Quantcast
Channel: Καλλ- ιστορωντας
Viewing all 306 articles
Browse latest View live

1956- 2016: 60 Χρόνια από το Σεισμό της Σαντορίνης- Εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ 13 Ιουλίου 1956

$
0
0
 ΜΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΣΙ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΕ ΤΗΝ ΜΑΝΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΛΑΔΟΥ
ΕΜΜΟΝΟΣ ΙΔΕΑ ΦΥΓΗΣ ΚΑΤΕΧΕΙ ΤΟΥΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΙΟΥΣ 

Μέσα σε ένα σαρανταοκτάωρο, εσημειώθησαν τόσα περιστατικά, που άλλαξε η όψη ολοκλήρου πολιτείας, που ανθούσε και αποτελούσε καμάρι της εποχής των Κυκλάδων και μετεστράφησαν τώρα αι διαθέσεις χιλιάδων κατοίκων των φιλησύχων και πράων Σαντορινιών, που κατέχοντο τώρα από φόβο που φθάνει σε μερικές περιπτώσεις την παράκρουση.
Η Σαντορίνη κατεριπώθη. Τα σπίτια όσα δεν κατέρρευσαν είναι άχρηστα και επικίνδυνα. Το μόνο που έμεινε όρθιο […] είναι το ξενοδοχείο «Ατλαντίς» που ο εφοπλιστής και βουλευτής Σαντορίνης Νομικός παρεχώρησε εις το Εθνικό Ίδρυμα.  Ένα ακόμη κέντρο έμεινε ανέπαφο, μέσα στην πρωτεύουσα της νήσου, το καφεζαχαροπλαστείο αδερφών Κώστα  και Χρύσανθου Αργυρού, δύο φιλότιμων και αλτρουιστών αδερφών  οι οποίοι ενώπιον της συμφοράς που έπληξε το νησί επέδειξαν τα αισθήματά των προς τους συμπατριώτες των.: «Ελάτε όσοι χωράτε» διεκήρυξαν.
Και έθεσαν στη διάθεση  της αστέγου προσφυγιάς όχι μόνο το κάθε είδος τροφίμων, ή μέσον δια κτήριον που κατεκλείσθη αλλά και την  παρασκευή φαγητού.
Νύχτα φθάσαμε τη Δευτέρα το βράδυ στην Οία, ένα άλλοτε ωραίο χωριουδάκι που δέσποζε της νοτιανατολικής άκρας του νησιού. Ψηλά, έως 300 μέτρα, φάνταζαν θέοκλειστα τα λευκά σπίτια. Μα πουθενά δεν φαινόταν ούτε ακουγόταν ψυχή.
Το αντιτορπιλικόν «Αιγαίον», απεβίβασε ένα νοσηλευτικό συνεργείο και ένα πομπό ασυρμάτου του ΟΤΕ προς εγκατάσταση. Οι υφυπουργοί κ.κ. Ράλλης και Ψαρέας επεβιβάσθησαν βενζινάκατου και πλησιάσαν στην ξηρά, όπου μόνον ένας γέρων, πελιδνός από φόβο, ευρίσκετο εκεί μη δυνάμενος να παρασχει ασφαλεις πληροφορίας. Αντιθέτως, νεαρός σημαιοφόρος, επικεφαλής αγήματος, του Β. Π « Δόξα» συνόδευσε τους κυρίους Υπουργούς, μέχρι του Αιγαίου και μας επληροφόρησε ότι όλοι οι κάτοικοι πανικόβλητοι έχουν εγκαταλείψει τας οικίας των και ετράπησαν εις στους αγρούς. Το θέαμα των οικιών, χωρίς καμία κίνηση και ζωή ήτο ανατριχιαστικόν.
Δεν διακρίναμε πουθενά, κατολισθήσεις και η πρώτη εντύπωση είναι ότι δεν πρόκειται περί καταστροφής μεγάλης εκτάσεως. Τούτο όμως , απεδείχθη ως πλάνη. Όταν τη νύχτα αποβιβάσθημεν εις Περισσά και με φορτηγόν αυτοκίνητο μετεφέρθημεν εις την πρωτεύουσα της νήσου τα Φηρά. Τα ερείπια των γκρεμισμένων περιοχών έχουν κατακλείσει τα στενά μονοπάτια της πόλεως.  Η διάβασις των  είναι αδύνατος. Δια τον αυτόν λόγον το «Αιγαίο» δεν έπλευσε εις το σημείο  όπου συνήθως γίνεται η αποβίβασις και επιβίβασης επιβατών  δια τα πλοία.  Η ελικοειδής  ανηφορική οδός,  η άγουσα  από το άκρο της αποβάθρας μέχρι της πόλεως  των Φηρών, είναι γεμάτη από πέτρες και χώματα. Ειδικά συνεργεία ναυτών εργάζονται δια την εκκαθάριση, ενώ παραλλήλως γίνονται και έρευνα δια την εξακρίβωση τυχόν αλλοιώσεως και μορφολογίας του βυθού της θαλάσσης. Εις περίπτωση κατά την οποία δε συνέβη μεταβολή, θα επαναληφθεί., η προσέγγιση πλοίων εις το παλαιό σημείο αντί της Περισσάς, ευρισκομένης εις το νοτιοδυτικό  μέρος της νήσου.
Τα σπίτια της χώρας, όπως ονομάζεται η Φηρά, είναι παντελώς κατεστραμμένα, μολονότι τα περισσότερα εξακολουθούν  να παραμένουν όρθια. Αι ρωγμαί είνε γενικαί και η θέσις που ταύτα είναι χτισμένα, προδικάζουν ασφαλή κατακρύμνιση. Δια αυτών των λόγων οι κάτοικοι, εγκαταλείψαντες όπως όπως τα σπίτια των, ευρίσκονται ημίγυμνοι ή με τις πιτζάμες των, και δεν τολμούν να πλησιάσουν δια να εφοδιαστούν με είδη ρουχισμού. Ως ανεφέρθη, ήδη, ο αριθμός των νεκρών έφτασε τους 53, ενώ οι τραυματίαι είναι ελάχιστοι, μεταφερθέντες εις Σύρο. Πολλοί ιατροί από τους αφιχθέντες Αθηνών, ανεχώρησαν εχθές, εντεύθεν.
Εν τω μεταξύ πολλοί των κατοίκων εξακολουθούν να φοβούνται  και εκδήλωση τάσεως φυγής και εγκαταλείψεων των υπαρχόντων εις το έλεος της τύχης.
Εναντία της τάσεως ταύτης, λαμβάνονται μέτρα  απαγορευμένης απολύτως της αναχωρήσεως εντοπίων.
Η χωροφυλακή χορηγεί αδείας αναχωρήσεως, εις τους παραθεριστάς, τους ξένους τουρίστας, και τους έγχοντας ανάγκη νοσοκομειακής περιθαλψεως εφ όσον αύτη δεν είναι δυνατή εις την νήσο. Εις Περισσά, όπου προσεγγίζουν τα ατμόπλοια της γραμμής, καταφθάνουν συνεχώς εντόπιοι προσπαθούντες να επιβιβαστούν, αλλά  αι τοπικαί αρχαί τους εμποδίζουν εξ αυτής της αφορμής, δημιουργούνται σκηναί και χθες δύο φοράς οι καθηγητές κύριοι Αλεβιζάτος και Μουτσόπουλος, εκινδύνευσαν να ευρεθούν εις τη  θάλασσαν, κατά την προσπάθεια των να αναρριχηθούν επί της βενζινακάτου του δηζελοπλοίου  «Κανάρης».
Και ένα χαριτωμένο συμβάν αποτελεί όαση μέραν εις την όλην καταθληπτική ατμόσφαιρα. Μεταξύ των ξένων τουριστών, που ευρίσκονται εις την νήσο, ήσαν και οι Σουδέζαι δεσπινίδες Χριστίνα Λοβερχιελμ και Μαριανε Ασπλουτ  αι οποίαι διέμενον εις το καταρρεύσαν ξενοδοχείο «Βουλκάν». Εκεί εγκατέλειψαν τας αποσκευές των, τα χρήματά των, τα εισιτήρια επιστροφής των, μετα των σεισμών καταφυγούσαι εις το ξενοδοχείο «Ατλαντίς» χθες το πρωί , αξιωματικός του Β.Ν. τα συνόδευσε και τας βοήθησε να εύρουν τας αποσκευάς τους. Ακολούθως αι δύο ξέναι μετέβησαν εις Περισσά, δια να αναχωρήσουν. Αντιληφθήσαι ότι με τον κόσμο θα καθυστέρει η επιβίβασής των επί του «Κανάρη», δεν έχασαν καιρό. Απεμακρύνθησαν περί τα 100 μέτρα και προ των εκπλήκτων σεισμοπαθών, εξεδόθησαν και έπεσαν εις τη θάλασσα να κολυμβήσουν. Αργότερα όταν τας ερώτησαν απήντησαν: « μας προκαλούσε τόσο πολύ το μπλε χρώμα και η νηνεμία της θαλάσσης ώστε δεν κρατηθήκαμε κάναμε το μπάνιο μας  έστω και αν πρόκειται να χάσουμε το πλοίο».
 Και δια να ξαναγυρίσουμε στις καταστροφές των σπιτιών, θα σημειώσουμε πως οι Σαντορινιοί, επίστεψαν έως τώρα πως ο τρόπος ανοικοδόμήσεως του νησίου ήταν εδεδειγμένος αντισεισμικός κυρίως λόγω της χρησιμοποίησεως  υλικού της θηραΪκης γης.  Το γεγονός ότι από μακράν σειράν δεκαετηρίδων, τα σπίτια της νήσου δεν είχαν υποστεί την καταστρεπτική επίδραση των σεισμών, ενίσχυε την άποψη αυτή. Δυστυχώς τα γεγονότα τους διέψευσαν , μέχρι τούδε είχαν σεισμούς αλλά μικροτέρας εντάσεως. Σήμερον, με ισχυροτέραν σεισμική δόνηση, τα σπίτια των δεν άντεξαν και μέσα σε δύο ημερες, έχουν αλλάξει τόσο πολύ οι αντιλήψεις, έχει άλλαξει τόσο πολύ η όμορφη Σαντορίνη, ώστε πολύ από τους μέχρι τούδε ευχαριστημένους και με τα ελάχιστα ακόμη κατοίκους ευτυχισμένους του νησιού, να επιδιώκουν με κάθε τρόπο να φύγουν από το νησί για να πατήσουν άλλο έδαφος , περισσότερο σίγουρο και λιγότερο επικίνδυνο. Οι αρμόδιοι όμως πιστεύουν, πως το ρεύμα αυτό θα περάσει. Ο φόβος θα διασκεδαστεί, όπως συνέβη και τότε με τους σεισμούς της Επτανήσου και τη γενική διάθεση των Κεφαλληνών και Ζακυνθινών  να φύγουν από τα νησιά τους. Ας ελπίσουμε ότι ο καιρός θα δικαιώσει τους αρμοδίους.
Χρ. ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ







1956 - 2016 : 60 χρόνια από το Σεισμό της Σαντορίνης- Ο Τίμιος Σταυρός της Περίσσας

$
0
0
                                Του Φίλιππα Κατσίπη, Περιοδικό Ζήνων Έκθεσις Σαντορίνης- Νοέμβριος Δεκέμβριος 1961

 Στην   άκρη  του  νησιού  και  στο σύνορο στεριάς  και  πελάγου και   κατά  την  μεριά  της  όστριας ήταν  χτισμένη η ξακουσμένη  και  πανέμορφη  εκκλησιά   της  Περίσσας . το ιερό και  πανσεβάσμιο  της  Σαντορίνης αγλάισμα και  προσκύνημα.
Από την  μεριά του  κάμπου, αμπέλια και  καρπερά  χωράφια με τις  ντομαθιές και τα καλοκαιρνά του Νιμπορειού απλώνονται χλοερά και  καταπράσινα. Κι΄απ τη μεριά του  Κρητικού πελάγου ξεδιπλώνεται η σμαραγδένια  θάλασσα, που   άλλοτε  είναι φουρτουνιασμένη και άγρια και πότε είναι  γαληνεμένη, ήσυχη και  γαλίφα.  Από την μπάντα  πάλι της  Ανάφης,   υψώνεται  μενεξεδένιο το Μέσα  βουνό, με την αρχαία την κατεστραμένη  πολιτεία και το  Ασκηταρίο. Κ΄ εκεί  στα ριζιμιά  του  βουνού  κι  αναμεσίς το ήμερο   και γαλήνιο ετουτοδά τοπίο, ξεπεταγότανε κάτασπρο  όραμα . η Περίσσα  μας!..
Αέρινοι, χιονάτοι κι ανάλαφροι  υψωνόντουσαν οι πέντε  τις  κουμπέδες. Κι΄ όντες  τήνε παρατηρούσες και τηνε ξάνοιες από  μακρυά,   μαγεμένος  έστεκες και  μαρμαρωμένος και θάμβος  και  έκτασις σε συνείχε.
Καί   τότες, απόμοναχός σου αναρωτιόσουνα κί  έλεγες. Τάχατες,  πώς να χτιστηκε  ένα τέθοιο αριστούργημα από  έναν αγράμματο  τεχνίτη, πού ούτε  σε  Πολυτεχνείο και σε  σχολεία   εσπούδασε , μήτε τις  ευκολίες του  καιρού  μας  είχε. Κι΄όντες ακόμη αναμνηστείτε πώς η  θεόρατη ετούτη εκκλησιά   εθεμελιώθηκε απάς στην  άμμο της  Θάλασσας, τότες και μόνο θα καταλάβετε  το είντα θέλει να μας πει  το  κοντάκιο  της   εκκλησίας   μας   που λέει και  θα  το χετε ακουστά. 
«Μεγάλα   τα  της   πίστεως   κατωρθώματα.» 
Ως  που ξημέρωσε κ΄η μαυρισμένη μέρα της  ενάτης  του  Ιουλίου στα   1956.
Που να  βρώ, όμως   λόγια  να  τα  πω   και  λέξεις  να  χαράξω.   Που  κείνη την  ημέρα για  το νησί  μας  βγήκεν  ο  ήλιος   και  το   φεγγάρι  μαύρο.  Ο  κάτω  κόσμος  ήνοιξε   και  τρίξαν  τα  Θεμέλια . Απερίγραπτος  συμφορά, σκότος έρεβος, και  όλεθρος σκέπασε  τα  πάντα   .
Οι  εκκλησιές γκρεμίστηκαν, τα αρχοντικά σπίθια  μπατάρανε και  πέφτανε και τα  χαμηλά καθίζανε  στα  θεμέλιά  τους. Η  θάλασσα  ταράχτηκε  κι΄ αγρίεψε   κι΄  από  τον θυμό της ήβγηκε  απ΄τα  σύνορα της  κ΄ ίσαμε τα  πέρατα της  οικουμένης  ακούστηκε  η δύναμη  του σεισμού.  Γέροι , γυναίκες και  παιδιά το μαύρο  του  θάνατο  βρήκανε  και σ΄όλο  το  νησί  καταντήσανε  αι  κώμαι  ημών   σπήλαια …… και  οι άνθρωποι  τρέχανε   καταλελειμένοι, ως  δορκάδιον φεύγον και  πρόβατον  πλανώμενον!!.....
Κι΄ αναμεσίς τα  γκρεμισμένα  ήτανε κ΄ η  Περίσσα  μας!!....
Σαν τον  τραυματισμένο γίγαντα  τον  πολέμαρχο,  που  τον  έβρισκε  φαρμακεμένο  βόλι, ήγειρε  κ΄   ηγονάτισε. Συντρίμια  γινήκαν οι  αέρινοι  κουμπέδες  και  χαρακιές  γέμισε  το πελώριο  χτίριο.  Την  έβλεπες  μισογκρεμισμένη  και  σ΄ έπιανε  σκοθιά, ζάλη   και  πλάκωση  μεγάλη.  Βουβός άλαλος κι΄  άπραχτος  κοίταζες  τη  συμφορά κι΄ο νούς  δεν  το  χωρούσε  αυτό   που  έβλεπες.  Και  σαν  και  σένα, κανένας δεν  τολμούσε  να μιλήσει   και να  πεί  το  είντα  θα  απογίνει.
Τότες  βρεθήκανε και  μερικοί μικρόψυχοι  κι΄ είπανε τον  πίκρό τους   λόγο: 
«Να  κάμωμεν   πιο μικρή  εκκλησία  στη θέση  της  Περίσσας   και να  λέμε :  εδώ κάποτε ήταν η μεγάλη»!!.....
Αλλ « ω των  θαυμασίων    Σου  Υπεραγία  Θεοτόκε  !!.»......
Με  την  ακατάλυτη  δύναμη του  Ζωηφόρου Σταυρού,  θεόρατος και  πάλι   ανυψώθηκε
Ο  περικαλής  Ναός,  το πανσεβάσμιον  προσκύνημα,  το  ιερόν αγλάισμα  και  κόσμημα   της  πατρίδας  μας :  η  Περίσσα!....
«Δεύτε  προσκυνήσωμεν   και  προσπέσωμεν  μπροστά  στο  θαύμα», που  έγινε.
Κι΄όλοι   μας  ανεξαιρέτως :  πιστοί  και  άπιστοι,  σοφοί  και  ασπούδαστοι,  γηγενείς  και  ξένοι,  άς  προσφέρουμε το  δυνάμενο,  για  να  περατώσουμε  τέλεια  το   στολίδι   του  νησιού  μας.
Οι  ασύγκριτες  σε  τέχνη εικόνες  βρίσκονται  παραπονεμένες,  ακουμπισμένες  σ΄  ένα  κελλάκι  μακρυά  απ΄ τον  θρόνο    Τους!....  Τι  περιμένουμε   για  να   κάμουμε  το  χρέος   μας; …..


ΘΗΡΑΙΚΗ ΦΩΝΗ ,
12 Σεπτεμβρίου 1959
ΕΚΤΑΚΤΟΣ ΕΚΔΟΣΙΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ  ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΣΣΑ
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΤΟΥ ΠΑΝΘΗΡΑιΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ
ΑΠΕΦΑΣΙΣΕ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΝ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΠΕΡΙΣΣΑΣ ΜΕ ΤΑ ΜΕΧΡΙ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΟΝ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
[...] Σαντορινιοί! Μη ξεχνάτε ότι όλοι μας όσον κι αν ζούμε μακρυά από τον τόπο μας, κάποτε στα μικρά μας χρόνια περάσαμε χριστιανικές στιγμές στη γιορτή της Περίσσας. Καθήκον, επομένως όλων μας είναι να βοηθήσουμε για να κτισθή η εκκλησία αυτή, που ναι στενά συνδεδεμένη με τους προγόνους μας, εμάς και τα παιδιά μας.











