάλλιστα ένα νέο μουσείο καθαρά Γεωλογικού Ενδιαφέροντος με βασικό σκοπό την ολοκληρωμένη Ανάδειξη πλευρών της Γεωλογικής Σαντορίνης….σε μια άλλη Σαντορίνη

Υ.γ.2: Είναι εξαιρετικού ενδιαφέροντος το σχόλιο της φωτογραφίας του Konradστη φωτογραφία Feinerschließung in Bearbeitung, ungeklärt και στα ελληνικά αναφέρεται ναι μεν ότι είναι φωτογραφία στον τομέα της μεταποίησης ορυχείων, ….αλλά Ανεξήγητη…-Μη ερμηνεύσιμη …

---

[1]Από το αντίστοιχο άρθρο στο Μπελαβίλα Ν, Παπαστεφανάκη Λ., Ορυχεία στο Αιγαίο, Εκδ. Οικος Μέλισσα, σελ.154

Η τοιχογραφία της Άνοιξης και τα μελιτίνια, ή Πως θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε και πάλι την Ιστορία μας

March 21, 2015, 9:59 am

≫ Next: Όταν ο Ουράνης κατέγραφε το ταξίδι του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Σαντορίνη

≪ Previous: Ορυχεία στο Αιγαίο- Ορυχεία της Σαντορίνης

$

0

0

 21 Μαρτίου 2015: Εαρινή ισημερία και η αρχή της άνοιξης. Της άνοιξης σε μία πολύ περίεργη τουριστική χρονιά. Ο νους φυσικά δεν θα μπορούσε να μην ανατρέξει στην Τοιχογραφία της Άνοιξης από τις ανασκαφές του Προϊστορικού Οικισμού του Ακρωτηρίου.

« Κείνο που σου προσάπτουνε τα χελιδόνια είναι η άνοιξη που δεν έφερες» Γράφει ο Ελύτης, και δεν έχει άδικο .

Σε μία παράλληλη Σαντορίνη, θα μπορούσαμε σήμερα (ημέρα Σάββατο) να προβάλουμε την τοιχογραφία αυτή ποικιλότροπα. Οι νέες μορφές τεχνολογίας δεν είναι μόνο για την άμεση αξιοποίηση του οικονομικού πλούτου.  Αλλά και για την προάσπιση της θηραϊκής ιστορίας.

Θα μπορούσε σήμερα ο Αρχαιολογικός χώρος του Ακρωτηρίου να γεμίσει από όλους τους μαθητές της Σαντορίνης. Να ξεναγηθούν, να γίνει μία αναφορά στην τοιχογραφία αυτή και όλο αυτό να προβληθεί .. Ακόμα δε, όλα τα σχολεία στον προαύλιο χώρο του Ακρωτηρίου  να συνεχίζουν ένα μύθο του χθες,.. Οι παλιοί μου μάθανε ότι όσα τα χελιδόνια φέρνουνε την Άνοιξη …. (βλέπε αντίστοιχη τοιχογραφία)… τόσο τα μελιτίνια φέρνουνε το Πάσχα!

Έτσι λοιπόν. Ο προαύλιος χώρος του Ακρωτηρίου  να συνδυαστεί με τη λαογραφία του τόπου μας.. Το πάσχα πλησιάζει και οι νέοι πρέπει να συνεχίσουν το έθιμο του τσιμπήματος… Τι μόνο 40 τσιμπήματα ;

Και όλο αυτό το project, να προβληθεί παντού: Σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.. (facebook, twitter, instagram, SelfieΦωτογραφίες και διάφορα άλλα..) Όχι πολλά λόγια αλλά έργα και να βάζαμε μπροστά τα παιδιά… την αυριανή Σαντορίνη. Τα παιδιά θα γνωρίζανε την ιστορία τους και τα ίδια θα τη συνέχιζαν…

Για να μην αναφέρω για τις περίφημες τουριστικές εκθέσεις, που η Σαντορίνη όφειλε να είναι ξεχωριστή από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου .. Οι Κυκλάδες δεν είναι μόνο Σαντορίνη – Μύκονος, και η Σαντορίνη δεν είναι ίδια όπως η Σύρος…