1956- 2016: 60 χρόνια από το σεισμό της Σαντορίνης, Εφημερίδα Ταχυδρόμος Αιγύπτου 13 Ιουλίου 1956

$
0
0
«ΩΣΑΝ ΜΙΑ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΧΕΙΡ ΝΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕ ΤΑ ΠΑΝΤΑ»

Οι εντυπώσεις των αμερικανών αεροπόρων, οι οποίοι πρώτοι επέταξαν υπεράνω της Σαντορίνης δια να αντιληφθούν τας προξενηθείσας ζημίας.
Μεταξύ των πρώτων που έσπευσαν εις τον τόπο καταστροφής εις τη Θήρα, ήσαν και τα αεροπλάνα της αμερικανικής αποστολής βοηθείας. Την περιγραφή μιας από τας πτήσεις αυτάς περιγράφει το κατωτέρο ρεπορτάζ από τας αφηγήσεις του πληρωμάτος αεροσκάφους NEPTUNER 2V7.
«...[...] Το υπ’ αριθμό 18 περιπολικό του αμερικανικού στόλου, του Ατλαντικού, ενώ μετείχε εις τα κοινά ελληνοαμερικανικά ναυτικά γυμνάσια πλησίον της Ύδρας, διετάχθη να επιστρέψει εις τη βάση του ανεβληθέντων των γυμνασίων λόγω της καταστροφής της Σαντορίνης. Το πλήρωμα του αεροσκάφους, R2V7 «Νeptune» , αποτελούμενον από τον πλωτάρχη Ράντολφ Μάγιερς τους ανθυποπλοιάρχους Χολ Νόρμαν, και Τζόσεφ ΛαΡου και των Φλούντ Ρειλσμπακ, Γουίλιαμ Ντάουνινγκ, Τόμας Όντεν, Τζόρτζ Μπας, Ντείβιντ Κάρτις και Σέρμαν Λεκλέρ ) προσεφέρθη να πετάξει υπεράνω της νήσου δια να αναφέρει πρώτος  εντυπώσεις επί των επικρατουσών συνθηκών. Το ελληνικό ναυτικό απεδέχθη την προσφορά αυτήν και ούτως ανετέθη εις το πλήρωμα του αεροσκάφους να ενεργήσει   αναγνωριστικήν πτήσην, εις χαμηλό ύψος να λάβει αεροφωτογραφίας και να μεταδώσει περιγράφη της πληγείσης περιοχής δια του ασυρμάτου. « Ευρισκόμεθα εις απόστασην εκατό μιλίων από τον τόπο των σεισμών» εδήλωσε σχετικώς ο Πλωτάρχης Μάγιερς.« Ύστερα από 35 λεπτά, ιπτάμεθα υπεράνω της Σαντορίνης. Η πρώτη εντύπωσή μας, από την εικόνα που παρουσιάζε η νήσος, ήτο συγκλονιστική. Οι κάτοικοι είχαν εγκαταλείψει τας κωμοπόλεις και ευρίσκοντο εις τους αγρούς, αφόπου, μας έκαναν σημεία. Υπήρχε κονιορτός παντού. Ορισμένα τμήματα της πόλεως της Σαντορίνης είχον καταστραφεί κατά 90 % υπελογίσαμεν ότι αι συνολικαί καταστροφαί επί της νήσου ανήρχοντο εις περίπου 50 % ιπτάμενοι εις ύψος 30-50 ποδών υπεράνω του εδάφους, ήχομεν τη δυνατότητα να είδομεν τας εκτεταμένας ζημίας αι οποίαι προεκλήθησαν από την πτώσην των οροφών, τα ερείπια και τους λίθους που έκειντο εις τας οδούς και τα κατεστραμμένα κτήρια. Μας εφάνη ότι είχε υποστεί το σύστημα υδρεύσεως της πόλεως και παρατηρήσαμε  ορισμένα άτομα, να συλλέγουν ύδωρ από μικρούς λάκους».
«Φαίνεται ότι κάτι προειδοποίησε αυτούς τους ανθρώπους»  λέγει ο ανθυποπλοίαρχος Λαρου. «Εναντία περίπτωση,  η καταστροφή θα ήτο πλήρης και αι απώλειαι της ζωής θα ήτο  βαρύταται εις τας καταστραφείσας κωμοπόλεις. Ο σορός των ερειπίων, τα οποία ήσαν άλλοτε κτήρια, εφένοτο ως εάν  είχε δημιουργηθεί από την κίνηση μίας γιγαντιαίας χειρός. Αι οροφαί,  εφαίνοντο ως εάν ήσαν το πρώτο τμήμα των χτισμάτων το οποίο υπεχώρησε. Η κατάστασις ήτο καλλιτέρα εις την ανατολική πεδινή περιοχή της νήσου, όπου πολλαί καπνοδόχοι παρέμενον ορθίαι.»
Ως εδήλωσε ο ανθυποσμηναγός Νόρμαν, « ο επι της βορείου άκρας της νήσου λιμήν, παραμένει πάντοτε άθικτος. Επι της θεομηνίας ως τουλάχιστον εφαίνεται θεόμενος από του αεροσκάφους».
Ούτως προσέθεσεν τα εξής: « δεν δυνάμεθα να επισημάνουμε ουδεμία τοποθεσία όπου θα ευρίσκεντο συγκεντρωμένος αριθός τραυματιών , εκτός αν οι τελευταίοι ευρίσκοντο εις πρόχειρον σκηνήν, εκ κουβερτών. Το πρώτο πρόσωπο που διακρίναμε ήτο ιερεύς, όστις εκινει τας χείρας του προς ημάς, από μία εκκλησία, εις την κορυφή του βουνού. Θα πρέπει να συνέβησαν πολλαί καθιζήσεις, του εδάφους δεδομένου η πέριξ της νήσου θάλασσα ήτο χρώματος βαθέως καφέ επί αποστάσεως 900 μέτρων».
Αφετέρου, ο πλωτάρχης Μάγιερς, εδήλωσε « ουδέποτε θα λησμονήσουμε, ότι είδομεν. Δια του ασυρμάτου ανεφέρθημεν εις τη Βάση μας, τονίσαντες ότι , κατά σειρά προτεραιότητας, φαίνεται να έχει ανάγκη ο πληθυσμός συνίσταται εις τα εξής: α) ιατρικής φύσεως βοήθεια, β) καθαρό ύδωρ, γ) απαραίτητα τρόφιμα, δ) κουβέρτες και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Εκείνο που επροκάλεσε τη μεγίστη στεναχωριά μας, ότι η επικοινωνία με τα ορεινά χωρία, όπου φαίνεται να έλαβε χώρα η μεγαλυτέρα καταστροφή, καθ όλας τας ενδείξεις καθίσταται σχεδόν αδύνατως, λόγω των μεγάλης διαστάσεως βράχων και των κρημνισμένων ερειπίων που έχουν φράξει πάσαν προς τα εκεί δίοδο. Λόγω της μεγάλης αποστάσεως ουδεν ελικόπτερο θα ηδύναντο να εκτελέσει επιτυχή αποστολή ( με εκδήλως χρήσιμα αποτελέσματα), ούτε άλλοστε και υδροπλάνο. Επειδή τα πέριξ της νήσου είναι τόσο βαθέα ώστε ουδεμία άγκυρα θα ηδύναντο να το συγκρατήσει, ελπίζω ειλικρινώς το αυτό δε συμβαίνει με όλους τους επιβαίνοντας, του αεροσκάφους ότι η αποστολή μας έχει αποβεί κάπως χρήσιμως η δε τραγική κατάστασης του λαού της Σαντορίνης θα βελτιωθεί συντόμως.
Επί του αεροσκάφους επέμβαινε καιο υποπλοίαρχος του βασιλικού Ναυτικού Κώστας Μανιουδάκης ως σύνδεσμος.


1956- 2016 : 60 χρόνια από το σεισμό της Σαντορίνης - Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 10 Ιουλίου 1956

$
0
0
 
ΝΕΑ ΘΕΟΜΗΝΙΑ ΣΚΟΡΠΙΖΕΙ ΤΟ ΠΕΝΘΟΣ ΕΙΣ ΕΝΑ ΩΡΑΙΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ
40 ΝΕΚΡΟΙ ΠΟΛΛΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΙ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΑΙ ΥΛΙΚΑΙ ΖΗΜΙΑΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΕΠΛΗΞΕ ΧΘΕΣ ΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ
ΠΑΛΙΡΡΟΙΑΚΟΝ ΚΥΜΑ ΥΨΟΥΣ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΗΡΑ, ΕΦΘΑΣΕΝ ΕΙΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ, ΡΕΘΥΜΝΟ, ΡΟΔΟ, ΚΑΛΥΜΝΟ, ΚΩ ΠΑΡΟ ΝΑΞΟΝ, ΣΥΡΟΝ, ΙΟΝ, ΟΠΟΥ ΕΠΡΟΚΑΛΕΣΕ ΖΗΜΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΘΥΜΑΤΑ.

Επληροφορήθη με οδύνη ο ελληνικός λαός την νέα συμφορά, η οποία έπληξε τον τόπο μας με τους σεισμούς της Σαντορίνης. Αι τυφλαί δυνάμεις της φύσεως έχουν συνωμοτήσει κατά της πτωχής και ταλαιπωρημένης  πατρίδας μας, την οποία υποβάλλουν σχεδόν κάθε καλοκαίρι εις σκληράς δοκιμασίας. Μετά τα Επτάνησα, μετά το Βόλο, ιδού ότι και η γραφική νήσος των κυκλάδων, η Θήρα, υπέστη χθες τας σκληράς συνεπείας της θεομηνίας.
Ο ελληνικός λαός, θρηνεί τα θύματα των σεισμών, και συμμετέχει ολοψύχως εις το Πένθος των οικογενειών των. Δεν αποθαρρύνεται .εντούτοις, από την νέα συμφορά, διότι γνωρίζει ότι το ελληνικό σκάφος αν κλυδωνίζεται ενίοτε, όμως δεν βυθίζεται. Θα την αντιμετωπίσει και αυτή με θάρρος και σταθερότητα, ενωμένος εις το αδερφικό του καθήκον, έναντι των κατοίκων της νήσου την οποία η μοίρα εξέλεξε ως άδικο στόχο της.
Ήδη το κράτος εκινήθη με παραδειγματική γοργότητα, δια να φέρει εις τη σεισμόπληκτο περιοχή τη συνδρομή του και τη συμπαράστασή του. Ελπίζομεν ότι η κρατική δραστηριότητα, προς αντιμετώπιση των τοπικών και γενικοτέρων συνεπειών της καταστροφής θα συνεχιστεί έως ότου εις τον πληγέντα πληθυσμό δοθούν τα απαραίτητα μέσα δια να συνεχίσει τη ζωή του και όσα άλλα ακόμη χρειάζονται, δια να χτίσει εκ νέου τα κατεστραμμένα σπίτια του και τελικώς αποκαταστάθη. Το ελληνικό κράτος δια των σεισμών των Ιονίων Νήσων, της Θεσσαλίας, και τόσων άλλων μικροτέρων, σεισμοπαθών περιφερειών απέκτησε μία μεγάλη όσο και θλιβερά πείρα εις την αντιμετώπιση παρομοίων καταστάσεων. Πρέπει δε να ήμεθα βέβαιοι, ότι αυτή η πείρα θα χρησιμοποιηθεί και για την περίπτωση της Σαντορίνης η οποία άλλωστε έχει και τη δική της ατομική πείρα από το παλαιόν της ηφαίστειο και τους συνοδεύοντας αυτό συχνούς σεισμούς.  Η πολύπαθης ελληνική γη συνεκλονίσθη και πάλι χθες δια μίαν ακόμη φορα, από την τρομαχτική μανία των υποχθονίων δυνάμεων, αι οποίαι από τριετίας συνεχώς τη συνταράσσουν με μικρά μόνο διαλείμματα ηρεμίας. Νέα ερείπια και δεκάθες ανθρωπίνων θυμάτων είναι ο μέχρι στιγμής θλιβερός απολογισμός της χθεσινής καταστροφής εις τη Σαντορίνη, η οποία εσκόρπισε την θλίψη και το πένθος ανά το πανελλήνιο.
Αυτή τη φορά  στόχος των υποχθονίων δυνάμεων υπήρξε η γραφιή νήσος Θήρα ( Σαντορίνη)  η οποία λόγω του ηφαιστειογενούς εδάφους της επανειλημμένως επλήγη από σεισμούς και κατά το παρελθόν. Δεκαετπά χρόνια μετά την τελευταία έκρηξη του, η οποία συνεβη κατά το 1939, το ηφαίστειο της Σαντορίνης το οποίο ευρίσκετο εν αδρανεία και θεωρείται  εσβεσμένο ετέθη αιφνιδίως χθες την πρωίαν εις δράση  συνεπεία των σεισμικών δονήσεων αι οποίαι εσκόρπισαν το πένθος εις ολόκληρη την νήσον και εις μία ακτίνα αρκετών δεκάδων χιλιομέτρων. Οι κάτοικοι της Θήρας , οι οποίοι παρά το ηφαιστειογενές του εδάφους του νησιού τον κίνδυνον που επεκρέματο συνεχώς, επέμεναν να παραμένουν εις την ηφαιστειογενή των γην,  και να την καλλιεργούν εκπλήρωσαν ήδη με τέσσαρας δεκάδας νεκρούς την νέα φοβερά οργή των υποχθονίων δυνάμεων. Δεν ήσαν όμως μόνο αι σφοδραί σεισμικαί δονήσεις αι οποίαι επροκάλεσαν την νέα αυτή τραγική καταστροφή. Τα τεράστια παλιρροιακά κύματα, που ηκολούθησαν τον σεισμόν εσάρωσαν τας ακτάς της Θήρας και των περιξ νήσων και συνεπλήρωσαν την εικόνα της καταστροφής. Υπήρξε τόσο σφοδρά η έντασις και η ταχύτης των παλιρροιακών κυμάτων των οποίων το ύψος έφθασε και υπερέβη εις πολλά σημεία τα τέσσερα μέτρα, ώστε ο αντίκτυπος των έγινε καταστροφικά ισχυρός εις το Ηράκλειο της Κρήτης, την Κάλυμνο το Ρέθυμνο την Αστυπάλαια, τη Σύρο την Νίσυρον, την Οία, την Πάρον και Μήλον ενώ ο αντίκτυπος των έφθασε μέχρι της Σάμου και της βορεινής Άνδρου ακόμη. 
ΣΚΗΝΑΙ ΠΑΝΙΚΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΝΗΣΟΥ
Σκηναί πανικού και φρίκης διεδραματίσθησαν εις τη τραγική Σαντορίνη. Ελάχιστα λεπτά μετά την πρώτη σεισμική δόνηση , η οποία εσημειώθη εις τα 5.12 πρωινή, ο σεισμός κατά τον χαρακτηρισμό των ειδικών ήτο «τεκτονικός βαθύς». Αεροπλάνα της πολεμικής αεροπορίας τα οποία υπερίπτανται συνεχώς της νήσου ανέφεραν ότι παρετήρησαν τεραστίας κατακρυμνίσεις και ίχνη φοβερών ζημιών εις την πρωτεύουσα και τα χωρία της νήσου. Ενώ η θάλασσα πέριξ αυτής, εξακολουθεί να είναι εξαιρετικώς τετραγμένη από τα παλιρροιακά κύματα  και ο κονιορτός καλύπτει την ατμόσφαιρα, και δυσχεραίνει την ορατότητα.
Αι σεισμικαί δονήσεις κατέλαβον εξ απήνης τους κοιμωμένους κατοίκους οι οποίοι αλλόφρονες εξήλθαν των οικιών των και διέτρεχον τας στενάς οδούς της κωμοπόλεως προσπαθούντες να φθάσουν εις την παραλία εν μέσω του εκκωφαντικού θορύβου και των καταρρεόντων οικιών, της υπόκωφου βοής και τον καπνόν, των οποίων ανέδιδεν, το ηφαίστειο ενώ σύννεφα κονιορτού εκάλυπταν τα πάντα. Έξι έως οκτώ δευτερόλεπτα, συμφώνως προς τα πρώτα επίσημα τηλεγραφήματα, διήρκησε η σεισμική δόνηση και μέσα εις το ελάχιστο αυτό, χρονικόν διάστημα, φοβερά μεγάλον όμως δι όσους έχουν πείρα των σεισμών, το πολυπαθές νησί, υπέστη μεγάλας καταστροφάς.
Ολίγον αργότερον, αι δονήσεις είχαν αραιώσει, και εσυνεχίσθησαν με αισθητά μειωμένη ένταση μέχρι της μεσημβρίας. Οι κάτοικοι όμως εκ του φόβου επαναλήψεως αυτών, παραμένουν, εις το υπαίθρον και ουδείς επιστρέφει εις την οικία του.
ΠΑΛΙΡΡΟΙΑΚΟ ΚΥΜΑ. 
Αι πρώται πληροφορίαι αναφέρουν ότι εις την Θήραν, τα 40 % των οικημάτων κατεστράφησαν τελείως και τα υπόλοιπα κατέστησαν ακατοίκητα. Εξ’αλλου ο αριθμός των νεκρών έφθασε τους 40. Κατέρρευσε τελείως η ιστορική Μονή του Προφήτη Ηλία, κτισθείσα προ 300 ετών και εις το χωρίον Μέσα Γωνιά όλαι αι οικίαι κατεστράφησαν. Εις το χωρίον Πύργος, εκ των 200 οικίων κατέρρευσαν 50 και υπάρχουν ένας νεκρός και πολλοί τραυματίαι. Εις την κοινότητα Επισκοπής, όλαι αι οικίαι κατέστησαν ακατοίκητοι. Η κωμόπολις Οία, έναντι της Θήρας, κατεστράφη ολοσχερώς. Η τρομαχτική όμως σεισμική δόνησις, και έκρηξις του ηφαιστείου προκάλεσαν τον σχηματισμόν ενός πρωτοφανούς εντάσεως παλιρροιακού κύματος ύψους ένος εως πέντε μέτρων το οποίο με επίκεντρο τη Θήρα, εξπηπλώθη προς όλας τας κατευθύνσεις και εκάλυψε πλην των νοτίων νήσων του συμπλέγματος των Κυκλάδων, την βόρειον Ακτή της Κρήτης και τη Δωδεκάννησο. Τα παλιρροιακά κύματα παρετηρούντο κατά χρονικά διαστήματα δέκα έως είκοσι λεπτών
Συνέπεια του κύματος τούτου εις το λιμένα της Καλύμνου εβυθίσθησαν όλα τα μικρά σκάφη και κατεκλύθησαν υπό των υδάτων αι παλιρροιακαί οικίαι και καταστήματα. Εις τη Σύρο η θάλασσα ανελθούσα εκάλυψε την ηλιακή οδό και το κρηπίδωμα των πεζοδρομίων  και έφθασε μέχρι του ύψους των καταστημάτων. Ακολούθως απεσύρετο κατά της κανονικής στάθμης και επανήρχετο κατά διαστήματα. Εις την Λερο τα ύδατα εισεχώρησαν, εις αρκετό βάθος εντός ξηράς και ανέτρεψαν δέκα πλοιάρια. Εις το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο Κρήτης, κατέκλυσαν τας αποθήκας της προκυμαίας και εις τη Σάμο υπερέβησαν τα κρηπιδώματα της παραλίας.
Η υποβρύχιος δόνησις, συνεκλόνισε εκτός της Καλύμνου την Κω, την Νίσυρο, την Αστυπάλαια, και την Πάτμο. Καθώς και αυτή τη Ρόδο. Λέμβοι και μικρά πλοιάρια ανετράπησαν  και πολλά κατεστράφησαν. Εις την κάτω Σούδα,  της Κρήτης επλημμύρισαν όλαι αι οικίαι. Νεότεραι πληροφορίαι, παρουσιάζουν την κατάσταση εις την πληγείσαν περιοχήν ως εξής: « Αι καταστροφαί εις την πόλη της Σαντορίνης και τα χωρία της Οίας, ανέρχονται εις 90%. Οι καταμετρηθέντες νεκροί της Θήρας, έφθασαν ήδη τους 40. Υπάρχει ανάγκη επειγούσης κατεδαφίσεως των επικίνδυνων ετοιμόρροπων οικιών και ερεύνης  δια νεκρούς και τραυματίαι εις ολόκληρο τη νήσο Θήρα. Πολλαί οικίαι της Αμοργού, Νάξου και Πάρου, υπέστησαν ρωγμές. Εις ολοκληρο το νοτιοανατολικό αιγαίο εξακολουθεί να παρατηρείται το παλιρροιακό κύμα ανερχόμενο εις ύψος 1.50 μέτρων.  Οι πιλότοι των αεροσκαφών τα οποία απεστάλησαν εις τη Θήρα δια την ρίψην εφοδίων ανέφεραν ότι εις το βορειοανατολικό άκρο της νήσου, παρατηρείται κατολίσθησης των ακτών  και ότι τα χωρία Μαρμαρίνη και Θηλύκια κατεστράφησαν κατά 50 %. Εις τα χωρία Εμπορείο Μεγαλοχώρι και Πύργος, παρετηρήθησαν καταστροφαί κατά 10%. Και εις τα χωρία, Θήρα, Κάτω Θήρα και Σκάλα κατά 40% .

[...]Ο Υφυπουργός Εμπορίου κ. Μάρτης ανακοίνωσεν ότι δια τους σεισμόπληκτους της Θήρας και της Καλύμνου διετέθησαν τα εξής τρόφιμα 1) Ρίψεις δι αεροπλάνου ¨500   λίμπρες κρέας εις κυτία. 140 λίμπρες γάλακτος και άρτος 500 οκάδων. 2) μεταφορά δια του αρματαγωγού «Αλιάκμων’  1000 λίμπρες κρέατος εις κονσέρβας, 400 χαρτοκιβώτια γάλακτος, 1875 οκάδες ζάχαρης, 5.000 οκάδες λευκού άλευρου 1.200 οκάδες άρτου. Επίσης εντολή του Υπουργείου Εμπορείου αποστέλλονται εκ Σύρου εις περιοχήν Θήρας 3.500 οκάδες άρτου. Εκ των αποθεμάτων του Παγκόσμιου Συμβουλίου εκκλησιών διετέθησαν 5.000 λίμπρες βούτυρον και 10.000 λίμπρες τυριού.
Υπό του Υπουργείου Προνοίας απεστάλησαν εις Σαντορίνη δύο πλήρη χειρουργικά συνεργεία με επικεφαλής τους διευθυντές των χειρουργικών Κλίνων τΚρατικών Νοσοκομείων Αθηνών και Πειραιώς κ. Τσαρδάκη και Τούντα. Τα συνεργεία εκτός των άλλων διαθέτουν 100 φορεία πλάσμα αίματος, επιδεσμικόν υλικόν, αντιτετανικό ορρόν και άλλα φάρμακα. Επίσης ανεχώρησαν υγειονόλογοι  ιατροί , αδερφαί νοσοκόμοι και υγειονομικοί μηχανικοί. Το Υπουργείο Προνοίας έθεσε εις τη διάθεση του Νομάρχη Κυκλάδων πίστωση 200.000 δραχμών προς αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών. Επίσης απεστάλησαν 100 μεγάλαι σκηναί και 200 κλινοσκεπάσματα του Εράνου της Βασιλίσσης. Οι μεταβάντες εις Σαντορίνη υγειονόμοι ιατροί εκόμισαν χλώριον δια τη γενική χλωρίαση των υδάτων της νήσου.
Ως ανεφέρθη εις το Λιμεναρχείο Πειραιώς, λόγω των ισχυρών σεισμικών δονήσεων, παρετηρήρηθησαν χθες παλιρροιακά φαινόμενα και εις το Σαρωνικό. Υπελογίσθη άνοδος 0.30 του μέτρου της κανονικής στάθμης των θαλασσίων υδάτων. Τα μέτρα του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλιάς μετά τα τηλεγραφικάς αναφοράς του Λιμενάρχου Σύρου και λοιπών λιμεναρχών περι των σεισμών και των παλιρροιακών φαινομένων, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας έλαβε τα εξής μέτρα; 1) ετέθησαν εν επιφυλακή όλαι αι υπηρεσίαι αυτού. 2) απεστάλη ενίσχυση εις αξιωματικούς και λιμενικά όργανα εις τας πληγείσας περιφερείας και ιδαιτέρως εις Θήραν, Σύρον, Κάλυμνον. 3) οδηγίαι εξεδόθησαν εις τους Λιμενάρχας να παράσχουν συνδρομή δια την διάσωση σκαφών και εμπορευμάτων. Απεστάλη Γενικό Σήμα, προς άπαντα τα εμπορικά πλοία περί των παλιρροιακών φαινομένων και ενημερώθη σχετικώς η Υδρογραφική Υπηρεσία.
Εις την πρωτεούσα 3 αλλεπάλληλοι σεισμικαί δονήσεις χθες την πρωίαν εις τα 5.09, 5.12, 5.20 έγιναν εντόνως αισθηταί και προεκάλεσαν αναταραχή και μικροπανικό μεταξύ των κατοίκων. Εις τας ακραίας συνοικίες της πόλεως οι κάτοικοι αφυπνίσθησαν έντρομοι και εξήλθαν  εις τας οδούς εγκαταλείποντας τας οικίας των. Η πρώτη δόνησις ήτο διαρκείας δύο δευτερολέπτων, ενώ η τρίτη συνοδεύεται και υπο ελαφράς υποχθονίου βοής. Αι σεισμικαί αυταί δονήσεις εγένοντο αισθηταί εις ολόκληρο το λεκανοπέδιο της Αττικής. Κατά πληροφορίας εκ του Αστεροσκοπείου Αθηνών, μέχρι του απογεύματος της χθες, εσημειώθησαν 80 – 90 μετασεισμικές δονήσεις των οποίων η έντασις βαίνει μειουμένη.
Εκ του Αστεροσκοπείου επίσης παρεσχέθη η πληροφορία ότι, μετά το σεισμό , ο οποίος ήτο υποθαλάσσιος εσημειώθη προφανώς και έκρηξις του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Τούτο υποστηρίζει ο καθηγητής κύριος Γαλανόπουλος, όστις είναι βέβαιος ότι θα πρέπει να έχει γίνει και έκρηξις του ηφαιστείου μετά τον υποθαλάσσιο σεισμό. Ένδειξις δε περί της εκρήξεως του ηφαιστείου είναι ότι παρουσιάσθη και  νέφος αιθάλης.




ΑΡΧΙΣΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΕΩΣ

Ο συνολικός αριθμός των νεκρών και αγνοουμένων εκ των σεισμών ανέρχεται εις 57. Χαρακτηριστικό γεγονός είναι ότι άπαντες οι νεκροί ευρέθησαν καθ ομάδας με των οικογενειών των. Εν τω μεταξύ, η Μοίρα Ελαφρού Στόλου  υπό τον Πλοίαρχον κύριον Κιοσέν η οποία έχει αγκυροβολήσει έξωθι της Θήρας, εξακολουθεί να προσφέρει τας υπηρεσίας της εις τους πληγέντας εκ του σεισμού κατοίκους. Οι άνδρες του Β. Ναυτικού έστησαν αμέσως νοσοκομείον περιθάλψεως των τραυματιών καίτοι τα πλοία ήσαν ανέτοιμα δια τοιαύτην ενέργειαν. Χαρακτηριστικόν της ταχύτητας με την οποία έσπευσαν τα πληρώματα του στόλου να παράσχουν βοήθεια δια τους πληγέντας  είναι το ότι ανήλθον εις την νήσου εξ αποκρύμνου τοποθεσίας η οποία είχε καταστή λίαν επικνδυνως εκ των σεισμικών δονήσεων . 

1956-2016: 60 χρόνια από το σεισμό της Σαντορίνης- Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 11 Ιουλίου 1956

$
0
0
ΤΟ ΒΗΜΑ 11 ΙΟΥΛΙΟΥ 1956
Μία ζωντανή εικόνα της μεγάλης καταστροφής
Τα ωρολόγια της Σαντορίνης εσταμάτησαν εις τας 5.12 το πρωί της Δευτέρας, 9 Ιουλίου.
Toυ Χρ. Σβολόπουλου

Λίγη ώρα πριν εγκαταλείψουμε την πληγείσα πόλη, τα Φηρά, την Χώρα όπως λένε, την πρωτεύουσα του νησιού οι ντόπιοι, ρίξαμε μία ματιά στα ερείπα…
Μια ματιά δεν θα πει τίποτα. Κάναμε δύο βόλτες στους στενούς δρομίσκους, στους γεμάτους από χτιστό μαύρο χαλίκι της λάβας που προέρχεται από τα σπλάχνα του παρακειμένου ονομαστού  ηφαιστείου.   Και τώρα θα μεταφέρουμε την αληθινη εικόνα  και όχι εκείνη που βιαστικά βιαστικά μεταδίδαμε αναγκαστικά με ραδιογραφηματα από το αντιτορπιλικό «Αιγαίο». Κατά τη διάρκεια του πλου προς τη δοκιμασθείσα νήσο ήδη είμαστε έτοιμοι να αποχωρήσουμε από το πληγωμένο νησί και η τελευταία ματιά είναι απαραίτητη για την τελευταία εντύπωση που θα μας βοηθήσει για τη σύνοψη των συμπερασμάτων μας. 
Πολλοί οι νεκροί, έφθασαν τους 53 , και λίγοι οι τραυματίαι μόλις φθάνουν τους 46 ενώ μόνο οι 12 κάπως σοβαρα και οι ζημιές σε κτήρια τρομακτικές στην πραγματικότητα αλλά που δεν φαίνονται εκ πρώτης όψεως. Οι ειδικοί θέλουν να έχουν αντιρρήσεις. Και επιμένουν ότι δεν ξεπερνούν τα 50 % τα σπίτια που έγιναν ακατοίκητα. Αλλά έχουμε και εμείς το δικαίωμα να υποστηρίζουμε ότι είμαστε «ειδικοί». Είχαμε το ατύχημα να δούμε όλες σχεδόν τις σεισμόπληκτες περιοχές που δοκιμάστηκαν από τον εγκέλαδο, και αδίστακτα   με επίγνωση μάλιστα, πως δεν υπερβάλλουμε πως οι καταστροφές στα σπίτια φθάνουν για μεν την πρωτεύουσα στο  90% ενώ αλλού ο αριθμός αυξομειούται . Και ανάμεσα σε όλη την τραγική έκταση προβάλει ανέπαφο σχεδόν , υπερήφανο και δυνατό.    Πιο δυνατό από τον υποχθόνιο σεισμό το γραφικό χωριουδάκι, Εμπορείο, ενώ περισσότερο απ όλα τραυματισμένη είναι η Οία το άλλο όμορφο χωριουδάκι που εδέσποζε στην νοτιανατολική άκρη του νησιού. Σήμερα το έρημο πλέον χωριουδάκι, ενώ φαίνεται από μακριά πως στέκει ακόμα, είναι ετοιμόρροπο. Και τα χαλάσματα του που μοιάζουν σαν άψυχοι σκελετοί είναι έτοιμα να γκρεμιστούν στη θάλασσα.


Από πού να αρχίσει, αλήθεια κανείς και που να τελειώσει ; Αι πρώται πληροφορίαι περί του σεισμού ανέφερον ότι εξερράγη το ηφαίστειο, το λεγόμενο «Καυμένη» που ευρίσκεται μέσα στο διχαλωτό κόλπο του σεισμού. Ανηγγέλθησαν και λεπτομέρειαι περί φλόγας λάβας, μαύρου νέφους…. Κίτρινου καπνού και πολλά άλλα. Εδώ στο νησί, οι εφάνταστοι και περισσότερο τρομοκρατημένοι είδαν κάτι που όλα αυτά άλλοι άκουσαν, την υποχθόνια βοή και άλλοι δεν πρόλαβαν να καταλάβουν από την τρομαχτική δόνησι, που δεν τους επέτρεπε να στηριχτούν στα πόδια τους, που εκλονίζοντο  από το σκαμπανέβασμα του εδάφους.  Μαζί μας είναι και ο καθηγητής της Γεωλογίας εις το Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο. κ. Μάξ. Μουτσόπουλος.
-            Πρόκειται περι καθαρώς τεκτονικού σεισμού, απεφάνθη. Η ύπαρξη του ηφαιστείου στην περιοχή όπου και το επίκεντρο του σεισμού, εδημιούργησε και την εντύπωση πως ο σεισμός, οφείλεται στην έκρηξη του ηφαιστείου. Ουδέν αναληθέστερον όπως είδατε.
-            Και το μαύρο νέφος που είδαν οι κάτοικοι; Ρωτήσαμε τον καθηγητή.
-            Αυτό μπορεί να εξηγηθεί και ως εξής. Εάν δεχθώμε ότι είδαν αυτό το νέφος, τα αποτόμως κλίνοντα πετρώματα των νήσων Θήρας και Θηρασίας, υποστάντα την επίδραση του ισχυρού σεισμού, απεσπάσθησαν και κατέπεσαν, προκαλέσαντα νέφος κονιορτου, το οποίο εμεγαλοποιηθη κι εθεωρήθη ως άνοδος ατμίδων εκ του κρατήρος του ηφαιστείου.
Το ηφαίστειο ευτυχώς, ή ατυχώς, εξακολουθεί να κοιμάται από το 1928, εκτός αν στα σπλάχνα του σιγοβράζει η λάβα και ετοιμάζεται να διαρρήξει κάποτε τη γη για να τιναχθεί. Μα τώρα και ακριβώς το πρωί της Δευτέρας όταν τα ρολόγια έδειχναν 5.12.  η τεκτονική και όχι η ηφαιστειογενής δόνηση  για πάντα το ωραίο νησί. Έκλεισε μία για πάντα το δρόμο των  περιέργων ξένων τουριστών. , ξεσπίτωσε τους ντόπιους, σκόρπισε το θάνατος ε 53 άτομα, γυναικόπαιδα κατά το πλείστον.
Φιλόπονοι και εργατικοί οι Σαντορινιοί , είχαν ξυπνήσει από τις 3 ½ το πρωί  και έφυγαν για τη συγκομιδή της ντομάτας στα χωράφια. Στα σπίτια – παγίδες, έμειναν οι γυναίκες και τα παιδιά. Αυτά διάλεξε για θύματα ο Εγκέλαδος. Αν βιαζόταν να συγκλονίσει τη γη λίγο  νωρίτερα θα θρηνούσαμε πολύ περισσότερα θύματα.
Φεύγοντας για το χωράφι, μας λέει ένας είδα τον σκύλο του  σπιτιού μας να με τριγυρίζει. Σα κάτι να ήθελε να μου πει. Στην ησυχία του γλυκοχαράματος, ακουγα άλλα σκυλιά να ουρλιάζουν. Ηταν προειδοποίση,. Μα δεν έδωσα σημασία κι όμως έγινε το κακό. Τα ίδια τα σκυλιά μας οδήγησαν να σώσουμε πολλούς κατάπλακωμένους από τα ερείπια. 
Αλλού όπου ο θάνατος άπλωσε τα δίχτυα του, βρέθηκαν γυναίκες που πάλεψαν απεγνωσμένα μαζί τους. Μία από αυτές κατάφερε να αρπάξει στα χέρια τους, τρία   μωρά και προφυλάσσοντας τα με το σώμα της, βγήκε στο δρόμο, ξεφεύγοντας από τις πέτρες που εκρημνίζοντο σωρηδόν. Δίπλα της άλλοι, άτυχέστεροι και διστακτικότεροι όπως ο καφετζής Γ.Α. Σιγάλας, που σφηνώθηκε στην πόρτα του και πέθανε από ασφυξία.  Σε μία άλλη περίπτωση,  η γιαγιά δύο μικρών παιδιών αγοριών, πρόλαβε και τα πήρε στην αγκαλιά της και άλλοτε κλονιζόμενη και άλλοτε έρπουσα βγήκε έξω από το σπίτι με μικροτραυματισμούς.
Έτσι έσωσε του παιδιού της τα παιδιά μα η δυστυχής κόρη της και μητέρα των δύο παιδιών βρήκε φριχτό θάνατο. 
Η γιαγιά κατέβηκε λίγο πριν από το χωριό Πύργος  όπου μέχρι προχθές ορθώνονται τα καλλίτερα τα αρχοντικότερα σπίτια με επιπλώσεις πλούσιες σε στυλ εποχής Λουδοβίκου. Κατέβηκε η σεβαστή γριούλα παίρνοντας το δρόμο της επιστροφής για την Αθήνα. Γιατί η ατυχής οικογένεια είχε έλθει πριν από 24 ώρες να παραθερίσει … και τώρα στην απραλία της Περισσάς, ο πατέρας των παιδιών κ. Ηλίας Καμπίτσης, πάρεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας, με ένα ολόμαυρο τουλπάνι στο λαιμό – ένδειξη πένθους, θρηνεί τον χαμό  της γυναίκας του Μαρίας, ενώ τα δύο παιδιάκια του , τραυματισμένα το ένα στο πόδι και το άλλο στο μέτωπο, προσπαθούν να τον παρηγορήσουν :
-            Μην κλαις μπαμπά…..
Κι ο δυστυχός πατέρας κυττάζει τα δύο ορφανά, αναλογίζεται την ψυχική κατάσταση τους και συγκρατείται ενώ πλαί του η ηρωική πεθερά του, με τα ολόλευκα μαλλιά και τα βιβλικά πρόσωπα, στέκεται ακίνητh και μόνο ο νους τρέχει εκεί που αφήνει τώρα την αδικοχαμένη  της και ψιθυρίζει :
-            Ναι παιδί μου θα κάνω κουράγιο να τα μεγαλώσω…..
Κι απλώνει προστατευτικά τα ρυτιδωμένα χέρια της στα δύο νήπια …

Η Σαντορίνη έπεσε και είναι δύσκολο πια να  ξαναγίνει . ο φτωχόκοσμος δεν παραπονείται . δεν ελπίζει σε τίποτα … ξέρει πως όλοι θα τον ξεχάσουν αύριο . Μόνο να μην τον αφήσουν χωρίς σκηνές, χωρίς ψωμί χωρίς νερό .
Αλήθεια, το νερό η έλλειψις του θα προκαλέσει γρήγορα πρόβλημα γιατί οι στέρνες από τις οποίες εδρεύεται το νησί , καταστράφηκαν, νερό δεν υπάρχει . όσο για  επιστροφή στα σπίτια δεν γίνεται καμμία συζήτηση.
-            Να μπούμε μέσα ; ελάτε και σεις μαζί μας που το λένε …
Ποιος μπορεί να τους αδικήσει; Έζησαν έντονα τις τραγικές στιγμές και στα πρόσωπα τους ζωγραφίζεται ακόμα ο πόνος και το δέος.
Χθές ακόμη εκηδέψανε τους νεκρούς και σήμερα περμένουν από ώρα σε ώρα να μάθουν πως βρέθηκαν, ανάμεσα στα ερείπια, τα πτώματα των αγνοουμένων. Έτσι το δράμα, έχει διάρκεια…..

Πολλοί , οι πανικοβληθέντες σκέφθηκαν να φύγουν . Μα ποιος έχει τη δύναμη να εγκαταλείψει τη γενέτειρά του, έστω και αν κάθε ελπίδα έχει σβήσει … Έστω κι αν το σπίτικο γκρεμίσθηκε. Η ζωή αύριο θα ξανανθίσει . Τα χωράφια προσμένουν χαρωπά τα δουλευτάρικα χέρια των Σαντορινιών, με τις μικροσκοπικές περίφημες ντομάτες που σαν παπαρούνες δίνουν εύθυμο τόνο στο αλοπράσινο  ταπέτο σαν να μην συνέβη τίποτα…. 

1956- 2016: 60 χρόνια από το σεισμό της Σαντορίνης- Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ 13 Ιουλίου 1956

$
0
0

 του Δημήτρη Ψαθά:

Είναι πολλά χρόνια που έχω να επισκεφθώ τη Σαντορίνη. Ίσως και είκοσι. Μου έμεινε όμως από την πρώτη εκείνη μοναδική επίσκεψη, τόσο έντονη η εντύπωση ώστε και σήμερον ακόμα  τη θυμάμαι ζωηρότατα, την ιδιόρρυθμη ομορφιά της, με το κάπως αγριωπό λιμάνι της και ύστερα την απόκρυμνη ανηφοριά προς την κατοικημένη πολιτεία. Αιτία της επίσκεψης μου τότε, ήταν ποια άλλη, το περίφημο ηφαίστειο της,  που ξαφνικά είχε αναλάβει δράση και ξεσήκωσε τους δημοσιογράφους. Την βαλίτσα σου και δρόμο μου είχε πει ο αρχισυντάκτης μου. Νεαρός τότε συντάκτης, και πρόχειρος στις αποστολές του είδους, ανησύχησα.
-       Τι συμβαίνει;
-       Το ηφαίστειο
-       Τι κάνει το ηφαίστειο;
-       Ότι συνήθως κάνουν όλα τα ηφαίστεια του κόσμου. Βροντάει, καπνίζει και πετάει μύδρους. Δεν έχεις περιέργεια; Πήγαινε να τα δεις και να τα περιγράψεις.
Ομολογώ ότι δεν είχα τόσο μεγάλη περιέργεια να δω και να περιγράψω ένα ηφαίστειο εν δράση, γι αυτό και έφυγα για το νησί χωρίς μεγάλη όρεξη. Στο νου μου, άστραφταν καπνίζοντες Βεζούβιοι και Αίτνες μαζί με θαμμένες Πομπήιες Τι τάχα θα βλεπα στη Σαντορίνη με το ηφαίστειο της εν πλήρη ενεργεία; Όμως οι ανησυχίες μου, διαλύθηκαν μόλις έφτασα ψηλά στην πολιτεία, επωχούμενος μουλαριού. Όπου το νησί μου φάνηκε μαγευτικό με τις τόσες ομορφιές του και τους τόσο καλούς και πρόσχαρους ανθρώπους του.
-       Τι γίνεται με το ηφαίστειο ρωτούσα ;
-       Ω τίποτα, μου απαντούσαν, ήσυχοι. Πετάει κουνουπίδι.
-       Κουνουπίδι; ; ; ;
-       Ναι. Για κοίταξε … να το κιολας. Ξανα πέταξε.
Πραγματικά το ηφαίστειο που φαινόταν πέρα σαν βουναλάκι κατάμαυρο, από καιρό σε καιρό τίναζε στα ύψη, πυκνό καπνό σε σχήμα κουνουπιδιού  και πλέον ου. Μας φάνηκε, λοιπόν, σε όλους τους συντάκτες της αποστολής, σαν το πιο καλόβουλο και ήμερο ηφαίστειο του κόσμου  που θα μπορούσε να το δει κανείς και από πολύ κοντά. Αποφασίσαμε, λοιπόν, όλοι να νοικιάσουμε μια βάρκα για να το ζυγώσουμε και να το περιεργαστούμε από πιο κοντά. Βαρκάρη δεν δυσκολευτήκαμε να βρήκαμε. Πρόθυμα για την εκδρομή και σε λιγάκι να μαστε όλοι μέσα με κατεύθυνση το ηφαίστειο. Σε λίγη ώρα, ανοιχτήκαμε και περνούσαμε τη σειρά των λόφων που αναδυόντουσαν μέσα από τη θάλασσα, κατάμαυροι σαν κάρβουνα από την προαιώνια ίσως δράση του  ηφαιστείου. Ο κρατήρας φαινόταν παραπέρα να καπνίζει. Πάντα ήσυχος. Και δεν μας έδινε κανένα σοβαρο σημάδι ανησυχίας. Ήταν ένα βουναλάκι στρογγυλό σχεδόν, κατάμαυρο και αυτό γεμάτο, όμως πυκνούς καπνούς.
-Προχωρούμε λίγο ακόμη
- Κα δεν προχωρούμε
- Πατριώτη έχει κίνδυνο…..
- δεν ξέρω. Καλά είμαστε εδώ.