Ας σταματήσουμε κάποια στιγμή να βλέπουμε τη Σαντορίνη μόνο σαν ένα αεροπλάνο με αυτόματο πιλότο…Θα χρειαστεί να το σπρώξουμε εμείς οι ίδιοι 



Δείτε Ένα πολύ απλό collage, 

Κι έχουνε συνδέσει ντόπιοι και ξενιτεμένοι τόσο πολύ το γλύκισμα αυτό με την αναστάσιμη γιορτή, που θα έλεγε κανείς πως όσο τα χελιδόνια στην πλάση μας θα φέρουν την άνοιξη, έτσι και τα μελιτίνια θα φέρουν στους Σαντορινιούς το Πάσχα- Γουλιελμία Συρίγου Μονιούδη

Όταν ο Ουράνης κατέγραφε το ταξίδι του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Σαντορίνη

March 29, 2015, 12:22 pm

≫ Next: "Εστιν ουν τραγωδια"της Γουλιελμίας Συρίγου Μονιούδη

≪ Previous: Η τοιχογραφία της Άνοιξης και τα μελιτίνια, ή Πως θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε και πάλι την Ιστορία μας

$

0

0

6-7 Ιουλίου 1931 ( Εφημερίδα Ελεύθερο Βήμα)

[…] Είχα μάθει ότι ο κ. Βενιζέλος θα επιβιβάζονταν στις έντεκα την νύχτα. Στις 10 βρισκόμουν στον Αφοβο.   Εκεί βρήκα …, τον βουλευτή Θήρας κ. Πρέκα, τον πολιτευτή κ. Δεναξά. Στις ένδεκα μεγάλη κίνηση στο κατάστρωμα. Οι αξιωματικοί στη σκάλα… Μια φωτισμένη βενζινάκατος έφερε τον κ. Βενιζέλο και είκοσι σχεδον ακόμη πρόσωπα…[…] Στις έντεκα και δέκα ο Αφοβος, απέπλευσε.

[…] ο κ. Βενιζέλος ήταν σκλάβος του μικρού ομίλου του : «Δεν έρχεσθε σε αυτή τη θέση κ πρόεδρε, για να μην σας χτυπάει ο αέρας», ο κ. Βενιζέλος υπακούει. « Δεν πίνετε μία μπύρα κ.Πρόεδρε;» ο κ. Βενιζέλος πίνει. «Δεν θέλετε να ακούσετε μερικές επιστημονικές εξηγήσεις  κ. Πρόεδρε για το ηφαίστειο της Σαντορίνης». Ο κ. Βενιζέλος θέλει. Οι «μερικές επιστημονικές εξηγήσεις» είναι ολόκληρη διάλεξη. Δυο ειδικοί αρχίζουν από το τι είναι ηφαίστειο. Εάν είναι το ρήγμα που κάνει το ηφαίστειο ή το ηφαίστειο το ρήγμα. Του παρουσιάζουν μετά την ιστορία του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Για ευκολότερη κατανόηση του παρουσιάζουν και χάρτες…. Ρολά ολόκληρα από χάρτες όλων των μεγεθών. Μερικοί μάλιστα είναι τόσο μεγάλοι, ώστε γεμίζουν όλο το κενό χώρο που σχηματίζουν στην μέση οι καθήμενοι με τον κ. Βενιζέλο. «Κοιτάξτε την νέα Καμμένη κ. Πρόεδρε». Ο κ. Βενιζέλος την κοιτάζει. «Τη  Δάφνη κ. Πρόεδρε». Ο κ. Βενιζέλος κοιτάζει τα πάντα. Αλλά τα μάτια του παλεύουν με τον ύπνο. Είναι προφανές ότι εκείνο που θα τον ενδιέφερε απείρως περισσότερο από τα ηφαίστεια της Θήρας είναι η καμπίνα του. Αλλά η ευγένεια του τον καθηλώνει… Επιτέλους κάποιος τον λυπάται: - Πρέπει να πάτε να κοιμηθείτε κ. πρόεδρε….Είναι η μόνη φράση η οποία διέστειλε σε ιλαρό μειδίαμα το πρόσωπό του από την ώρα που μπήκε στο πλοίο….[…]