0 βαρκάρης που μας έφερε μέχρις εκεί ξέροντας κάτι παραπάνω από εμάς για το ηφαίστειο κωπηλατούσε διστακτικός και μας σύστησε να βάλουμε το δάχτυλο στη θάλασσα. Δοκίμασα και είδα ότι το νερό ένα περίεργο πρασινοκίτρινο νερό, ήταν σχεδόν βραστό και δεν μπορούσες να κρατήσεις τα δάχτυλά σου ούτε δευτερόλεπτα. Το τοπίο αγρίευε όλο και περισσότερο. Ο αέρας ήταν ζεστός και μύριζε θειάφι. Όμως η περιέργεια, μας κέντριζε και με το έντρομο θάρρος, της ηλικίας μας παρακαλούσαμε το βαρκάρη να μας πάει πιο κοντά Δεν πρόφτασε ο άνθρωπος να τραβήξει πέντε η δέκα φορές τα κουπιά του όταν ξαφνικά ακούστηκε ένα φοβερό υποχθόνιο μουγκρητό με ένα οξύ σφύριγμα και είδαμε παγωμένοι από τον φόβο το πιο περίεργο θέαμα που είχαμε δει ποτέ ολόκληρο το μαύρο βουναλάκι, το κυρίως ηφαίστειο, με τον κρατήρα- άρχισε να φουντώνει ενώ από την κορυφή του τινάζονταν με δαιμονισμένη οργή και κρότους τεράστιες φλογισμένες  πέτρες κοκκινόμαυρες που πέφτανε γύρω τριγύρω σε μικρή απόσταση από τη βάρκα μας.
-       Ύψιστε Κύριε, μία να μας πετύχαινε θα μας βουλιαζε και θα πνιόμαστε στη ζεματιστή θάλασσα σαν τα κοτόπουλα.
-       Πίσω για όνομα της Παναγίας  …
Τρομαγμένοι γυρίσαμε στην πολιτεία, όπου, όμως, το καλοσυνάτο χαμόγελο των κατοίκων μας ησύχασαν.
-       Δεν ήτανε τίποτα παιδιά. Το ηφαίστειο μας πέταξε….κουνουπίδι.
-       Έτσι γίνεται κάθε φορά!!!
-       Έτσι μόνο …
Έφυγα από τη Σαντορίνη παρόλη την περιπέτεια με αναμνήσεις ειδυλλιακές για το ωραίο και ιδιότροπο νησί που γνώρισε και αυτό με τη σειρά του  την καταστροφή από το φοβερό σεισμό της περασμένης κυριακής. Το ηφαίστειο σίγησε τούτη τη φορά, αλλά η κακή μοίρα του τόπου μας- αλοίμονο – έκανε και πάλι το τρομερό της θαύμα.

Σταχυολογήματα για το σεισμό του 1956 της Σαντορίνης

$
0
0

 paris Match 9  Ιουλίου 1956 
      60 Χρόνια από τον μεγάλο Σεισμό της Σαντορίνης
2.       1956- 2016 : 60 Χρόνια από το Σεισμό της Σαντορίνης - Εφημερίδα "ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ" - 10 Ιουλίου 1956
3.       1956- 2016: 60 Χρόνια από το Σεισμό της Σαντορίνης- Εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ 13 Ιουλίου 1956
4.       1956 - 2016 : 60 χρόνια από το Σεισμό της Σαντορίνης- Ο Τίμιος Σταυρός της Περίσσας
5.       1956- 2016: 60 χρόνια από το σεισμό της Σαντορίνης, Εφημερίδα Ταχυδρόμος Αιγύπτου 13 Ιουλίου 1956
6.       1956- 2016 : 60 χρόνια από το σεισμό της Σαντορίνης - Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 10 Ιουλίου 1956
7.       1956-2016: 60 χρόνια από το σεισμό της Σαντορίνης- Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 11 Ιουλίου 1956
8.       1956- 2016: 60 χρόνια από το σεισμό της Σαντορίνης- Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ 13 Ιουλίου 1956
9.       To"ParisMatch"στη Σαντορίνη του 1956
10.   Ραδιοφωνικό Αφιέρωμα στο Σεισμό του 1956
11.   Oσεισμός του 1956 στη Σαντορίνη
12.   Αφήγηση για το σεισμό από το Μεγαλοχώρι
13.   Αφηγήσεις για το σεισμό του 1956
14.   Ο σεισμός του 1956 στη Σαντορίνη, μέσα από τον "Νεολόγο Πατρών"
15.   Ο σεισμός του 1956 μέσα από τα μάτια και τις θύμησες ενός παιδιού από την Τήνο,
16.   Όταν μια φωτογραφία του σεισμού της Σαντορίνης ( 1956) διηγείται ...
17.   ο Γεώργιος Ράλλης και η σχέση του με τη Σαντορίνη
18.   ο σεισμός της Σαντορίνης και οι πολιτικές προεκτάσεις του
19.   ΄Τρομακτικός σεισμός έπληξε εχθές την Θήρα"- Εφημερίδα Ελευθερία 10 Ιουλίου 56
20.   ο Θηραϊκός Όρθρος του Χθες ...στο Σήμερα
21.   Άλλη μία αφηγηση για το σεισμό της Σαντορίνης
22.   Σεισμός του 1956: Ανταπόκριση από ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία
23.   11 Ιουλίου !956 : Εφημερίδα Καθημερινή – Σεισμός της Σαντορίνης
24.   Ένα θαύμα στην Κάλυμνο του 1956
25.   Ήταν 9 Ιουλίου 1956: Πρώτη ανταπόκριση από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ
26.   Ανέτειλε η 9 Ιουλίου: Η ημέρα όπου τα πάντα άλλαξαν στο νησί της Σαντορίνης
27.   Μνήμη του Σεισμού της Σαντορίνης (Μ.Α.Σ.)
28.   το τσουνάμι του Αιγαίου
29.   Τα ντενεκίδια του Αι Γιάννη στα Φηρά.
30.   Παγκράτιον το Σαντορινιό:
 Αλλά και
Στέλλα Δαμασκηνού: Αφήγηση για το σεισμό του 1956
Βάλσαμος Πιτσικάλης: Αφήγηση για το σεισμό του 1956
κ. Ελευθερία – Ακρωτήρι
Bιργινία Τζούρου – Σεισμός 1956
Ειρήνη Κώχ :
Ζημιές από το σεισμό της 9ηςΙουλίου
Ενα τσουνάμι στο Αιγαίο το 1956,

O ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 1956
Η ημέρα που βγήκαν τα ποντίκια- 9 Ιουλίου 1956
ο σεισμός του 1956 στην Νάξο

Η βεντέμα της Σαντορίνης του Μάρκου Αβέρκιου Ρούσσου

$
0
0

Μέχρι πριν  από τον  2ο  Παγκόσμιο  πόλεμο   η   βεντέμα(ο τρυγητός)  ήταν  ένα  πραγματικό πανηγύρι. Η προετοιμασία  της βεντέμας  άρχιζε  με το  πλύσιμο  των  πατητηριών  και  των  «λινών»   (δεξαμενή   είδους  φρέατος  εις  το  οποίον έρρεε  ο  μούστος από  το  πατητήρι),  των  βαρελιών,   άφουρες βουτσά  και  μπόμπες   (μεγάλα βαρέλια  χωρητικότητος   τεσσάρων  βουτσών).   Σε  συνέχεια  σκουπίζανε  τις   πεζούλες   όπου  θα  απλώνανε  τα  σταφύλια  που θα  πατούσανε  για  το βυσάντο.  ΄Ολες  αυτές  οι δουλειές   γινόταν  καθ΄  όλην  την διάρκειαν  του  Αυγούστου  σε  όλες  τις  κάναβες της  Σαντορίνης  .
Την  1ην  Σεπτεβρίου τα  βέργινα κοφίνια  φρεσκοπλυμένα  περίμεναν  στις  μεγάλες λιθόστρωτες αυλές έτοιμα να  φορτωθούν  στα  γεροδεμένα  μουλάρια και  να  μεταφερθούν στα  αμπέλια  για  το  πρώτο  κοφίνιασμα Οι  αγωγιάτες στόλιζαν τα ζώα τους κρεμόντας ολόγυρα  στο λαιμό  τους  γαλάζιες  χάνδρες,   κοχύλια,   κουδουνια φυλακτά  και  πολύχρωμες  φούντες, Το  σύνθημα εδίδετο  με  το κτύπημα  μεγάλης καμπάνας.  Οι τρυγητάδες άνδρες  γυναίκες  κοπέλλες και παιδιά  τρόχιζαν τα  φερεντίνια  τους  πάνω  στα  πουριά  η  στις   μαυρόπετρες και  με  τραγούδια  και  με  τραγούδια  ξεκινούσαν με  τά  καλάθια  περασμένα  στα  μπράτσα  τους. Οι γυναίκες  φορούσαν  άσπρα  μαντήλια  δεμένα  με  τέτοιο  τρόπο  ώστε  εφαίνοντο  μόνο  τα  μάτια  τους και  πάνω από  τα      μαντήλια  φορούσαν  ένα  σκιάδι, ήταν  ξυπόλυτες αλλά  τα  πόδια  τους ήταν  σκεπασμένα με  χονδρές  κάλτσες  πλεγμένες από  τις  ίδιες  με  καλτσοβελώνες. Οι άνδρες  φορούσαν σκιάδια η  τραγιάσκες  και  πλατόγυρα  χρωματιστά ζωνάρια  στην   μέση   και   φυσικά ήταν  ξυπόλυτοι.  Ο  μπαλής  « επιστάτης»  ήταν  για  να  επιβλέπει  την  διαλογή  των  σταφυλιών, χωριστά  τά  μαύρα μαντηλαριές, χωριστά  τα  άσπρα  ασύρτικα  και  τα  αηδάνια  και  ώριζε ένα τρυγητή  για  τα  ξενόλοα  (Αθήρια,βουδόματα  εφτάκοιλα  μαυροτράγα   αητονύχια ποταμισές   βάφτρες  ασπροβουδόματα,  κατσανιές, πλατάνια, γλυκάδες και  άλλα ) που  θα  πήγαιναν στις  λιάστρες για  σταφίδες. 
Ο  τρυγητός άρχιζε και  οι τρυγητάδες σκυμμένοι  πάνω  στις  αμπελιές   γέμιζαν  τα  καλάθια   τους  τραγουδώντας, και  όταν  τα  γέμιζαν  τα  άδειαζαν  στα  κοφίνια  και  ο  μπαλής  τα  σκέπαζε  με  τα « χώσματα»   δένοντάς τα ολόγυρα με  αλιγαδούρα «ψιλό σχοινί)». Από  εκεί ακούγονταν το  τραγούδι  του  αγωγιάτη  με  τον  γλυκό  σκοπό  της  βεντέμας




                                            Ωωωω  Βεντέμα  ηλθε  βρε  παιδιά
                                             Και   πάρτε  το  χαμπάρι
                                              Θα  πάρω  την  ψιλή κρανιά  
                                              Να  κάτσω  στο  μουλάρι.

Το  γλυκό  τραγούδι  του  αγωγιάτη  με   την  κρανιά  και  την  κανάβινη  χρωματιστή  ποδιά στη  μέση, έτσι πού έκρυβε  το  πλατύ χρωματιστό  ζωνάρι με  τα  κρόσια  στην  άκρη,  ανακατεύονταν  με  τα  κουδουνίσματα  των  μουλαριών  καθώς  έτρεχαν  αναλεκτά   και   σκόνιζαν το  φούφουλο (μαλακό)  χώμα  του  δρόμού.  Από  τ  αμπέλι  οι   τρυγητάδες  απάντούσαν   πάνω  στον  ίδιο  σκοπό.

                                      Μαντηλαριά  κι   ασύρτικο
                                       Βουδόματα  κι  αθύρι
                                      Επρόβαλε  η  αγάπη  μου
                                       Από  το παραθύρι.
 Σαν  έφτανε στ΄αμπέλι  ο αγωγιάτης  φώναζε τον  μπαλή και  εφόρτωναν μαζί  τά  γεμάτα  κοφίνια πάνω στα  ψηλά αράθυμα μουλαριά,    παίρνοντας πάλι το  ριμίδι  του γυρισμού  στην  κάναβα. Αν  ηταν λεύτερος κι αντωνιάριζε (αγαπούσε)  καμιά  κοπέλλα που  τρυγούσε  στ΄  αμπέλι τότε πρίν πή το  <ντέ  λάξ ντέ> στα  φορτωμένα  κτήματα  ακουμπούσε  επάνω στην  κρανιά του με το ψηλό  βέρδουλο στην  άκρη  και  τραγουδπύσε.
                                        Μελαχροινή παρ΄ το σπαθί
                                        Και  κόψε την  κεφαλή  μου
                                        Να  πάψουνε  τα  βάσανα
                                        Και  οι  αναστεναγμοί  μου.


[...]Όταν  έφθαναν στην  κάναβα   ξεφόρτωναν  τα  μουλάρια  και  μπατέρνανε   τα κοφίνια στο  πατητήρι    από  την «αφανιά» (άνοιγμα που  ήταν στην  ουρανιά του  πατητηριού  που  συγκοινωνούσε με την  ταράτσα ή την  πεζούλα).  Εδώ  θα  πρέπει  να σημειώσωμε  ότι  οι  περισσότερες  κάναβες  ήταν  υπόσκαφες   για  να  έχουνε  «ανεδοσιά»  (υγρασία)  κατάλληλες στην  συντήρηση  των  κρασιών.

Πάνω  στην  παρασκιά  του  ρακιδιού ήταν  ένα  μεγάλο  καζάνι και  μια  γυναίκα  μαγείρευε  το  φαγητό  των  τρυγητάδων. Το καζάνι φορτωνόταν  επάνω  στο  μουλάρι  και  μέσα  σε  ένα  κοφίνι έβαζαν  τα  σκουτελικά   και  τις  κρίθινες  κουλούρες  σουρωμένες  από   νωρίς,  ώστε    να  είναι    έτοιμα την  ώρα  που  θα   ρχότανε ο  αγωγιάτης για  να  παει στ΄ αμπέλι . Συνήθως το  φαγητό  ήταν  μπακαλιάρος  με πατάτες  η  φάβα  με  λαρδί  για  το  μεσημέρι και  μανέστρα της βεντέμας, όπως την  έλεγαν  για το  βράδυ.  Ξέχασα  όμως το  κολατσό  που ηταν πάντα  μια  κουλούρα κι  ένα  κομμάτι  τυρί. Απόντου  12  η  ώρα  κτυπούσε  η  καμπάνα του  ΄Αη Λιά  και  οι τρυγητάδες άφηναν τα  καλάθια  τους πάνω στην  ντάνα η  στο  έργουλο  όπως  το  λέγανε τότε και  πήγαιναν  κάτω  από  την  πιο  κοντινή  συκιά  που  ο  αγωγιάτης είχε  ξεφορτώσει  το  φαγητό  τους. Εάν δεν  υπήρχε  συκιά τότε  οι  τρυγητάδες  τρώγανε  καταμεσίς του αμπελιού  κάτω  από  τον  καφτερό  ήλιο. Μετά το  φαγητό  που  ήταν  νοστιμότατο  ξάπλωναν  για  να  ξαποστάσουν  μέχρι  νάρθη  το  μερέντι
Ο  τρυγητός  συνεχιζόταν  μέχρι  το  βασίλεμα  του  ήλιου  και  τότε  τραγουδούσαν  όλοι  μαζί  τον  σκοπό της  βεντέμας.
                                    Βασίλεψε  και  σήμερα
                                    Πάει  και  τούτη η  μέρα
                                    Δεν  είδα  την  αγάπη  μου
                                     Να  πάρει  ο  νούς  μου  αγέρα
                                    ΄Ομορφη  πούσαι  αγάπη  μου
                                      Κι΄ ο  ήλιος σε  ζηλεύγει 
                                      Και  όταν  γυρίσει  και  σε  δεί
                                      Πάει  και  βασιλεύγει.
Κουρασμένοι γύριζαν  στην  κάναβα      και  εκεί πάνω  στην  πεζούλα   η  στην  λιθόστρωτη αυλή καθότα κατάχαμα αρέγκου  - ρέγκου = (τριγύρω)  στο  τραπέζι.  Στην  μέση  ήταν  μια μεγάλη σκουτέλα του ζυμωτού  γεμάτη  μανέστρα  και  μια  γυναίκα  γέμιζε τα  γάστρινα  σκουτέλια  των  τρυγητάδων. Στους  άνδρες  έδιναν  και  από  ένα  τσίρο η  ξελουριτόν  μπακαλιάρον   για  να  πιούν  το  κρασί  τους  και  να  ευχηθούν  στο  αφεντικό και  στην  αρχόντισσα <καλά  κρασά >    η   <κάθε  αμπελιά  χίλιες  ρόες>. Πολλές  φορές  οι  κάναβες γειτονεύανε  και  οι  νέοι  και  οι  κοπελλιές  αρχίζανε  τα  τραγούδια  με  λύρες  η  τσαμπούνες  και  ολάκερο  το  χωριό  γλεντούσε  χόρευε  και  τραγουδούσε  τραγούδια  και  παινέματα στα  αφεντικά  και  στις  αρχόντισσες.
                                                Σταφύλια  κόβγουνε  παιδιά
                                                Πάμε  στα  πατητήρια 
                                               Μας  κερνουν  τα΄ αφεντικά 
                                               Και  σπούμε  τα  ποτήρια.
                                                Μέσα  σ΄ αμπέλια  που  τρυούν
                                                Πέντ΄ έξε  κομπανία
                                               Μας  λέει  το  αφεντικό 
                                                Να  παίξουμε    την   λύρα.
                                                Κι΄  οι  άνθρωποι  που  τραγουδούν
                                                 Μπράβος  στ΄ αφεντικό  μας
                                                Θε  να  σου   βγαλουμε   δουλειά
                                               Πουναι  καλό  δικό  μας
Κι΄από  την  άλλη κάναβα ακούγεται  η φωνή  του  μπαλή που  παινεύει   το  αφεντικό  του τον Δελένδα.
                                                   Ποιανού τρυάτε βρέ  παιδιά
                                                    Τρυούμαι  του  Ντελέντα
                                                     Για  τουτο ήλθαμε  και  μείς
                                                     Πουναι  καλή  βεντέμα
Πιο  πέρα  ένας  άλλος  τραγουδεί.
                                                    Το  τρυγητό η  άρχισε
                                                     Και  κόβγουνε   σταφύλια
                                                    Κι  όντες  αποτρυήσουμε
                                                     Θα   πάμε  στην  Αθήνα.