Ήχοι κωδωνοκρουσιών μας έρχονται τώρα άξαφνα από μέσα από τη θάλασσα. «Πλησιάζουμε κ. Πρόεδρε. Ελάτε να δείτε»! φωνάζει κάποιος. Πρωθυπουργός και ακολουθία μεταφέρονται στην άλλη πλευρά του καταστρώματος. Ο κ. Βενιζέλος τοποθετείται σε μία καρέκλα. Ο κ. Βενιζέλος ακούει τις κωδωνοκρουσίες μιας κατάλευκης πολιτείας που προβάλλει ονειρώδης και φαντασμαγορική στο ύψος των άγριων βράχων της Σαντορίνης, την οποία πλησιάζουμε, και τις μεταφερθείσες στη νέα τους θέση, ηφαιστειολογικές εξηγήσεις των ειδικών. Η μικρή λευκή πόλη είναι ολόκληρη ένας παλμός κωδώνων. Σημαιοστόλιστες βάρκες γεμάτες λαο έχουν ξεκολλήσει από τα άγρια βράχια της ακτής και σπεύδουν προς το πλοίο … το θέαμα είναι εκτάκτως γραφικό και γιορταστικό. …..

Μια στιγμή όμως σκίζει τον αγέρα: Η χαιρετιστήρια σειρήνα ενός πλοιαρίου… Και τότε ο «πολιτικός» ξυπνάει μέσα στον Βενιζέλο. Αφήνοντας , και εξηγήσεις και όλους μας, μ ένα κίνημα δικής του πλέον βουλήσεως, πετιέται προς τα κάγκελα του καταστρώματος και βγάζει τον παναμά του προς το πλοιάριο- αν και η απόσταση είναι τόση ώστε να μην είναι δυνατόν να τον διακρίνουν…..

[…]Αγκυροβολούμε στο επίνειο των Φηρών. Ένα σωρό ανθρώποι ανεβαίνουν στο πλοίο μας. Ένα σωρό ανθρώποι  επίσημοι ανεβαίνουν στο πλοίο μας. Κανείς δεν αντελήφθηκε πότε μπήκαν- αλλά να τοι που παρελαύνουν ενώπιον του προέδρου, παρουσιαζόμενοι ένας ένας από τους πολιτικούς της νήσου οι οποίοι συνταξιδεύουν. Μερικοί έχουν βάλει για την περίσταση, την βελάδα με την οποία παντρεύτηκαν – προ πεντηκονταετίας.  Ένας μάλιστα έχει το μούσι που ήταν της μόδας την εποχή της δευτέρας γαλλικής αυτοκρατορίας. Τι γραφικοί και καθυστερημένοι τύποι! Αλύγιστοι επίσημοι που περιμένουν να έλθει η σειρά τους για να σφίξουν το χέρι του κ. Βενιζέλου, να υποκλιθούν με άκαμπτα τα πόδια και να αντιπαρέλθουν, επιστρέφοντας εις το παρελθόν.

Γύρω από τον Άφοβο, έχουν μαζευτεί όλες οι βάρκες των Φηρών. Όλες τους είναι στολισμένες με μικρές θριαμβευτικές αψίδες πρασινάδας, σημαίες και λωρίδες χασέ που γράφουν: «Καλώς ήλθατε». Οι πολιτικοί του νησιού απάγουν τον κ. Βενιζέλο σαν λειά τους. Παρομοίωση: Όχι . Κυριολεξία. Ο κ. Βενιζέλος πρόκειται να είναι πραγματική λεία τους καθ’ όλες τις ώρες της παρομονής τους στο νησι. Έπειτα θα έλθει η σειρά άλλων πολιτικών άλλης νήσου.

  Μια βάρκα τον μεταφέρει μαζί τους στην αποβάθρα και μέχρι να κατορθώσουμε να αποβιβασθούμε κι εμείς τον έχουν κι όλας ανεβάσει σ ένα μουλάρι για να τον μεταφέρουν στα Φηρά….

Η ανάβαση στα Φηρά είναι επίπονη. Ο δρόμος όλος καλντιρίμι και σκάλες ελίσσεται στην απότομη πλαγιά ενός πανύψηλου βράχου, ο οποίος οφείλεται στις πέτρες στις σκουριές στη λάβα και στην τέφρα μιας πανάρχαιας ηφαιστειακής έκρηξης. Τριάντα άλογα και μουλάρια, εξήντα αγωγιάτες και πλήθος περίεργων αποτελούν την πρωθυπουργική πομπή. Ψηλά πάνω από τα κεφάλια μας, ολόκληρος ο λαός της κατάλευκης κωμόπολης είναι ανεβασμένος στα λιακωτά των σπιτιών και μας κοιτάζει ανερχόμενους. Την έλλειψη ίχνους πρασινάδας την αντικαθιστούν τα πολύχρωμα παρασόλια των γυναικών που φαντάζουν από μακρυά σαν τεράστια λουλουδια.  Η εικόνα του προπορευόμενου πάνω στο μουλάρι του πρωθυπουργού και του θεωμένου από τα άσπρα ψηλά λιακωτά πλήθούς μου φέρνει στο νου την είσοδο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ. Ο … «Γολγοθάς» όμως δεν απέχει πολύ. Τα πάθη του εκδράμοντος χάριν αναψυχη πρωθυπουργού αρχίζουν από τη στιγμή της αφιππεύσεως. Δεν προφταίνει να πατήσει το πόδι του στις πέτρες του δρόμου και μεταφέρεται από …τον Άνναν εις τον Καιάφα. Από τον τοποτηρητή του Ορθόδοξου επισκόπου στον Λατίνο Επίσκοπο Σαντορίνης, …Καμπάνες…Δοξολογίες…

Η μεταφορά αυτή γίνεται εν μέσω ενός πλήθους ασφυκτικός συνωστισμένου και απειλούντος ανα πάσα στιγμή να τον λιώσει. Όλοι είναι περίεργοι  να δουν «πως είναι». Οι μητέρες σηκώνουν ως το κεφάλι τους τα παιδιά, κύματα ανθρώπων σπρώχνουν τους λίγους χωροφύλακες οι οποίοι φωνάζουν: «Τόπο! Τόπο, παιδιά», άλλα κύματα σπρώχνονται, άλλα κύματα σπρώχνονται από μερικούς αυτεπαγγελτους τηρητές της τάξης …[…]

-Το πουλάκι μου! Φωνάζει μία μεσόκοπη νησιώτισσα με τρυφερη συγκίνηση, βλέποντας τον πρόεδρο να φέρεται από το ρεύμα. …

Το πουλάκι της προσπαθεί να μειδιά, είναι όμως κάθιδρο…[…]

Eπιτέλους οδηγούμαστε κάπου. Στο σπίτι του κ. Κουτσογιαννοπούλου: Ένα παλάτι με μεγάλα λιακωτά, θαυμάσια θέα σε όλο το νησί και τα ηφαίστεια, γεμάτο δροσερά ρεύματα αέρα. Ο κ. Βενιζέλος, πέφτει κατάσκοπος σε μία πολυθρόνα. Είναι η αναύπαση αυτή τη φορά ; Ποια ανάπαυση !! Το σπίτι πλημμύρισε κιόλας κόσμο, ως ν άνοιξαν από παντού κάνουλες. Νομίζει κανείς πως βρίσκεται σ επαρχιακό γάμο. Ο Πρόεδρος παριστάνει τη νύφη … Γύρω γύρω στο τραπέζι, έχουν καθίσει  φραγκοπαπάδες, ορθόδοξοι, κληρικοί γραφικοί νησιώτες προυχόντες με βελάδες, κυρίως δημοσίων υπαλλήλως, άνθρωποι ακαμπτοι σαν να έχουν καταπιει μπαστούνια – και τον κοιτάζουν στα μάτια χωρίς να ανοίγουν το στόμα τους. Ο κ. Βενιζέλος χαμηλοβλέπει σιωπηλος- ίδια νύφη .