Το  δείπνο  στην   κάναβα  συνεχιζόταν   μέχρι  αργά  και  οι  τρυγητάδες  κουρασμένοι αλλά    ευχαριστημένοι  πήγαιναν να κοιμηθούν  για  να  σηκωθούν  πάλι   τα χαραματα   κι  αυτό  γινόταν  καθημερινώς.
Εδώ  θα  πρέπη   ν΄ αναφέρω τις  πιο  μεγάλες  κάναβες   που  υπήρχαν στην Σαντορίνη  μέχρι  τις  αρχές  του  αιώνος  μας  και  που   σ  αυτές γινόταν  οι  μεγαλύτερες  βεντέμες.
Φηρα (ονόματα  αφεντικών ):  .Στυλιανός  Σαρπάκης, Δημ. Νομικός, Δόν  Δελένδας, Δόν  Ζαχαρίας  Δουράτσος, Δόν  Πέτρος Συρίγος, Δημ.Κουτσογιαννόπουλος, Πετσίτης, Βαρότσης, Ευάγγελος  Κουτσογιαννόπουλος, Ιωαν. Κουτσογιαννόπουλος, Νικ.Αλεξάκης, Ιακ.Πλατής, Μοσχάκης, Γεώργιος  Κωβαίος, Μιχαήλ Αλεφραγκής, Κωστ.Πλατής  και  οι  κάναβες του Ολλανδέζου και  του  Μπελουσού.
ΟΙΑ (Επάνω  Μεριά) Γερας. Μαυρομμάτης, Γεώργ.Μαυρομμάτης,  Ματθ. Μαυρομμάτης, Εμμ.Μαυρομμάτης, Κων.  Μαυρομμάτης, Νικ. Μαυρομμάτης, Ιδομενευς Σαρρής, Ειρηνικός Αλαφούζος, Κωνστ. Πλατής,  Αντώνιος  Αλαφούζος(ο  ΄Αρειος), Μιχ. Αλαφούζος,  Νικόλ.Νομικός (πατήρ  του  εφοπλιστού κ. Λουκά  Νομικού).
ΚΑΡΤΕΡΑΔΟΣ. Οι κάναβες   του  Ζάννου και  του  Μανωλακάκη.
Μεσσαριά .  Αντώνιος  Βενετσανος,  Εμμαν. Σαλίβερος,  Εμμ.Αργυρός  , Αντώνιος  Μαρκεζίνης .Εμμ. Φουστέρης( κρομμυδας    και  ο  Φουστέρης  του  Μπεγιαντέ.
ΠΥΡΓΟΣ   Βυδιάνος  Ζάννος (συμβολαιογράφος ), Μάρκος  Μαυρομμάτης ιατρός,  Μιχαλάκης  Λαγκαδας  ιατρος, Γιακουμάκης  Χρυσός(χονδρός) Μιχ.Γαβαλάς ( Κουτσού)
Αθανάσιος  Μουσούρης( καθηγητής) .Αλέξανδρος  Μαλασπίνας, Δημήτριος  Μαλασπίνας, Γαβριήλ Σορώτος(του  Μιχελάκη και  Παπά Πέτρος  Σορώτος, Αθανάσιος Καφούρος  και Εμμ.Καφούρος, Αντ. Καραμολέγκος (του  Γλέζου  )  , Αντ. Φίτρος (του  Σολωμού).  Αγγελετάκης  Γαβαλάς (Πασπαλάς)   , Αγγελέτος  Ζώρζος   (Γριζαλής), Ιωάννης  Γαβαλάς του Γούμενου   και  Γεώργιος  Κουτσογιαννόπουλος.
ΕΞΩ  ΓΩΝΙΑ  .   Γεώγιος  Σαλίβερος, Γεώργιος  Αλαφούζος  συμβολαιογράφου και  Αργυρός.
ΕΠΙΣΚΟΠΗ  ΓΩΝΙΑΣ  . ΣΠ. Ρουσσος, Μόν  Σινιόρης (επίσκοπος  καθολικών) Μιχ.  Αλαφούζος και  Μαρκος  Μητροπίας.
ΜΕΓΑΛΟ  ΧΩΡΙΟ   . Γιακουμάκης  Κορωνιός, Αντώνης  του  Ακύλα  (Μετόχι)   Βασίλειος  Γαβαλάς (Πονήρης )   Βδοκού  Γαβαλά,  Αντώνιος  Βενετσάνος Νασκια Ρούσσου, Τζώρτζης  Σαλίβερος Μπατζανης  , Α ντωνάκης  Ακύλας οι  κάναβες  του  Ζάννου (Σκαρίτης )   Βιτοράκη και  του  Μιχελάκη  του  Πλούσιου,
ΕΜΠΟΡΕΙΟΝ  . Μαρκος  Δρόσος  Δήμαρχος  Εμπορέίου Δημ. Χατζόπουλος Εμμ, Γριβας, Ευστάθειος Λυγνός  Λαζαρακης  Συρίγος Νικ. Γρίβας (Δακορώνια ), Ιωάννης  Κατσίπης (Γρίβας) Σπύρος  Λαγκαδας  Λουκάς  Βασσαλος  Δημήτριος  Βενιέρης  ( Λαμπίκης)  Μάρκος  Βασσάλος ιερεύς   Μαρκος  Βαζαίος Μαρκής   Αντωνάκης  Μπάιλας Βασίλης  Σιγάλας του  Κοκκινου  Νικος  Δρόσος  Πουλάδης, Μαρκάκης  Δεναξάς  ιερεύς  , Νικολάκης του  Κονόμου Ιάκωβος  Πρέκας (Βενιζέλος  )  Γεώργιος  Σεγρέδος  Λάζαρος  Δρόσος    Χριστουδάκης  Αντώνιος  Σιγάλας   Μούγκρος  Ιάκωβος  Δρόσος  Δράκος  Γιάκουμος  του  Πιπινιού και  πολλοί  άλλοι  μικροκαναβιώτες των  οποίων  τα  ονόματα  δεν   ενθυμούμαι.
΄Όπως  βλέπομεν  υπήρχαν  την  εποχή εκείνη εκατόν  αφεντικά που  είχαν  υπό  την  κατοχήτων  ένα  μεγάλο μέρος  από  τις  10.000  περίπου   ζευγαριές   αμπελιών  της  Σαντορίνης   . 
΄ Ενας  αριθμός  αμπελιών   ήταν  Μοναστηριακά    όπως     100 ζευγαριές της μονής Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Πάτμου, 600 ζευγαριές της μονής χοζοβιώτισσης Αμοργού, 300 ζευγαριές του Προφήτη Ηλία 500 ζευγαριές των Καθολικών εκ των οποίων οι 300 άνηκον εις τον εκάστοτε Επίσκοπο των Καθολικών και 200 εις τους δύο ιερείς . ήταν ένας από τους  έτσι ο  μον Σινιόρης ήταν από τους μεγαλύτερους κτηματίες της Σαντορίνης και σε συνέχεια οι καθολικοί ιερείς Δον Δελένδας και Δον ζαχαρίας.
Μετά τον τρυγητό ακολουθούσε το πάτημα των σταφυλιών στα πατητήρια. Το πάτημα γινόταν μόνον από άνδρες που πατούσαν και μαγκάνιζαν τα τσάμπουρα και τις ρόγες νυχθηερόν. Ο αράθυμος μούστος έρεε στο λινό από το κουντούτο του πατητηριού και όταν γέμζε γινόταν το άγγλισμα με κουβάδες και ντενεκέδες και οι κουβαλητάδες γέμιζαν τα βουτσά και τις άφουρες. Στο τέλος μάζευαν το «ψημένο» (σταφύλια που έμειναν στις λιάστρες επί μία εβδομάδα και κατόπιν τα πατούσαν για να φιάξουν το βισάντο).
Περί  το  τέλος  Σεπτεμβρίου τελείωνε  και  το  πάτημα των  σταφυλιών και  αρχάς   Οκτωβρίου ετοίμαζαν τα  καζανια για  την  Παρασκευή της  τσικουδιάς  στο  ρακιδιό(ιδιαίτερος κλειστός   χώρος  χωριστά από  την  κάναβα). Εκεί  γινόταν η απόσταξις  από  τα  μαγκανισμένα « τσίκουδα»  και  ηταν  καθορισμένη η  ποσότης της  ρακής  με  ειδική  άδεια που εδίδετο  από την χωροφυλακή.
Στο  τέλος  ένας  χωροφύλακας  έπρεπε  να  σφραγίσει τά  καζάνια για  να  αποφευχθέί η παράνομος  παρασκευή  άλλης  τσικουδιάς  , από την  ποσότητα  που  ώριζε  η  άδεια  .
Στις  22 Οκτωβρίου  εορτήν του Αγίου Αβέρκιου  τα  αφεντικά  πήγαιναν  στις  κάναβες και  σταύρωναν με  το  βασιλικό  που  έπαιρναν  από  την  εκκλησιά, τα  βουτσά και  τις  άφουρες  και  ψάλλοντας  το  απολυτίκιο του  Αγίου,  άνοιγαν  την  σφήνα και  δοκίμαζαν  τα  νέα   κρασιά  .

Κατόπιν  έστρωναν  τραπέζι  με  κάθε  λογής  μεζέδες και ιδαιτέρως  παστά  ορτύκια και  με  τις παρέες των  έτρωγαν, χόρευαν  και  τραγουδούσαν  όλη  την  ημέρα  με  λύρες  βιολιά και  τσαμπούνες. ΄Ηταν  μια  μέρα  γεμάτη  κέφι, πιοτό  και  τραγούδι. ΄Ολοι έπρεπε να  γλεντήσουν, να  μεθύσουν  με  τα  νέα  κρασιά  , να  τραγουδήσουν, να  χορέψουν  να  ξεχάσουν  τους  καημούς  και  τα  βάσανα  για  να  ξαναρχίσουν πάλι την  δουλειά  στα  αμπέλια  το  κλάδεμα, το  τύλιγμα, το  λάκισμα  και  το θειάφισμα  μέχρι  νάρθει  πάλι η  νέα  βεντέμα, η  μεγάλη αυτή  γιορτή της  Σαντορίνης  με  τα  τραγούδια  που  χάθηκε και  ξεχάσθηκε  για  πάντα .-

Απόσπασμα κειμένου από  Μ.Ρούσσος: Λαογραφικά της Σαντορίνης Αθήνα 1971 

Τα Χριστιανά, νησιά μακρινά και συνάμα κοντινά

$
0
0
του Βαγγέλη Ι.Παράβα
v.paravas@gmail.com
blog.paravas.net

Τα Χριστιανά είναι τρεις βραχονησίδες Νότια Νοτιο-Δυτικά της Σαντορίνης, σε απόσταση 9,5 ναυτικών μιλίων περίπου. Εύκολα  διακρίνονται στη θεά της Καλντέρας, όντας τα πιο κοντινά νησιά στο ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Θήρας, του οποίου αποτελούν τμήμα, καθώς είναι και αυτά κοινής ηφαιστειακής γεωλογικής προέλευσης.

Η Χριστιανή, η Ασκανία και η Εσχάτη (ή Μέρμηγκας) αποτελούν το σύνολο αυτών των βραχονησίδων.  Η τελευταία είναι και η μικρότερη, αποτελούμενη από δύο μικρούς βράχους με μερικά μέτρα απόσταση μεταξύ τους, και από μακρυά μοιάζει με πλοίο που ταξιδεύει. Η Ασκανία είναι μεγαλύτερη και αρκετά πιο απότομη με ύψος 144 μέτρα, όπου με δυσκολία ανεβαίνει κανείς πάνω της. Η Χριστιανή είναι το μεγαλύτερο νησί από τα 3, με συνολική έκταση περίπου 1,5 τετραγωνικού χιλιομέτρου και με υψόμετρο 283 μέτρα.  Στο νησί αυτό υπάρχουν εγκαταλελειμμένα δείγματα ανθρώπινης δραστηριότητας και πρόσφατης κατοίκησης (ξερολιθιές, πέτρινες κατασκευές, καλντερίμια, χέρσα χωράφια κ.α.).
Και τα 3 νησιά είναι ενταγμένα στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000, τόσο σαν Τόπος  Κοινοτικής Σημασίας (SCI με κωδικό GR4210011) όσο και σαν Ζώνης Ειδικής Προστασίας για τα πουλιά (SPA με κωδικό GR4220022). Ειδικά για τα άγρια πτηνά και σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/147/EK, ή χώρα μας έχει καθορίσει ειδικά μέτρα προστασίας τα οποία ισχύουν για τα Χριστιανά, σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση του 2010 Η.Π. 37338/1807/Ε.103. Στα Χριστιανά καταγράφονται τουλάχιστον 16 είδη άγριων πτηνών, εκ των οποίων αρκετά προστατευόμενα από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία (όπως ο Μαυροπετρίτης, ο Θαλασσοκόρακας, ο Αιγαιόγλαρος κ.α.). Υπάρχουν επίσης προφορικές πληροφορίες για την ύπαρξη μεσογειακής φώκιας στα Χριστιανά, όπου ακόμα και σήμερα βλέπουν οι ψαράδες που αλιεύουν την περιοχή.
Πέρα από το φυσικό περιβάλλον των βραχονησίδων στα Χριστιανά έχουν βρεθεί σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα όπως όστρακα και πήλινα αρχεία που χρονολογούνται από την περίοδο 2600-2200 π.Χ.. Αλλά και πιο πρόσφατα στη Χριστιανή βρισκόταν η σημαντική μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, η οποία σύμφωνα με τον Ματθαίο Ε. Μηνδρινό ιδρύθηκε μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού στον Ελλαδικό χώρο, εξ'ου και η ονομασία τους, καθώς μέχρι τότε ήταν ανώνυμα.
Για τον επισκέπτη των Χριστιανών, πέρα από την εντυπωσιακή ομορφιά και αγριότητα του τοπίου, αυτό που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι τα επιβλητικά ερείπια και απομεινάρια ανθρώπινων κατασκευών και υποδομών που η παρουσία τους ξενίζει σε ένα τόσο άνυδρο και ξερό νησί. Η πρώτη εικόνα που αντικρίζει κανείς στο νησί της Χριστιανής, στη νοτιο-ανατολικές ακτές του είναι το μικρό υπόσκαφο εκκλησάκι του Αγίου Βασιλείου, πρόσφατα χτισμένου (πάνω σε παλαιότερο ερείπιο)  το 1994 από τον Μεγαλοχωριανό ψαρά Μανώλη Καραμολέγκο. Από εκείνη την περιοχή και με βορειο-δυτική κατεύθυνση ξεκινάει ένα πολύ πλατύ και τοιχισμένο και από τις δύο του πλευρές καλντερίμι, το οποίο διασχίζει για περισσότερο από 500 μέτρα την ήπια ανατολική πλαγιά της Χριστιανής, η οποία είναι όλη σχεδόν καλυμμένη από χωράφια ξεχωρισμένα με πολύ καλά χτισμένες ξερολιθιές. Το καλντερίμι καταλήγει στη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου από την οποία δυστυχώς έχουν απομείνει λίγα και δυσδιάκριτα ερείπια. Όσον αφορά στην πρόσφατη κατοίκηση των νησιών, σύμφωνα με μαρτυρίες στη Χριστιανή κατοικούσε η οικογένεια του Βαγγέλη Αργυρού με 4 παιδιά μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του '50, από την οποία δεν έλειπε τίποτα από προϊόντα, καθώς καλλιεργούσαν ότι χρειάζονταν, και διατηρούσαν αιγοπρόβατα. 
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι μαρτυρίες της οικογένειας αυτής για τις μεσογειακές φώκιες καθώς έβλεπαν τα ζώα να βγαίνουν σε ανοιχτές παραλίες, και να μην δείχνουν σημάδια φόβου στην ανθρώπινη παρουσία, κάτι που σήμερα είναι πολύ σπάνιο να δει κανείς, καθώς οι φώκιες είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικές στην ανθρώπινη παρουσία.
Σήμερα τα νησιά είναι ακατοίκητα και χρησιμοποιούνται περιστασιακά για βόσκηση και κυνήγι. Σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των νησιών από το 1971 τα νησιά Χριστιανή και Ασκανία ανήκουν στον Πέτρο Νομικό του Μάρκου, σύμφωνα με τον Αντώνη Καραμολέγκο.

Βιβλιογραφία:
Αντώνης Ε. Καραμολέγκος. 2013, Βραχονησίδες Χριστιανά, Εκδόσεις Καλλίστη σσ. 53
https://el.wikipedia.org/wiki/Χριστιανά_Θήρας
http://natura2000.eea.europa.eu/Natura2000/SDF.aspx?site=GR4220022
http://natura2000.eea.europa.eu/Natura2000/SDF.aspx?site=GR4210011
















Για μια παλιά  λαογραφική Ιστορία για τα  Χριστιανά  δείτε :

Τα Χριστιανά της Σαντορίνης και μια παλιά ιστορία για θησαυρό....

Οι Φάροι της Σαντορίνης

$
0
0
21 Αυγούστου σήμερα και τιμάμε την Παγκόσμια Ημέρα Φάρων. Στη Σαντορίνη υπήρχαν δύο φάροι. Ο γνωστός μέχρι και σήμερα Φάρος του Ακρωτηρίου και ο Φάρος της Οίας.
Ο φάρος του Ακρωτηρίου είναι ένας από τους ωραιότερους των Κυκλάδων. Κατασκευάστηκε το 1892 από τη Γαλλική Εταιρεία Φάρων. Το ύψος του πύργου του είναι 10 μέτρα. Ανακαινίστηκε το 1925, διέκοψε τη λειτουργία του στον Β΄Παγκόσμιο πόλεμο και άρχισε να λειτουργεί πάλι το 1945. Ηλεκτροδοτήθηκε το 1983 και έγινε αυτόματος το 1988. Νότια του φάρου υπάρχει αγκυροβόλιο προστατευμένο από τους βόρειους ανέμους.[1]
Ενώ για τον Φάρο της Οίας ξεχωριστή αναφορά γίνεται στο βιβλίο του απόστρατου Πλοιάρχου του Πολεμικού Ναυτικού και σκιτσογράφου κ. Γήση Παπαγεωργίου :"Ελληνικοί Πέτρινοι Φάροι " : « Από το 1883 έως το 1967 λειτούργησε. Είχε φωτοβολία 8 μίλια. Εστιακό ύψος 115 μέτρα. Ήταν ένας Πύργος τετράγωνος στη μέση της κατοικίας των φυλάκων, ύψους 8 μέτρων. Βρισκόταν  250 μέτρα ανατολικά από το Ακρωτήρι Αμμούδι. Το 1941 καταστράφηκε από τους Γερμανούς (όπως και του Ακρωτηρίου) και λειτούργησε πάλι το 1945. Το 1967 ο φάρος κατεδαφίστηκε από ιδιωτικό φορέα και στη θέση του λειτούργησε νταμάρι.»

Μνήμες του Χθες... Μια Ένωση Θηραϊκών Προιόντων του τότε ....

$
0
0
Το υπο κατασκευή εργοστάσιο ΣΑΝΤΟ στον Μονόλιθο
Αρχείο Ανντώνη Αργυρού 
 Στις αρχές του  περασμένου Αυγούστου, στην βραδιά της «βεντέμας» στην Ένωση έγινε κάτι ξεχωριστό που για μένα είχε μια ιδιαίτερη σημασία. Οι τιμώμεμενοι της βραδιάς δεν ήταν προσωπικότητες του σήμερα  αλλά η Ιστορία του Χθες. Συγκεκριμένα έγινε αναφορά στο πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Θηραικών Προιόντων και τιμήθηκαν εκείνοι οι πρωτεργάτες της διαχείρισης των Αγροτικών Προιόντων του νησιού. 
Συγκέντρωση Αγροτικού Συνεταιρισμού Σαντορίνης. Διακρίνονται οι : Νικόλαος Αργυρός, Γιάννης Σιγάλας, Βαμβακούσης, Αντώνης Σαλίβερος Γουλιέλμος Λαγκαδάς Σπύρος Ρούσσος
Αρχείο Ανντώνη Αργυρού 
Η Ένωση ιδρύθηκε το 1947 και αποτελείται από 13 πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς και από 2.000 και πλέον μέλη.
Συνάντηση εκπροσώπων του Συνεταιρισμού με τον βουλευτή Κυκλάδων Λιαρούτσο, τον εκρπόσωπο της Αγροτικής Τράπεζας και τον εκπρόσωπο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πεζών Κρήτης.Διακρίνονται οι : Βαμβακούσης, Γουλιέλμος Λαγκαδάς, Λιαρούτσος και  Νικόλαος Αργυρός.
Αρχείο Ανντώνη Αργυρού
Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο απαρτίζονταν από τους  Νικόλαο Αργυρό από την Έξω Γωνιά, Πρώτο Πρόεδρο του Δ.Σ., Πέτρο Κανάκη από Φηρά, Αντιπρόεδρο, Κωνσταντίνο Βαμβακούση  από τη Μεσσαριά- Γραμματέα, , Ματθαίο Ρούσσο από το Ημεροβίγλι- Ταμία, Ιάκωβο Πρέκα μέλος.
 Η πρώτη μηχανή οινοποίησης που επεξεργάστηκε το 85% της παραγωγής της Σαντορίνης το 1952.
Διακρίνονται οι Λευτέρης Φουστέρης ( Αρκάδης), Μαρία- γραμματέας του Συλλόγου, Νικόλαος Αργυρός, Βαγγέλης Λιακούδης ( Παπούλης)  και Γουλιέλμος Λαγκαδάς.
Αρχείο Αντώνη Αργυρού 
 Από το εξαιρετικά σημαντικό αρχείο του γιου του Νικολάου Αργυρού, Αντώνη, αναδημοσίευονται οι φωτογραφίες για την μνήμη κάποιων ανθρώπων που δεν πρέπει να ξεχνάμε...αλλά να τιμάμε. : 


Από τα εγκαίνια του εργοστασίου Ντοματοπολτού το 1952 .
Αρχείο Αντώνη Αργυρού 

 Η αναρτηση αυτή δεν θα μπορούσε να μηνα  είχε γίνει χωρίς τη βοήθεια της Στέλλας Κασιώλας, Υπεύθυνη Μarketing και Δημοσίων Σχέσεων της Ένωσης, και τη συνεργασία του κ. Αντώνη Αργυρού  (Art Space) από την Έξω Γωνιά, ο οποίος ύστερα από άδεια  μας επέτρεψε να αναδημοσιεύσουμε υλικό από το αρχείο του πατέρα του. Τους ευχαριστώ θερμά και τους ζητώ συγγνώμη για την αργοπορημένη ανάρτηση . 













Η "διπλή"Αγία Σοφία της Σαντορίνης

$
0
0
Στη Σοφία Κίτσου, για τη Σαντορίνη της.

Στα Φηρά, στη συνοικία των καθολικών υπάρχει ένα μικρό άγνωστο στους περισσότερους εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας και των τρίων αυτής θυγατέρων, Πίστεως Ελπίδας και Αγάπης. Συγκεκριμένα είναι ένας διπλός ναός που τιμάται τόσο από τους ορθόδοξους όσο και από τους καθη Σαντορίνη - ολικούς του νησιού . 
Σ'ένα από τα τελευταία του βιβλία ο εξαιρετικά σημαντικός Ιστορικός Ερευνητής με πολύ μεγάλο πάθος για τη Σαντορίνη κ. Γιάννης Κοκκαλάκης "Η Καθολική Εκκλησία στη Σαντορίνη - Καθολικοί Ναοί και Μονές 1600 -2000", σσ 63-65 γράφει για την εκκλησία αυτή :
" Η Αγία Σοφία (Καθολική)
[...]Ο Αποστολικός Επισκέπτης Giustiniani (1701)  γράφει στην έκθεσή  του,  ότι την  εκκλησία  αυτή την  έκαμε  ενοριακή,  για  να εξυπηρετεί της καθολικούς της περιοχής οι  οποίοι του το ζητούσαν  επιμόνως.  Το εκκλησάκι αυτό έκτισε ένα  ανδρόγυνο  ο Νικόλαος  και  η Σοφία  Μαθά  πλούσιοι  εμποροι από την  Πάτμο. Εγκαταστάθηκαν στην Σαντορίνη πρίν  το  τέλος του  17ου αιώνα. Για  τον  σκοπό  αυτό  έδωσαν 1699 ρεάλια.  ΄Εκαμαν   ένα  γιο τον Ιωάννη στις  9  Μαίου 1713. Ο  Ιωάννης σε ηλικία 38  χρόνων εισήλθε στο  δοκίμιο  των  πατέρων Ιησουιτών της  Λυώνος. [..]
Ο Ιωάννης Κουμανούδης  γράφει Ο ναός αυτός είναι μονόκλιτος βασιλική διαστάσεων 4.80 * 8.40μ. προσανατολισμένη ορθώς και καλυπτόμενη δια κακοτέχνου μορφής κυλινδρινού θόλου όστις ομοιάζει προς παραβολικό. Το ιερό παραδόξως, δεν περατούται εις επίπεδον τοίχον αλλά εις τρεις μικράς αβαθείς κόγχας ορατάς και εξωτερικώς. Αύται άλλοτε έφθανον μέχρι του ύψους της Αγίας Τράπεζας ήτις εκτίσθη προ της μεσαίας κόγχης. Ο Λατίνος ιερεύς με επληροφόρησε ότι αι κόγχαι ουδόλως εξυπηρετούν τας ανάγκας της λειτουργίας. Δεν γνωρίζω μήπως πρόκειται ο ναός  να ήτο ανατολικός οπότε η παρουσία του ήτο άκρως δικαιολογημένη. Το δάπεδο του ναού ευρίσκεται χαμηλότερον του εδάφους κατά δύο βαθμίδας δεξιά δε της εισόδου επί του δυτικού τοίχου εσωτερικώς υπάρχει πακτωμένο μικρό δοχείον όπερ χρησιμεύει ως περιρραντήριον. Η όλη κατασκευή του ναού φανερώνει παλαιότητα».

Η  Αγία  Σοφία  (Ορθόδοξη )  
Στην   μεσημβρινή  πλευρά  του  ναού  είναι  εφαπτομένη μια  Ορθόδοξη  εκκλησία εις  μνήμη της  ίδιας  αγίας. Είναι  πολύ  μικρή και  χωράει  μόνο τον  παπά, τον  ψάλτη και  δύο  με τρείς  πιστούς. Οι  υπόλοιποι πιστοί κάθονταί  έξω   στο δρόμο. Κάθε  χρόνο στις  16  Σεπτεμβρίου ο εσπερινός  και  στις  17  Σεπτεμβρίου η λειτουργία γίνονται συγχρόνως από  τα  δύο δόγματα και  οι μεν  ακούνε τις  ψαλμωδίες των  δε ." 





Γιάννη Κηπουρού, Δεσμοί Αίματος και Εξ Αγχιστείας συγγένειες στο Αιγαίο 14ος- 20ος αιώνας- Τα γενεαλογικά δέντρα από το Αρχείο της Καθολικής Επισκοπής Σαντορίνης,

$
0
0
 Γιάννη Κηπουρού, Δεσμοί Αίματος και Εξ Αγχιστείας συγγένειες στο Αιγαίο 14ος- 20οςαιώνας- Τα γενεαλογικά δέντρα από το Αρχείο της Καθολικής Επισκοπής Σαντορίνης, Αρχείο Θηραϊκών Μελετών Συλλογή Δημήτρη Τσίτοουρα, Αθήνα 2016
Ένα εξαιρετικά σημαντικό βιβλίο για την ανάδειξη και διαχείριση της τοπικής ιστορίας του νησιού εκδόθηκε πριν από λίγες μέρες.  Αναφέρομαι στο βιβλίο του νέου παθιασμένου μη Σαντορινιού ερευνητή Γιάννη Κηπουρού ο οποίος μέσα από το βιβλίο του «Δεσμοί Αίματος και Εξ Αγχιστείας συγγένειες  στο Αιγαίο 14ος- 20οςαιώνας- Τα γενεαλογικά δέντρα από το Αρχείο της Καθολικής Επισκοπής Σαντορίνης,»τονίζει όψεις της ιστορίας του νησιού.
Το βιβλίο αυτό ουσιαστικά αφορά την βελτιωμένη έκδοση του μεταπτυχιακού του Γιάννη του τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, το οποίο αφορούσε τα 176 εντοπισμένα γενεαλογικά δέντρα του Αρχείου της Καθολικής Επισκοπής Σαντορίνης.  
Στο α μέρος του βιβλίου, γίνεται αρχικά μια πρώτη προσέγγιση της γενεαλογικής και εραλδικής επιστήμης ως βασική μέθοδος  αναλυσης. Εντασσόμενος στο θέμα του, αναφέρεται στην Καθολική Εκκλησία στην Ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας στο Αιγαίο και στο ρόλο που διαδραμάτισε στη Σαντορίνη,παρουσιάζοντας τα καθολικά μοναστήρια της Σαντορίνης, αλλά και το ρόλο που ένα αρχείο μιας  Καθολικής Επισκοπής και δη της Καθολικής Επισκοπής Σαντορίνης παίζει στην προάσπιση της τοπικής ιστορίας του νησιού.    
Στο κεφάλαιο του με τίτλο:  « Οι Γενεαλογικές πρακτικές στον Ελλαδικό Χώρο – Η περίπτωση των Γενεαλογικών δέντρων του Αρχείου της Καθολικής Επισκοπής Θήρας»,  αναφέρεται σε  παραδείγματα μέσα από τα γενεαλογικά δέντρα του αρχείου της Κ.Ε.Θ., ώστε να μπορεί ο αναγνώστης – ερευνητής ναερμηνεύσει καλλίτερα τα υπο  εξέταση γενεαλογικά δέντρα.  Ένα άλλο ιδιαίτερο ενδιαφέρον  κεφάλαιο του πονήματος αυτού είναι η αναφορά του στον «...ονοματολογικό θησαυρό της ιστορικής προέλευσης των οικογενειών της Σαντορίνης», συγκεκρικμένα όσων έχουν κυρίως σχέση με την καθολική επισκοπή : Alafuso, Albi , Brest, Dacutru, Jubert, Murat, Ruben, Baldini, Barbarigo, Baseggio, Bozzi, Cacace, Cigala, Danezi, Fasciotto, Fumelli, GisiGlandevase , Lombrano, Medicis, Santantonio, Sirigo, Dacorogna, Delenda, Dunadich, Pinto, Gavala, Gavra, Prasacachi, Patriciano, Giuris , Aleftranghis, Brusseti, Dargenta, Matta, Mitilinio, Monavassoti, Vales.
Η κοινωνική και οικονομική κατάσταση των καθολικών της Σαντορίνης  αλλά και η ευρύτερη σχέση της καθολικής κοινότητας με την αντίστοιχη των ορθοδόξων  ( επιγαμίες  κ.α.), στην υπο εξέταση περίοδο είναι τα επιλογικά κεφάλαια του α΄μέρους ώστε να δοθεί η βάση ανάλυσης και ερμηνείας των γενεαλογικών δέντρων.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένη στην καθεαυτό έρευνα του Γιάννη πάνω στα γενεαλογικά δέντρα από το Αρχείο της Καθολικής Επισκοπής Θήρας. Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται μια λεπτομερής περιγραφή  με επιστημονική προσέγγιση των δέντρων αυτών ενώ επιπλέον σημείο άκρως εντυπωσιακό είναι και η έκδοση των γενεαλογικών δέντρων σε ψηφιακή μορφή ( cd) η οποία συνοδεύει το βιβλίο για μια ευχερέστερη  αφηγηματική προσέγγιση, αλλά και η φωτογραφική απεικόνιση μέρους των γενεαλογικών δέντρων ώστε ο αναγνώστης να γίνει κοινωνός αλλά και «συμμέτοχος» μιας άλλης κοινωνίας του νησιού τόσο μακρινής αλλά και τόσο κοντινής ταυτόχρονα.
Είμαι πραγματικά εντυπωσιασμένος με την έκδοση του βιβλίου αυτού. Ο Γιάννης Κηπουρός κατάφερε με εξαιρετικά εκλαιμένο λόγο  να μας εντάξει όχι μόνο στο καθεαυτό δύσκολο  θέμα του όπως είναι η ερμηνεία γενεαλογικών δέντρων, αλλά και να μπορέσει να αποτυπώσει εκείνο το χρονικό – κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διαμορφώθηκαν τα γενεαλογικά δέντρα του Καθολικού Αρχείου της Επισκοπής Θήρας και φυσικά να δώσει τα κίνητρα προσέγγισης του ρόλου των γενεαλογικών δέντρων όχι κατανάγκη της καθολικής επισκοπής αλλά οποιούδήποτε φορέα δημόσιου, ή ιδιωτών. Ο Γιάννης, με άλλα λόγια, κατάφερε να αναδείξει άλλο ένα κρυφό αλλά και άγνωστο σημείο ανάδειξης της τοπικής ιστορίας της Σαντορίνης: Τα γενεαλογικά της δέντρα.Το βιβλίο αυτό δεν αφορά μόνο ερευνητές της Ιστορίας ευρύτερα και ειδικότερα της Γενεαλογίας. Εϊναι ένα πολύ ενδιαφέρον πόνημα  για τους Θηραίους η μη που θέλουν να προσεγγίσουν ένα μέρος της Ιστορίας του Νησιού: Τον Άνθρωπο.

Ξεχωριστά Σημεία αναφοράς του βιβλίου:
  1. -          Το φωτογραφικό ένθετο της οικογένειας Σπάρταλη, με μια άκρως σημαντική εικονογραφία της Σαντορίνης 15ος– 20οςαιώνας από τη Συλλογή του Δ. Τσίτουρα. Είναι ένα απόλυτα χρήσιμο ένθετο, μιας και συνδυάζει το αρχείο μιας οικογένειας και την απεικόνιση της περιόδου μέσα από χάρτες, σχέδια, φωτογραφίες
  2. -          Η περίληψη του βιβλίου στα Ιταλικά και στα Αγγλικά
  3. -          Η εξαιρετικά σημαντική εικονογράφηση  των κειμένων με γενεαλογικά δέντρα  από το αρχείο της Κ.Ε.Θ.



Η Έκρηξη του Ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1866. Αφήγηση Karl von Seebach

$
0
0

Έκρηξη του 1866 του Ηφαιστείου της Σαντορίνης –
Αφήγηση από τον  Γεωλόγο Karl von Seebach
the Illustrated London News  εκρηξη 1870
[...] Όμως η βάρκα  είναι   έτοιμη , μένει  ακόμη να  φορτωθούν  τά όργανα .Κατεβαίνουμε ξανά τον  απότομο  δρόμο   και  βάζουμε  πλώρη  προς  τη Νέα  Καυμένη. Μα  πρίν  φθάσουμε στη Μικρά  Καυμένη περνάμε  από  κάτι αβαθείς  περιοχές, όπου  ρίχνουν άγκυρα τα μεγαλύτερα πλοία .Εδώ η θάλασσα έχει  βάθος μόνο  δέκα  μέτρα. Περνάμε  μετά   από  τη νότια άκρη της Μικράς Καυμένης  και  μπροστά  μας  απλώνεται  η  εικόνα  της  τελευταίας καταστροφής. Θλιβερά στέκονται  τα  άδεια  σπίτια, μισογκρεμισμένα  από τους  ογκόλιθους  της  λάβας.  Πίσω  τους  διακρίνεται  ο  Γεώργιος  με  τα  400    μέτρα  του. Μια έρημη  περιοχή απ΄όπου ξεπροβάλλουν  μοναχικοί  βράχοι  και  μυτερά   σχήματα  διαγράφονται  ανάμεσα  στους  ατμούς   που ξεπηδούν  από  κάθε  σχισμή και  μαζεύονται  πάνω  από  τον  Γεώργιο  σχηματίζοντας  μια  ενιαία  στήλη   ατμού  . Γύρω  από την βάρκα το    νερό αρχίζει  να  ζεσταίνεται από  μία  θερμοπηγή.  Μικρά  συνεφάκια από  ατμό χορεύουν σπρωγμένα  από τον  άνεμο πάνω  από  την  θάλασσα και  μοιάζουν  με  μικρούς  ανεμοστρόβυλους. Το  μουγκρητό της  παλλόμενης  δράσης  γίνεται όλο   και  πιο  βροντερό, όλο και  πιο  απειλητικό.
Μετά  από  μισή  ώρα βαρκάδα  αράζουμε  στον  μικρό  μώλο με τα γκρεμισμένα  σπίτια και  βαδίζουμε περνώντας ανάμεσα  στα  ηφαιστειακά  αναβλήματα προς τον Γεώργιο με  την  ελπίδα να  μπορέσουμε να  τον ανεβούμε.
Μα  αυτό  κάθε  άλλο παρά  εύκολο είναι  . Οι ογκόλιθοι είναι  σκόρπιοι,  ο  ένας πάνω  στον  άλλο και  με το  παραμικρό  άγγιγμα  χάνεται  η  εύθραυστη  ισορροπία  τους  . Κατρακυλούν  την  απότομη πλαγιά    και  στο  διάβα  τους   παρασύρουν  κι  άλλους  μαζί τους. Οι ακμές  τους  είναι  αιχμηρές  και  κοφτερές. Γρήγορα γεμίζουν  τα  χέρια  αίμα από πολλές μικρές  πληγές  ακόμα  και οι  γερές  μπότες   κατασκίζονται.  Μπροστά μας  και  πίσω  μας  ακούγεται  ενας δυνατός  τριγμός,  όπως  μία  σόμπα  που  ψύχεται  απότομα, και τον ακολουθεί  ένας  οξύς  κρότος όπως  κάνουν  τα κομμάτια πορσελλάνης όταν  πέφτουν  καταγής.  Είναι  η  λάβα που  στερεοποιείται κάτω  από  τα  πόδια  μας  και  συρρικνώνεται. Οι ρωγμές  αμέσως  μετά  τον  σχηματισμό  τους γεμίζουν  με  μικρα  κομμάτια μιας  σχεδόν  υελώδους  μάζας. 
Επιτέλους  καταφέρνουμε  να  φθάσουμε στο  ύψωμα.  Στεκόμαστε  μπροστά  σε  μια   επιφάνεια  με  απαλές  στρογγυλάδες, πάνω απ΄ την  οποία  σιγοκαίει  ο πυρακτωμένος αέρας. Πίσω  του  καθώς  χορεύει πάνω κάτω γίνονται συγκεχυμένα τα  αντικείμενα.   Ακουμπάμε  προσεκτικά  τα  χέρια  για ν΄  αποφύγουμε τις  πέτρες  που  είναι  ακόμα πυρακτωμένες, όμως το  μάτι  δεν  τις  ξεχωρίζει   στο  φως  της  ημέρας  και  συχνά αναγκαζόμαστε  να  σταματήσουμε  τελείως,  όταν  οι  ατμοί βγαίνουν  πυκνοί και  εμποδίζουν την ορατότητα ακόμη και  σε  απόσταση μερικών  βημάτων και, κάνοντας  πολλούς  κύκλους,  προχωρούμε  αργά  προς  το  σημείο  απ΄ όπου βγαίνουν  οι  περισσότεροι  ατμοί  μ΄ ένανν  εκκωφαντικό   κρότο. Οι  πιο  πολλοί  είναι  προφανώς  υδρατμοί  γιατί  μπορούμε  ν΄  αναπνέουμε  χωρίς  δυσκολία.
Μόνο εδώ  κι  εκεί  νιώθουμε από  την μυρωδιά πώς  υπάρχει  λίγο  υδρόθειο. Όμως η ζέστη γίνεται  όλο και  μεγαλύτερη  και  στο  τέλος μια  βαθειά  ρωγμή, απ΄ όπου  ξεπηδά  μια  πύρινη  φλόγα, εμποδίζει  κάθε  βήμα  προς  τα  εμπρός.  Εκείνη  ακριβώς  τη  στιγμή  βγαίνει η  φωτιά  της  πυρακτωμένης   λάβας   που κυλάει  στο  βάθος  της   ρωγμής. Φαίνεται  πολύ  καθαρά  μέσα  στο  σκοτάδι  της  νύχτας.  Γι  αυτό  κι  ανεβαίνουμε  στην  κορυφή   της  Νέας Καυμένης  απ΄ όπου  μπορούμε  να  παρακολουθήσουμε  όλο  το  εκπληκτικό  φαινόμενο  της  έκρηξης.  [,...]
Λίγο  πιο πέρα  είναι  η  Αφρόεσσα  που  μοιάζει  πολύ  με  φωλιά  τυφλοπόντικα.Καί  αυτή  επίσης  δεν  έχει  κρατήρα  αλλά  παντού  από  κάθε  κομμάτι  λάβας,  ξεπετιούνται  ατμοί  που  εδώ  όμως δεν είναι  άσπροι,  όπως  στον  Γεώργιο, αλλά  στο  χρώμα  της  κανέλλας  και    έτσι  καταλαβαίνουμε  ότι  είναι  πλούσιοι σε  ενώσεις  χλωρίου.  Εδώ  στην  Αφρόεσσα  είναι  σπάνιες   οι  εξάρσεις της  δραστηριότητας  στην  διάρκεια  των  οποίων  οι  ατμοί  να  ξεπετιούνται  με  ιδιαίτερη  βιαιότητα και  σε  μεγάλη  ποσότητα  όπως  στον  Γεώργιο.
Καθώς  προχωράει  το  σούρουπο,   αρχίζει  να  αλλάζει  τελείως  η  εικόνα.  Οι  ξεθωριασμένες  άκρες  των   μεγαλύτερων  ρωγμών στον  Γεώργιο  αλλα  και  στην  Αφρόεσσα   αρχίζουν  να  παίρνουν  σιγά- σιγά  όλο  και  πιο  σκούρες  κόκκινες  αποχρώσεις   και  παντού  λάμπει  το   κόκκινο   χρώμα  της  φωτιάς  .  Στο  τέλος  όταν  έπεσε  πυκνό  σκοτάδι,   όλα  αυτά  τα  πυρακτωμένα  σημεία  δεν  αποκτούν  μόνο  πιο  μεγάλη  φωτεινότητα   αλλά  μοιάζουν  να  εχουν  πολλαπλασιαστεί. Η σκουρόχρωμη  στήλη  καπνού  πάνω  από  την  Αφρόεσσα   έχει τώρα  την  όψη  ενός  πελώριου  πυροτεχνήματος  και  σε   κάθε  δόνηση  φωτίζονται  τα σύννεφα  ατμού καθώς  εκτινάσσονται  από  τον  Γεώργιο. ΄Όμως  το  πιο  μεγαλειώδες, και  συγχρόνως  πιο  σπάνιο  αλλα   και  πιο  ενδιαφέρον  θέαμα, είναι  οι  πύρινες  φλόγες  που  ξεπηδούν  από  κάθε  ρωγμή. Αυτό  το  σπάνιο  και  πολυσυζητημένο  φαινόμενο  έχει  μελετηθεί  μέχρι  την  παραμικρή  λεπτομέρειά  του  κι  έχει  εξηγηθεί  απ   όλους  τους  επιστήμονες  που  παρακολούθησαν  την  έκρηξη  του  1866. Σε  κάθε  δόνηση  εκτιναζόταν η  φλόγα και  λαμπάδιαζε  με  μεγάλη  ένταση.  Η  κεντρική  της  περιοχή   ήταν   ασπρογάλαζη,  η  περιφέρειά  της  κόκκινη  του  καμινίου. Να  τη  θεωρήσει κανείς  εσφαλμένα  ως  αντανάκλαση  είναι  αδιανόητο  γιατί  και  οι  δύο  περιοχές    διακρίνονται  η  μία  δίπλα  στην  άλλη  και  ξεχωρίζουν σαφώς  μεταξύ  τους.