[…] Κάποτε  ο κ. Βενιζέλος, στρέφεται στον βουλευτή που τον κρατάει καθηλωμένο εκεί και ρωτάει σιγά: - Αι τι έτε; Να πηγαίνουμε;

Αμ δε! Πρέπει να σφιχθούν και άλλα χέρια ακόμα, να πει ο κ. Πρέκας τον λόγο που έχει γράψει από την Αθήνα, να κυκλοφορήσουν δύο – τρία ακόμα χεράκια οι σουμάδες και να ακουσθούν και τα αιτήματα. Αιτήματα στη Σαντορίνη έχουν κάμει ακόμα και τα άψυχα. …[…] Αιτήματα επίσηςέκαμε και ο ντοματοπελτές. Αλλά αυτός δεν ενεφανίσθη μόνος του . Έστειλε αντιπρόσωπον έναν χονδρόν κύριον, ο οποίος λόγω της συγκινήσεως κατά της ζέστης κοκκίνιζε ο ίδιος σαν τεράστια ντομάτα…[…] Όταν γυρίσαμε στον Άφοβο, ο κ. Βενιζέλος παρεδόθη από τον βουλευτή Θήρας κ. Πρέκα εις τον Βουλευτή Νάξου κ. Ευριπαίου του οποίου άρχιζαν τα καθήκοντα. …[….]

Y.γ.: Καλλιστορωντας: Ένα εξαιρετικά έξυπνο χρονογράφημα που μόνο ο τίτλος του « Ταξιδάκι αναψυχής», υπονοεί και την άκρως επικριτική αλλά και ταυτόχρονα σκωπτική στάση του αρθρογράφου.   «Ο Ουράνης τοποθετείται ανάμεσα στους λεγόμενους παρακμιακούς ή νεορομαντικούς έλληνες ποιητές του Μεσοπολέμου (Καρυωτάκης, Άγρας, Λαπαθιώτης, Κλέων Παράσχος και άλλοι) και καθοριστική ήταν η επίδραση που δέχτηκε από το Μπωντλαίρ…». [1]

Μέσα από τη γραφίδα του, βλέπουμε μια Σαντορίνη ξένη στους πολλούς, και γιατί όχι ξένη και για τους Αθηναίους. Αν και στο τελευταίο μέρος του αποσπάσματος, υποδηλώνει ότι μόνο ταξίδι αναψυχής δεν θα είναι  η συνέχεια για τον Ελευθέριο Βενιζέλο, μιας και θα ακολουθήσουν ίδιες εορταστικές εκδηλώσεις, μπορούμε να διακρίνουμε αρκετά στοιχεία είτε σκωπτικά ή μη:

1)      Η εξαιρετικά μεγάλη δημοφιλία του Ελευθερίου Βενιζέλου, και η ανάγκη πολλών να βρίσκονται στο περιβάλλον του για  αυτοπροβολή,

2)      Η συγκινητική ενεργειακά είσοδός του στον όρμο των Φηρών – Από τη μία οι κωδωνοκρουσίες και από την άλλη ….το ηφαίστειο

3)      Η εξαιρετικά επίπονη διαδικασία της ανάβασης στα Φηρά

4)      Η απίστευτη διαφορετική προσέγγιση των απλών κατοίκων : « …το πουλάκι μου» και των επισήμων ή μη «άνθρωποι ακαμπτοι σαν να έχουν καταπιει μπαστούνια», με βασικό όφελος να βρεθούν έστω και για λίγο δίπλα του, να εκφράσουν τους λόγους τους αλλά και τα αιτήματά τους. Άνθρωποι πολιτικοί, επίσημοι και μη

Είναι ένα αρκετά έξυπνο κείμενο γιατί δείχνει πως ένας εξωτερικός παρατηρητής πόσο δε μάλλον ένας από τους τελευταίους ρομαντικούς του 20^ουαιω. , δείχνει μία γενικά ταυτόσημη εικόνα για τις κοινωνίες, Σαντορίνη, Νάξο κ.λ.π., και  επι της ουσίας προσδιορίζει τα δεδομένα πάνω στα οποία ένα απλό ταξίδι αναψυχής καταντάει: «Ταξιδάκι Αναψυχής»…..

Και μην ξεχνάμε: Τα ίδια δεν γίνονται σήμερα ; ; 

---

[1]http://www.biblionet.gr/author/17867/%CE%9A%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82_%CE%9F%CF%85%CF%81%CE%AC%CE%BD%CE%B7%CF%82 (ενημέρωση 29.3.2015)

"Εστιν ουν τραγωδια"της Γουλιελμίας Συρίγου Μονιούδη

April 8, 2015, 1:11 pm

≫ Next: Πάμε σαν άλλοτε... Όταν μία φωτογραφία σου μιλάει ...