Πηγή: W.Friedrich : Φωτιά στη Θάλασσα, Εκδ. Πασχαλίδης, ΑΘήνα 2007, σσ.201 

Τα Φηρά, μέσα από την ματιά του Δον Ζαχαρία Δουράτσου, 1939

$
0
0
Πηγή: Γιάννης Κοκκαλάκης : Η Σαντορίνη, το πιο λαμπρό κόσμημα στο Αιγαίο, Αθήνα 2016
 Ο  Δον  Ζαχαρίας Δουράτσος, ένας καθολικός  λόγιος ιερωμένος των αρχών του 20ουαιώνα, ο οποίος έβγαλε ένα ξεχωριστό βιβλίο του,  για τη Σαντορίνη 
Santorin- die fantastische Insel - 1930”,  στο νησί και εξαιρετικά γνωστός τόσο στην καθολική όσο και στην ορθόδοξη  κοινότητα   γραφει   για  τα   Φηρά : « Μέσα  εις  τον  κόλπο    που   εσχημάτησε  ο  μεσαίος  δάκτυλος  της  παντοδυνάμου  χειρός του  Διός,  όταν  επεπήχθη  εις  τα  σπλάχνα  της  Θήρας  διά  να  της  αποσπάσει  το ήμισυ της  εκτάσεως, το  οποίον ως  απλούν ληθάρι  εξεσφενδόνισεν  εναντίων  των  Τιτάνων  οίτινες  ετόλμησαν  να  του  κηρύξουν  τον πόλεμον,  μέσα  λέγω  σ  αυτόν τον  κόλπον,  εγείρεται  εις  ύψος  κυμαινόμενον  μεταξύ  200-300  μέτρα,  η  σημερινή πρωτεύουσα  της  νήσου μόλις  140  ετών  ζωή,  ως  πόλις  και  ως  πρωτεύουσα  και  ονομαζεται  Φηρά.Λέγω  «σημερινή»  διότι  άλλοτε η  πρωτεύουσα έκειτο επί της  πυραμιδοειδούς βραχώδους  θέσεως κάτωθεν του  Ημεροβιγλίου ,  ήτις  λέγεται  «Σκάρος η Κάστρο»...
Μας  λέγει στη  συνέχεια ότι  πριν από  150  χρόνια  οι  κάτοικοι του  Σκάρου  αναγκαστηκαν να  τον  εγκαταλείψουν, γιατί  άρχισε  να  γίνεται   επικίνδυνος  λόγω των  κατολισθήσεων.
Οι  καστριώτες     ήρθαν  τοτε   στα  Φηρά   και  έκτισαν τα  σπίτια  τους   διπλα στις  οιναποθήκες  τους  .
 Τά  Φηρά  ήταν  τότε  τόπος  παραθερισμού.  Από  τότε, δηλαδή από  τις   αρχές  του  1800, χρονολογούνται  τα   μεγαλοπρεπή  κτίρια  που   κοσμούν   την  πόλη.   Την  ‘ιδια  εποχή    κτίσθηκαν  τα  9/10  των   μαγαζιών της   αγοράς,    οι  μονές  των  Λαζαριστών  και  των  Δομηνικανίδων,  η  Καθολική Μητρόπολη  «Ντόμος», η  Ιερά  μονή  του   Αγίου Νικολάου  που  ήταν  άλλοτε,  στο  μεσαίωνα,  κάστρο.
Μας  λέγει  ακομη, ο  Δόν  Ζαχαρίας,  ότι  η  πόλη  των  Φηρών    έχει  να  επιδείξει  πολλά έργα  προοδευτικά  και  φιλανθρωπικά, τα   οποία κάνουν την  πόλη πολιτισμένη χωρίς  να  υστερεί των  άλλων  νησιών.
΄Εχει  μόνιμη  έκθεση  Θηραικών προιόντων σε  αρχοντική κατοικία  με  το  όνομα   «Γουλάς».  Ο  Γουλάς κτίστηκε  πρίν  από  το  1800 όταν  η  πολις  των  Φηρών  δεν  υπήρχε. Είναι ένα  φρούριο για  να  μπορεί  να  αντιστέκεται  στις  επιδρομές  των  πειρατών. Ο Πύργος αυτός ιδιοκτησίας Ιωάννου  Δελένδα  βρίσκεται  σε  ύψος 318  μέτρων  από  την  θαλασσα.
Στα  Φηρά  υπάρχει  αρχαιολογικό  μουσείο, που  κατασκεύασε  ο Γερμανός αρχαιολόγος Βαρώνος Φρειδερίκος Χίλλερ  φον  Γκέρτριγκεν.  Είναι  αυτός  που  έκαμε τις  ανασκαφές στο  Μέσα  Βουνό  το  1896-1902.  Επειδή  εκείνη  την  εποχή  των   ανασκαφών  ,  ο   προπάππος  μου  Νικόλαος  Δελένδας,  ήταν  πρόξενος της  Γερμανίας  στην  Σαντορίνη, συνδεθηκαν  φιλικά  με  τον  βαρόνο  Φρειδερίκο  Χίλλερ.  Η  Γερμανική   Κυβέρνηση  τον  παρασυμοφόρισε  το   1906  σήμφωνα με  την  επιστολή  του  βαρώνου  Χίλλερ  που  βλέπεται  στην  επόμενη  σελίδα.  
Τα  Φηρά   ηλεκτροφωτίζονται. Υπάρχει  μία  παρα   πολύ  ωραία   πλατεία με  αναψυκτήριο  που  κατασκεύασε  ο  ευεργέτης  Στυλιανός  Σαρπάκης  .  Είναι  η  έδρα των  Επισκόπων  Ορθοδόξων  και  Καθολικών  .
Υπάρχουν   δύο  Τράπεζες,   η  Εθνική  Τράπεζα  από  το  1840  και  η  Τράπεζα  ΑΘΗΝΩΝ.
Από  τον  Νοέμβριο  1946 ιδρύθηκε  και  η  Αγροτική Τράπεζα, με  πρώτο  διευθυντή τον Κωσταντίνο  Σιγάλα και  μετά  έξι  μήνες τον  Ιάκωβο  Κορωνιό.



Νικήτας Συνοδινός Ενας Θηραίος Βουλευτής εξ Αμοργού

$
0
0
Ο Νικήτας Δ. Συνοδινός γεννήθηκε στην Λαγκάδα της Αμοργού το 1841. Σπούδασε στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δικηγόρησε στην Αθήνα και τις Κυκλάδες. Παντρεύτηκε Σαντορινιά και η γυναίκα του η Πετρούλα είχε στην ιδιοκτησία της ορυχεία θηραϊκής γης (πορσελάνης) στην Θηρασιά. Για πρώτη φορά εκλέχτηκε βουλευτής το 1879 και τελευταία το 1905. Συνολικά εξελέγη 6 φορές βουλευτής.
Ο Νικήτας Δ. Συνοδινός ίδρυσε το 1904 την εταιρία «Ήφαιστος Α.Ε.» με σκοπό «την εκμετάλλευσιν και καλλιέργειαν των εν Θηρασία κειμένων τριών ορυχείων θηραϊκής γης (πορσελάνης)» ιδιοκτησίας δικής του και της γυναίκας του Πετρούλας. Το 1907-1908 η εταιρία «Ήφαιστος» του Νικήτα Συνοδινού αγόρασε  ορυχεία και στην Σαντορίνη, στους δήμους Θήρας, Καλλίστης και Εμπορειού.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 μπήκαν μέτοχοι στην «Ήφαιστος Α.Ε.» οι Γεώργιος Γκρόχμαν (γιος του πρώτου ιδιοκτήτη των μεταλλείων Σερίφου Αιμίλιου Γκρόχμαν) και Νικόλαος Κανελλόπουλος (η οικογένεια του οποίου είναι σήματα βασικός μέτοχος της σπουδαίας ελληνικής εταιρίας τσιμέντων «Τιτάν»).
Η μεταλλευτική εταιρία που ίδρυσε ο Νικήτας Συνοδινός στην Σαντορίνη πέρασε τελικά στον έλεγχο των Γκρόχμαν και Κανελλόπουλου (κυρίως του πρώτου) ανέπτυξε σημαντική δραστηριότητα με εργοστάσια και άλλες εγκαταστάσεις στην Θήρα. Η εταιρία τέθηκε σε εκκαθάριση από την ΕΤΒΑ το 1978.

Αφήγηση του Γιάννη Κοκκαλάκη για την Κατοχή στη Σαντορίνη

$
0
0
Ο τόσο ξεχωριστός ερευνητής της Ιστορίας της Σαντορίνης και γεμάτος απίστευτη διάθεση στη μεταλαμπάδευση της γνώσης του κ. Γιάννης Κοκκαλάκης στο νέο του βιβλίου "Η Σαντορίνη Το πιο λαμπρό κόσμημα στο Αιγαίο", αφηγείται τη θύμησή του για την περίοδο της Κατοχής στη Σαντορίνη:
                                        
"Όλα  άρχισαν  στις  15  Αυγούστου  1940  με  τον  τορπιλισμό  της  ΕΛΛΗΣ  στο  λιμάνι
της  Τήνου. Σε  όλο  τον κόσμο,  αυτή  η μέρα, οι Χριστιανοί  γιορτάζουν  την μεγάλη  γιορτή της  Παναγίας , την  « Κοίμηση  της  Θεοτόκου». Ιδιαίτερα, σ΄ όλη την  Ελλάδα, την γιορτάζουν με  μεγάλη  μεγαλοπρέπεια, και  την  ονομάζουν  « Το  Πάσχα  του   καλοκαιριού».
Αυτή τη  μέρα  βρήκαν  οι  Ιταλοί, για  να  τορπιλίσουν το  καταδρομικό  « ΕΛΛΗ» που ήταν αγκυροβολημένο  στο  λιμάνι  της  Τήνου, για  να  τιμήσει  τη  Μεγαλόχαρη.
Αυτή  ήταν  η  αρχή. Σε  δύο  μήνες  28  Οκτωβρίου, οι  Ιταλοί  κήρυξαν  επίσημα  τον  πόλεμο  εναντίον  της  Ελλάδας  μετά  το  γενναίο  ΟΧΙ  του  Ιωάννη  Μεταξά.
Ημουν  10 χρονών  και  θυμάμαι  καλά  αυτή την  μέρα, γιατί  έβλεπα  τον  πατέρα  μου  ανήσυχο, την  μητέρα  μου  να  κλαίει. Πόλεμος  με  τους Ιταλούς,  έλεγαν. Ξαφνικά  η  μητέρα  μου  άρχισε  να  φωνάζει «τα  παιδιά  , τι  θα  γίνει  με τα παιδιά  ». ΄Ημουν μόνος  στην   Σαντορίνη με  τον  μικρότερο  αδερφό  μου. Τά  δύο  μεγαλύτερα  αδέλφια μου  ο Νίκος  και  η  Ειρήνη  ήταν  στην  Νάξο  . Είχαν  φύγει  πρίν  ένα  μήνα, ο  Νίκος οικότροφος  σε  φιλικό  σπίτι  και  η Ειρήνη  στη  σχολή  Ουρσουλινών. Πήγαν  στη   Νάξο  για  να παρακολουθήσουν  μαθήματα  του   Γυμνασίου,  γιατί  στην  Σαντορίνη  δεν  υπήρχαν  αυτές  οι  τάξεις.
Με  την  κήρυξη του  πολέμου τα  σχολεία  έκλεισαν, και  έτσι αναγκάστηκαν  να   γυρίσουν.
Ο  πατέρας  μου   Ανθυπολοχαγός Στέφανος Κοκκαλάκης ήταν  τότε  42 χρονών. ΄Ηταν  εξοικειωμένος   με  πολεμικές  επιχειρήσεις, γιατί από το  1917 μέχρι  το   1923 υπηρέτησε την  πατρίδα  στον  Α΄ Παγκόσμιο  πόλεμο.
΄Ελαβε  μέρος  και  στην  εκστρατεία  της  Μικράς  Ασίας και  ήταν  για  ένα  χρόνο αιχμάλωτος  των  Τούρκων.
Στις  17  Νοεμβρίου   1940    έφυγε  για  το  μέτωπο. Σκληρές  στιγμές  του  αποχωρισμού. Η γυναίκα  του  με  δάκρυα στα  μάτια τον  αποχαιρετά . «Να  γυρίσεις  γρήγορα,  με την  νίκη γερός  και  δυνατός».
΄Εφθασε  μέχρι  την  Κορυτσά.  Και  ήρθαν   τα  Χριστούγεννα  1940. Τα  πρώτα  Χριστούγεννα  χωρίς  τον  πατέρα  μας. Είμαστε  όλο  αγωνία  , γιατί  είχαμε  καιρό  να  λάβουμε  γράμμα  του .  Και  το  γράμμα  ήρθε.  Μας  γράφει  τις  ευχές  του  και  καταλήγει «Η μόνη  ευχή  που  έχω  να  δώσω  εις  όλους  σας  είναι  να  βοηθήσει  ο  καλός  Θεός για  την  νίκη  του  στρατού   μας και  να  επανέλθωμεν  νικηταί και  μόνο  στα  σπίτια  μας.  Αυτή  πρέπει  να  είναι  η  ευχή  όλων  μας».
Και  γύρισε  στην  Σαντορίνη ,  με  την  βοήθεια  του  Θεού  στις  20  Απριλίου 1941, Νικητής Εναντίον  των  Ιταλών ΝΑΙ, των  Γερμανών  ΟΧΙ. 
Δεν  πέρασε  ούτε  ένας  μήνας  και  στα  μέσα  Μαίου κατέφθασαν  οι  Ιταλοί  στην  Σαντορίνη. 
Θα  σας  διηγηθώ  και   ένα  περιστατικό. Οι  Ιταλοί  αποβιβάσθηκαν  στον  Μονόλιθο, ΄Αρχισαν  να  ανηφορίζουν  στα  Φηρά, όταν   άκουσαν μία  ομοβροντία  και  είδαν  καπνούς  στον  ορίζοντα. Φοβήθηκαν  πολύ  και  το  έβαλαν στα  πόδια  επιστρέφοντας   στο  Μονόλιθο. «Τι   συμβαίνει,  βρέ  παιδιά,  έχουμε  αντίσταση;» Ναι  τους  λένε «το  ηφαίστειο  δεν  χάρηκε  με  την   άφιξή  σας ». Το  ηφαίστειο  ήταν  εν   ενεργεία   από  τον  Αύγουστο  1939. Η  έκρηξη  αυτή  διήρκεσε μέχρι  τον  Ιούλιο  1941.
Στην  Σαντορίνη  ήρθαν  πάρα  πολλοί  Ιταλοί και  διασκορπίστηκαν  σ΄   όλο  το   νησί.  Το Διοικητήριο  ήταν  στα Φηρά, σε  ένα  μεγάλο  σπίτι  ιδιοκτησίας  Σαρπάκη, πενήντα  μέτρα  από  το  σπίτι   μας.  Πρώτος   Διοικητης ο   Εμμανουέλε  Μπρούνο. 
Τον  Σεπτέμβριο 1943  ήρθαν  και  οι  Γερμανοί.
Κατά  την  περίοδο  της  κατοχής, στην  Σαντορίνη, δεν λειτουργούσε  κανένα   κατάστημα  . Δεν  υπήρχε ούτε  μπακάλικο,  ούτε  ψωμάδικο,  ούτε  μαναβικο. Μόνο κανένα  ταβερνάκι με  Σαντορινιό  κρασάκι  και  κανένα  τσίρο. Υπήρχαν  ένα  δύο  καφενεία  με  κριθαροκαφέ.
Οσοι  είχαν  αμπέλια  η  χωράφια, έδιναν  το  κρασί  και  την  τομάτα και  έπαιρναν  άλλα  τρόφιμα.  Το  κριθαράκι  ήταν  πολύτιμο  το  αλέθανε στους  αλευρόμυλους και  έφτιαχναν κουλούρες(μεγάλα  κουλούρια ), τα  ψήναμε  στους  φούρνους  των  σπιτίων  μας  και  τα  τρώγαμε   για  ψωμί.
Θυμάμαι  μια  μέρα, ένα  μεσημέρι  όταν  κάθισα  στο  τραπέζι  και  έκαμα  μια  μπουκιά  ένα  αυγό  τηγανιτό, την  μητέρα  μου   να  μου  λέγει  «μια  μπουκια  το  έκανες  παιδί  μου, αυτό  είναι  όλο  σου  το  φαγητό».
Ένα   αυγό  και  μισή  κουλούρα  ήταν  το  μεσημεριανό  μας. Κατά  καιρούς, οι  Ιταλοί  μας  μοίραζαν  χαρούπια και  καλαμποκάλευρο (  μπομπότα  ).
Η έλλειψη  τροφίμων, και  επομένως  η  πείνα,  άρχισε  από  τις  πρώτες  ημερες  που  μπήκαν  οι  Γερμανοί  στην  Ελλάδα. Οι  Ιταλοί, σε  μας  τα  παιδια  ,  μας  υποχρέωναν  να παρακολουθούμε  μαθήματα  της  Ιταλικής  γλώσσας. Πηγαίναμε  ευχαρίστως ,  όχι  για  να  μάθωμε  την  γλώσσα, αλλά  γιατί  όποιος    έγραφε  καλά  στην  ορθογραφία  του  έδιναν  μια  οκά  σταφίδες.  Εμείς,  που  ξέραμε λίγα  γαλλικά  είμαστε  πάντα  πρώτοι  και  τις  σταφίδες τις  είχαμε  σίγουρα.
Από  τον  χειμώνα  του  41  άρχισαν τα  λαικά  συσσίτια  με  τρόφιμα  που  έστελναν  από  το  εξωτερικό , κυρίως  ο  Ερυθρός  Σταυρός.
Στην  Σαντορίνη  υπήρχε  επιτροπή  επισιτισμού  αποτελούμενη  από  τον    Πρόεδρο  της  Κοινότητας,  τον  δάσκαλο  και  τον  παπά  της  ενορίας.  Γραμματέας   ήταν  ο  πατέρας  μου  Στέφανος  Κοκκαλάκης  .
Στις  26  Φεβρουαρίου  1944  διορίστηκε   ΄Επαρχος  Θήρας  ο  Ιωάννης   Κουτσογιαννόπουλος, γνωστός  Συμβολαιογράφος  στην  Αθήνα. ΄Ανοιξε το  Επαρχείο  σε   ένα  μεγάλο  σπίτι  των  Φηρών, με  μεγάλη  αυλή  και  μεγάλη  κάναβα, ιδιοκτησίας  Γεωργίου   Κουτσογιαννόπουλου και  ύψωσε  την  Ελληνική  σημαία  .  ΄Ηταν  το  μόνο  κτίριο  που  κυμάτιζε  η  Ελληνική  σημαία. Η  κάναβα  ήταν  αρκετά  μεγάλη, κατάλληλη για  αποθήκη τροφίμων  και  ρουχισμού. Πήρε  στην  υπηρεσία  του  τον  Στέφανο Κοκκαλάκη, ως   Δ/ντή   Επισιτισμού  με  βοηθούς την  Λίζα  Πατηνιώτη, Μάνια  Συρίγου και  την  Βιργινία Εφφέ.
Η  ορκωμοσία  τους  έγινε  στις  2  Απριλίου  1944. Κάλεσε  αμέσως  όλους  τους  Προέδρους  των  Κοινοτήτων  και  έφτιαξε  επισιτιστικές  Επιτροπές.
Επειδή  το  σπίτι  του  το είχαν  επιτάξει οι  Ιταλοί  ,  τον  φιλοξενούσε  ο  Δόν  Ζαχαρίας.  Είχε  ένα  τρόπο  να  επιβάλλεται στον  Γερμανό  Διοικητή, ο  οποίος  τον  σεβόταν και  τον  άκουγε  πάντα  με  προσοχή,  σπάνια  του   αρνιόταν   κάτι.
Στις  24  Οκτωβρίου 1944  αρρώστησε  και   έμεινε  στο  κρεβάτι  αρκετό  καιρό.
Τον  Νοέμβριο  1944  η  κατάσταση  της  υγείας  του  επιδεινώθηκε  και   αναγκάστηκε  να  παραιτηθεί   .  Τον  αντικατέστησε ο  Ηλίας  Καμπίτσης,  εξαιρετικός  νομικός.
Στην            Σαντορίνη  σωθήκαμε  από  την  πείνα όταν  άρχισαν  να  έρχονται  τρόφιμα  του  Ερυθρού  Σταυρού και  της  Αγγλικής  αποστολής  ΕΜΕΛ (συμμαχική  περίθαλψη  για  την  Ελλάδα).  Από τον  Δεκέμβριο  1944, τον  Ερυθρό  Σταυρό  αντικατέστησε  η  UNRA.....[....]

Ιστορικό της καταδρομής στη Σαντορίνη και της εκτέλεσης κατοίκων απ'τους Γερμανούς (Απρίλιος 1944)

$
0
0
Ο λοχαγός Anders Lassen
Έρευνα-Επιμέλεια: Εμμανουήλ Καφούρος 
Πηγή: http://anaskaptontas.blogspot.gr/2013/11/1944.html

  Την άνοιξη του 1944 το Αιγαίο πέλαγος αποτελούσε ένα περιθωριακό θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων στον ευρωπαϊκό χώρο. Οι Γερμανοί εξασφαλίζοντας τον πλήρη έλεγχο του το χειμώνα του 1943, διατηρούσαν υπολογίσιμες φρουρές στις ελληνικές νήσους. Η αγκίστρωση δυνάμεων στον ελληνικό χώρο, εξακολουθούσε να αποτελεί επιδίωξη των συμμαχικών δυνάμεων και για το λόγο αυτόν διατέθηκαν περιορισμένες χερσαίες, εναέριες και ναυτικές δυνάμεις. 
  Το κύριο βάρος στην διακοπή των θαλάσσιων επικοινωνιών του εχθρού θα αναλάμβαναν αεροπλάνα και υποβρύχια, ενώ ειδικές μονάδες θα εκτελούσαν επιδρομές για την παρενόχληση και φθορά των γερμανικών φρουρών. Οι ειδικές μονάδες που διέθετε εκείνη την περίοδο το Γενικό Στρατηγείο Δυνάμεων Μέσης Ανατολής, ήταν η βρετανική Ειδική Μοίρα Σκαφών και ο ελληνικός Ιερός Λόχος που δρούσαν εκ περιτροπής εναλλασσόμενες κάθε 6 με 8 εβδομάδες.
  Τον Απρίλιο αποφασίστηκε η βρετανική Ειδική Μοίρα Σκαφών να εκτελέσει ταυτόχρονα τρεις επιδρομές, στην Θήρα, την Μύκονο, ενώ μια ομάδα θα χτυπούσε στην Ίο και αμέσως μετά στην Αμοργό. Στόχος ήταν η ταυτόχρονη εξουδετέρωση των εχθρικών σταθμών ασυρμάτων και των παρατηρητηρίων που επιτηρούσαν τη ναυσιπλοΐα στην περιοχή.
  Την επιδρομή στη Θήρα ανέλαβαν να εκτελέσουν δύο περίπολοι: η περίπολος με τον κωδικό «Ρ» αποτελούμενη από 2 αξιωματικούς, 6 υπαξιωματικούς, 1 οπλίτη και 1 Έλληνα μεταφραστή, με επικεφαλής τον Δανό έφεδρο Λοχαγό Άντερς Λάσσεν γνωστό για το παράτολμο θάρρος του την ώρα της μάχης και βοηθό περιπολάρχη τον έφεδρο Ανθυπολοχαγό Στέφανο Καζούλλη, Ροδιακής καταγωγής, ο οποίος διακρινόταν για τις σπάνιες ικανότητές του, ήταν δε ιδιαίτερα αγαπητός από τους συναδέλφους του, και η δεύτερη περίπολος με τον κωδικό «Ζ» αποτελούμενη από 1 αξιωματικό, 2 υπαξιωματικούς, 6 οπλίτες με περιπολάρχη τον Υπολοχαγό Μπαλζιλί.
  Σκοπός της πρώτης περιπόλου ήταν η εξουδετέρωση της φρουράς στα Φηρά, και της δεύτερης περιπόλου η εξουδετέρωση της φρουράς στο Ημεροβίγλι και η καταστροφή του ασύρματου ισχυρής εμβέλειας που συνέδεε την επικοινωνία της Αθήνας με την Κρήτη.
  Οι 19 άνδρες ξεκίνησαν την 19η Απριλίου από τον όρμο Μπαλισού των Μικρασιατικών παραλίων με δυο καίκια, τις ημιολίες LS1 και LS2 και με ενδιάμεσους σταθμούς για τη νησίδα Σειρήνα (Σύρνα), την νησίδα Άνυδρο, σε ακτή του Μέσα Βουνού στην Σαντορίνη και τη Νέα Καμένη.
  Τη νύχτα της 22ας προς 23ης Απριλίου, οι επιδρομείς αποβιβάστηκαν στην περιοχή Κουλούμπος πλησίον του εορτάζοντος ναού του Αγίου Γεωργίου (του Ξεχρεωτή), ενώ τα σκάφη κατέφυγαν στις νησίδες Χριστιανά. Οι επιδρομείς κατευθυνθήκαν και κρύφτηκαν στη σπηλιά της Μαμμής, έξω από τον Βουρβούλο. Κατά τα μεσάνυχτα ο Λάσσεν με τον Καζούλλη ήλθαν σε επαφή με χωρικούς και με τον πρόεδρο της Κοινότητας, ζητώντας πληροφορίες σχετικές με την φρουρά κατοχής.
  Στη διάρκεια της 23ης Απριλίου ο Καζούλης με πολιτική περιβολή πήγε στα Φηρά προκειμένου να ενημερωθεί πληρέστερα για την εχθρική φρουρά η οποία βρισκόταν στον πρώτο όροφο του κτηρίου του παραρτήματος της τράπεζας Αθηνών ενώ σε άλλο κτήριο διέμεινε ο διοικητής με τον υπασπιστή του.

  Βάσει των πληροφοριών, ο Λάσσεν διαίρεσε τη δύναμη του, προκειμένου να εκτελεστούν τρεις ταυτόχρονες κρούσεις. Ο ίδιος με τον Καζούλλη και 12 άνδρες θα προσέβαλε την τράπεζα, ο Λοχίας Χέντερσον θα προσπαθούσε να φονεύσει το διοικητή και ο υπολοχαγός Μπαλζιλί θα αναλάμβανε το σταθμό στο Ημεροβίγλι. Ως ώρα κρούσης ορίσθηκε η 00:45 της 24ης Απριλίου.
  Οι επιδρομείς ξεκίνησαν την πορεία τους προς τα Φηρά ακολουθώντας τους συμπατριώτες μας οδηγούς. Ο κύριος στόχος ήταν η τράπεζα. Διαιρέθηκαν σε δυο υποομάδες η πρώτη με επικεφαλής τον Λοχαγό Λάσσεν και η δεύτερη με επικεφαλής τον Ανθυπολοχαγό Καζούλλη, με στόχο η πρώτη να εξουδετερώσει τον σκοπό που υπήρχε στην μπροστινή πόρτα και να εισβάλλει στο κτήριο και η δεύτερη να εισβάλλει την κατάλληλη στιγμή από την πίσω πόρτα.
  Παρά την ανησυχία των σκυλιών που αντελήφθησαν την προσέγγιση των επιδρομέων, ο σκοπός δεν ανέδειξε κανένα σημάδι ανησυχίας και αφού τον εξουδετέρωσαν, έριξαν χειροβομβίδες στο εσωτερικό του κτηρίου και αμέσως μετά εισήλθαν σε αυτό. Οι άνδρες της φρουράς αντέδρασαν και τότε άρχισε καταιγισμός πυρών εκατέρωθεν, στο μεταξύ εισέρχεται στο κτήριο ο Καζούλλης με την ομάδα του. Μέσα στη γενική σύγχυση και το σκοτάδι που επικρατούσε τραυματίζεται θανάσιμα ο Καζούλλης καθώς και ο Λοχίας του υγειονομικού Κινγκστον. Ωστόσο από την άλλη πλευρά οι απώλειες ανήλθαν σε 12 νεκρούς και 11 τραυματίες.
  Περί τις 02:45 0 Λάσσεν αφού εκτίμησε ότι άπαντες οι αντίπαλοι του είχαν εξουδετερωθεί έδωσε το σήμα της αποχωρήσεως. Παράλληλα γίνεται και η επίθεση στο σταθμό του ασυρμάτου στην οικία του Ερμήλου Μπελλώνια στο Ημεροβίγλι με απόλυτη επιτυχία σε αντίθεση με το διοικητήριο , όπου ο Γερμανός διοικητής μαζί με τους υπόλοιπους αντιλήφθηκε την επιδρομή και απομακρύνθηκε τροχάδην από το διοικητήριο.
  Στο κτήριο του ασυρμάτου, αιφνιδίασαν τους 8 Γερμανούς της φρουράς τους οποίους φίμωσαν και αιχμαλώτισαν. Η κεραία του ασυρμάτου κόβεται από χέρια Βουρβουλιανών πατριωτών, ενώ για την ολοσχερή καταστροφή του ασυρμάτου τοποθετήθηκαν παντού στο χώρο ωρολογιακές βόμβες.
-Προσοχή συνιστούν οι Εγγλέζοι. Κανείς δεν πρέπει να πλησιάσει το κτήριο. 
Η πείνα όμως και τα παιδιά που πεθαίνουν, δεν ακούνε συστάσεις, η ελπίδα ότι θα βρουν τροφοδοσίες των Γερμανών, ότι για λίγο θα ξεγελάσουν την πείνα τους στέκεται μοιραίο…Έκρηξη!!!!! Κρότος εκκωφαντικός. Κορμιά θαμμένα κάτω από τα ερείπια, σάρκες λιωμένες πάνω στα χαλάσματα, η οικία του Ερμήλου Μπελλώνια κατέρρευσε και βρήκαν σε αυτή το θάνατο 13 συμπατριώτες μας, ενώ αρκετοί υπήρξαν και οι τραυματίες.
  Στη συνέχεια οι ομάδες των επιδρομέων ενώνονται και κρύβονται προσωρινά στο «καμαρί της Νικολίνας» έξω από τα Φηρά και στη συνέχεια τους παραλαμβάνουν τα σκάφη που στο μεταξύ ήλθαν από τα Χριστιανά παίρνοντας μαζί τους και ορισμένους από τους Θηραίους συνεργάτες τους για τον φόβο των αντιποίνων.
  Την επόμενη μέρα επακολούθησε άφιξη μεγάλου αριθμού Γερμανών, του τάγματος των SSπου ήταν αποφασισμένοι για όλα. Το τάγμα του θανάτου πληροφορήθηκε ότι οι οδηγοί των Κομάντος ήταν κάτοικοι του Βουρβούλου. Στο Βουρβούλο ανησυχούν, ο φόβος και η αγωνία του θανάτου πλανιέται πάνω από το χωριό. Οι Γερμανοί δε θα αφήσουν χωρίς αντίποινα τους ηρωικούς κατοίκους του. Η Γερμανική κτηνωδία δε θα αργήσει να ξεσπάσει. 29η Απριλίου. Οι Γερμανοί κυκλώνουν το χωριό, δεκάδες μουλάρια φορτωμένα βενζίνη πορεύονται προς αυτό – θα το κάψουν. Μαζεύουν όλους τους άντρες από 14 χρονών και τους οδηγούν στο χωράφι του Χαλάση. Οι Γερμανοί απειλούν. Θα σκοτώσουν τους άντρες και θα κάψουν το χωριό. Οι στιγμές είναι κρίσιμες. Το τέλος του χωριού πλησιάζει. Σε λίγο τίποτα δε θα υπάρχει όρθιο, όλοι οι άντρες θα είναι νεκροί και τα σπίτια καμένα. 
"Εμείς δεν φταίμε λένε πολλοί, αυτοί φταίνε"…
Νικήτας Χάλαρης – πρόεδρος του χωριού,
Δημήτρης Δαμίγος – στη σπηλιά της μάνας του κρυβόντουσαν οι Άγγλοι,
Μάρκος Σιγάλας – ο αγροφύλακας του χωριού,
Αντώνης Καφούρος και Μιχάλης Δρακουτός – είχαν συμμετοχή στο σαμποτάζ,
Νικόλαος Δαμίγος – πιάστηκε αντί άλλου, επειδή υπήρχε συνωνυμία.
Τους βάζουν στη γραμμή και κατηφορίζουν. Τα παλικάρια γνωρίζουν τη συνέχεια. Αγκαλιάζονται στο δρόμο. Κάποιος φωνάζει ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΔΑ.
Άγριο ξύλο από τους Γερμανούς. Στήσιμο στον τοίχο. Σε λίγο πλησιάζει το τέλος.
  Ο Δημήτρης ζητά μια τελευταία επιθυμία. Να δει τη μάνα του, θέλει την ευχή της για το μεγάλο ταξίδι. Ο Γερμανός αξιωματικός αρνείται. Ο Δημήτρης φωνάζοντας τη μάνα του παίρνει κάτω τον κάμπο. Ένας Γερμανός στρατιώτης τρέχει ξοπίσω του. Αυτό εμποδίζει τους άλλους να χρησιμοποιήσουν τα όπλα τους. Μια σφαίρα όμως τον βρίσκει στον καρπό του χεριού και τον τραυματίζει.
  Ο Μιχάλης εκμεταλλευόμενος την σύγχυση που δημιουργήθηκε, το σκάει ανηφορίζοντας προς το χωριό. Η ελπίδα, η λαχτάρα της σωτηρίας βάζει φτερά στα πόδια του. Οι Γερμανοί βρίζοντας και απειλώντας, βάζουν εκπαιδευμένα σκυλιά να βρουν τους 2 φυγάδες.
  Ο Δημήτρης από λάθος εκτίμηση, αντί να φύγει προς τον Κουλούμπο κρύβεται σε μια μισοαδειανή στέρνα κοντά στο χωριό του. Οι Γερμανοί τον βρίσκουν γιατί το αίμα που έτρεχε από το χέρι του, βοήθησε τα σκυλιά να τον ανακαλύψουν.
  Χωρίς χρονοτριβή η βαρβαρότητα του Γ΄ Ράιχ ξεσπά πάνω του. Με κτηνώδη βία τον τραβούν ανάσκελα από τα πόδια. Τον κτυπούν. Τον λογχίζουν. Του αποκόπτουν τα γεννητικά όργανα. Σαράντα μόλις μέτρα από τη στέρνα η διάρκεια της μαρτυρικής πορείας και το ηρωικό παλικάρι αφήνει την τελευταία πνοή του.
  Ο Μιχάλης διώκεται και αυτός. Να ξεφύγει από το χωριό δε μπορεί, γιατί είναι κυκλωμένο. Καταφέρνει και κρύβεται σε ένα πεζούλι με αψιθιές. Τα σκυλιά των Γερμανών φθάνουν ακριβώς δίπλα του. Δεν τον βρίσκουν. Η έντονη μυρωδιά της αψιθιάς δεν επιτρέπει στα σκυλιά να τον ανακαλύψουν.
  Εξαγριωμένοι οι Γερμανοί γυρνάνε στον τόπο που βρίσκονται οι άλλοι. Οι ριπές των πολυβόλων ολοκληρώνουν το απεχθές ανοσιούργημα.


Έρευνα-Επιμέλεια: Εμμανουήλ Καφούρος


Τα προξενεία στη Σαντορίνη

$
0
0
Τα Προξενεία στη Σαντορίνη
Πηγή : Ματθαίος Μηνδρινός : Θηραϊκά Ανάλεκτα, Εκδ. Ιδρύματος Λουκά και Ευαγγέλου Μπελλώνια
[...]Από τον 17οαιώνα λόγω της οικονομικής ανάπτυξης του νησιού διάφορες ξένες χώρες εγκατέστησαν προξενεία στο νησί:
Γαλλία: οι καθολικοί κάτοικοι των Κυκλάδων αμέσως μετά την εγκατάστασή τους, εφρόντισαν να τεθούν υπό την προστασία της Γαλλίας. Οι πρώτοι πρόξενοι της Γαλλίας εμφανίζονται μετά το 1650. Πρώτος Γάλλος Πρόξενος εμφανίζεται ο Σιγάλλας Γιάννακας το 1666 και ο Συρίγος Λοίζος το 1668. Η συμβολή του γαλλικού προξενείου της Σαντορίνης στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη του νησιού είναι σημαντική.
Αγγλία: Το εν λόγω προξενείο φέρεται να λειτουργεί από το 1706 με πρώτο πρόξενο τον Τζαννετάκη Γύζη. Ξεχωριστή αναφορά πρέπει να γίνει στον Γάσπαρη Δελέντα, Άγγλο πρόξενο που διορίσθηκε το 1837. Σύμφωνα με τα γραφόμενα ο Δελέντας στη διάρκεια του 1821 προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες προς την κοινότητα της νήσου  την οποία εδάνεισε με 24.000 τουρκικά γρόσια.
Ρωσία: Η ίδρυση και λειτουργία του τοποθετείται μετά την κατάκτηση των Κυκλάδων από τους Ρώσους. Το έτος 1837  αντιπρόξενος της Ρωσίας στη Σαντορίνη διορίζεται ο Βασίλειος Μαρκεζίνης ο οποίος  προσέφερε σημαντικές αγαθοεργίες όπως είναι η σύσταση της Ελληνικής Σχολής κατά το 1829 η ανέγερση του Λοιμοκαθαρτηρίου ( 1831) του Λεπροκομείου αλλά και η επέκταση εμπορικών σχέσεων μεταξύ δύο πλευρών.
Ολλανδία: Πρώτος Πρόξενος εμφανίζεται ο Ματθαίος Λαγκαδάς το 1727
Αυστρία: Το 1835 εμφανίζεται πρόξενος στην υποδοχή του Όθωνα.
Σουηδία- Νορβηγία: το 1841 εμφανίζεται πρόξενος ο Θ. Άλβης.
Προξενείο Υψηλής Πύλης (οθωμανικό κράτος): Σύμφωνα με δύο έγγραφα περί το 1873 φέρεται να λειτουργεί στη Σαντορίνη το παραπάνω προξενείο με πρόξενο τον Μιχαηλ Γύζη.

Κατά γενική ομολογία η συμβολή των θηραϊκών προξενείων δεν υπήρξε ασήμαντη στην οικονομική και πολιστική ανάπτυξη του νησιού . . [..] Γενικά οι πρόξενοι και αντιπρόξενοι της Σαντορίνης ήταν εντόπιοι την καταγωγή  διορισθέντες με διαφορετικά κριτήρια. [...]

Ο Άγιος Νείλος του Πειραιά, η Σαντορίνη…και το Καλλιστορώντας!

$
0
0
12 Νοεμβρίου, η Ορθόδοξη εκκλησία τιμάει την μνήμη του Αγ.Ιωάννου του Ελεήμονος και του Αγίου Νείλου του Μυροβλήτου.
Με αφορμή λοιπόν την εορτή του Αγίου Νείλου, σε ανάρτηση στο προφίλ φίλης, πληροφορηθήκαμε ότι πρόσφατα εκδόθηκε ένα βιβλίο με τίτλο: «Ο ιερός ναός Αγίου Νείλου Μυροβλήτου Πειραιώς»υπό την επιμέλεια του εφημέριου του ναού, πατήρ-Δημητρίου Μπάτση.
Με μεγάλη μας χαρά αλλα και εκπληξη διαπιστώσαμε διαβάζοντας το βιβλίο ότι στις σελίδες του αναφέρεται και το «Καλλιστορώντας» καθώς παλαιότερες αναρτήσεις μας για τους Οιάτες του Πειραιά αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Καλλίπολης χρησιμοποιήθηκαν ως διαδικτυακές πηγές για την συλλογή πληροφοριών και συγκεκριμένα τα:
1)                 «Ο “Πειραιώτης” Άγιος Νείλος στην Φοινικιά της Οίας»http://kallistorwntas.blogspot.gr/2011/11/blog-post_12.html
2)                 «Στην Οίατου Πειραιά»

Ανεξάρτητα όμως από το Καλλιστορώντας και τις αναρτήσεις μας, μέσα στο βιβλίο μαθαίνουμε άγνωστα ιστορικά στοιχεία για τον ναό του Αγ.Νείλου τα οποία σχετίζονται άμεσα με την Σαντορίνη και τους Σαντορινιούς ενορίτες του ναού.
Γνωρίζετε ότι ο ναός του Αγ.Νείλου θεμελιώθηκε από τον τότε Μητροπολίτη Θήρας Γεώργιο Πάτση;
Γνωρίζετε ότι η περιοχή του Αγ.Νείλου ονομάζεται και «Σαντορινέικα» λόγω των πολλών Οιατών που κατοικούν στην περιοχή;
Γνωρίζετε ότι στο ναό για πολλά χρόνια ήταν ιερέας ο Σαντορινιός στην καταγωγή πατήρ-Αντώνιος Βάλβης;Γνωρίζετε ότι με την βοήθεια του εν λόγω ιερέα, το ιερό λείψανο του Αγ.Νείλου κατόπιν εγκρίσεως του Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ είχε μεταφερθεί στην Σαντορίνη το 2010 για λίγες μέρες προς ευλογία των πιστών; 
Ας τα δούμε αυτούσια όπως αυτά φαίνονται στις σελίδες του βιβλίου!
  
Η θεμελίωση του ιερού ναού του Αγ.Νείλου από τον Μητροπολίτη Θήρας Γεώργιο Πάτση






Η ολιγοήμερα μεταφορά του ιερού λειψάνου του Αγίου στην Σαντορίνη τον Απρίλιο του 2010
και η σχέση των Οιατών με τον Αγ.Νείλο

Τα «Σαντορινέικα του Αγ.Νείλου»





Ως επίλογος, στις λίστες του βιβλίου συναντάμε αρκετά επίθετα Πειραιωτών παλαιότερης και νέας γενιάς με καταγωγή από την Σαντορίνη, κυρίως βέβαια από την Οία, πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στην 90χρονη ιστορία του ναού.
Αληφραγκής
Αναπλιώτης
Βάλβης           
Βαρβαρρήγου
Βλάχου
Βενιέρη
Γαβαλά
Δαμίγου
Ζαράνη
Καραμολέγκος
Κωβαίου
Μανωλέσσος
Μαρκουλή
Μαυρομμάτης
Νομικού
Παγώνης
Παράβαλος
Πλατής
Πιτσικάλης
Ρούσσου
Σαρρής
Σιγάλα
Συρίγος
Φουστέρης
Χάλαρη

 Είναι μεγάλη τιμή η αποδοχή ενός στόχου του Καλλιστορώντας: η γνωριμία και διάχυση της τοπικής ιστορίας. .. Θέλω προσωπικά να συμβάλλω όσο μπορώ περισσότερο στη διαμόρφωση και ευρύτερη ανάδειξη της Σαντορίνης όχι μόνο σαν ένα Ηφαιστείο με την περίφημη «Μινωική έκρηξη του, ούτε βέβαια σαν μία Οία τουριστική με τους «sunsetades» να γεμίζουν τα ρυμίδια της περιοχής  μέχρι το Ηλιοβασίλεμα και αμέσως μετά να εξαφανίζονται με κατεύθυνση τα Φηρά. 
Πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για μία άγνωστη πλευρά της,.... Μια άγνωστη Ιστορία της ... Ίσως είμαστε το μοναδικό νησί στην Ελλάδα που μπορεί να συνδυάσει Μια απίστευτη αίσθηση τουριστικής ανάπτυξης, με μία παγκοσμίου φήμη γεωλογίκη ιστορία και μια ξεχωριστά μοναδική ιστορία του νησιού.
Σε αυτή την περίπτωση η διαμόρφωση μιας «Ακαδημίας της Σαντορίνης» βλ: Τα Ψηφιακά αρχεία της Σαντορίνης και ο τρόπος διαχείρισης τους, http://kallistorwntas.blogspot.gr/2013/06/blog-post_26.html
όπως έχω ήδη τονίσει κρίνεται επιτακτική  Η ¨Ακαδημία της Σαντορίνης¨ μπορεί να οδηγήσει το νησί σε μία άκρως ενδιαφέρουσα αλλά και προκλητική συνύπαρξη: του Χθες με το Σήμερα Όχι όμως αποκομμένα το ένα από το άλλο. Σαν μια κλωστή που ενώνει την Ιστορία και τον Πολιτισμό  με τον Τουρισμό και την Προβολή, τη Ζώσα Παράδοση με την άεναη (sic) – ίσως και άναρχη ανάπτυξη της. Τη γνωριμία με την Πέτρα αλλά και την εμπέδωση της σημερινής κατάστασης του νησιού. Τη σχέση Φιλωτέρας με τη Σαντορίνη και τη Θήρα με την Καλλίστη! 
Viewing all 306 articles
Browse latest View live