≪ Previous: Όταν ο Ουράνης κατέγραφε το ταξίδι του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Σαντορίνη

$

0

0

Εστιν Ουν Τραγωδία        

 Παιδιόθεν, κάθε που αγναντεύω 

από την κουπαστή του πλοίου, 

τους ερημικούς βράχους της Σαντορίνης, 

να τους κτυπούν με μανία, 

ο Γαρμπής και ο Πουνέντες, θλίβουμαι.

Τους απόκρημνους βράχους μου ,

που ομοιάζουν με ναυαγισμένα ξάρτια. 

Και κάθε που ρωτάω, 

γιάντα το κόκκινο της ποδιάς σας, 

δεν ξεβάφει μέσα στο ατελείωτο

που σας ξεπλένει Πέλαος; Δακρυσμένοι απαντουν:

Γιάντα ανεξίτηλο το χρώμα είναι των τραγικών συμβάντων 

που αιμοραγούν εσαεί. 

Κι όλο κοντά σου βρίσκουμαι, νησί μου λατρεμένο

και φτάνω ως το κράσπεδο, της Άβυσσος το Χείλος,

ως την Αντάρα του γκρεμού, ως το γιγάντιο Κύμα

Και με τα μάτια της ψυχής, θέλω να σε θωπεύσω, 

να σου μερώσω τον καυμό, βάλσαμο να σταλάξω,

καθώς μετρώ τον πόνο σου με τ ουρανού τα ύψη, 

που χεις την προαιώνια πληγή, βαθειά στα σωθικά σου,

ως θάφτηκε στο Έρεβος, στο Χάος του Πελάγου,

τ άλλο μισό σου το σκαρί, τ άλλο μισό νησί σου . 

Γουλιελμία Συρίγου Μονιούδη 

Πάμε σαν άλλοτε... Όταν μία φωτογραφία σου μιλάει ...

April 13, 2015, 6:09 am

≫ Next: Κάτω από την άγριαν Θύελλαν του Ηφαιστείου της Σαντορίνης, σαν να πέφτουν δέκα κανόνια μαζί και να κυλούν ολόκληροι βράχοι

≪ Previous: "Εστιν ουν τραγωδια"της Γουλιελμίας Συρίγου Μονιούδη

$

0

0

Από το αρχείο της Αξιαγάπητης Γρηγορίας Δαρζέντα το γένος Σιγάλα από το Εμπορείο , οι επόμενες δύο φωτογραφίες: Δύο διαφορετικές ιστορικά φωτογραφίες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον: Για πάμε να ταξιδέψουμε: 

Στην πρώτη, η οποία τραβήχτηκε στο πατρικό σπίτι της κ. Γρηγορίας, διακρίνονται οι : Γιώργος Σιγάλας (Βοβογιάννης), Νίκος Δρόσος (Δράκος), Μαρία Σιγάλα το γένος Καραμολέγκου, Φλώρα Σεγρέδου, Ιάκωβος Δρόσος του Νικολάου  - φωτογράφος, ο οποίος και τράβηκε τη φωτογραφία, Θεοδοσία Σιγάλα, Ρούλα Μπάικα, Νικολέττα Σιγάλα ,Κατερίνα και Δέσποινα Βάλβη το γένος Σιγάλα ( Μούγρου), Γρηγορία Σιγάλα, Αντώνης Ηλίας Σιγάλας, Μαρία Βασίλης Μιχάλης Σεγρέδος,και Ματθιός Σεγρέδος. Όλοι γελαστοί, απλοί και Αγνοί ....! 

Και από την άλλη στο προαύλιο της Αγίας Αικατερίνας στο Εμπορείο , 4 γενιές της πολύκλαδης οικογένειας των  Δαρζέντα : Αντώνιος Δαρζέντας- Παναούλης, Αντώνης Ελευθερίου Δαρζέντα, Ελευθέριος Αντωνίου Δαρζέντα, Ελευθέριος Αντωνίου Δαρζέντα ή αλλιός παππούς, εγγονός, δισέγγονος και υιος. 

Την Ευχαριστώ θερμά την κ. Γρηγορία για την παραχώρηση των φωτογραφιών!!

Για ψάξτε και ανασκαλήστε τα αρχεία σας. Το καλλιστορώντας είναι εδώ!